Stanisław Siedlecki (geolog)

---

Życiorys

Stanisław Siedlecki był synem Michała Siedleckiego, znanego zoologa oraz taternika. W swoich młodych latach studiował fizykę i matematykę na UJ w Krakowie. Po ukończeniu studiów miał zaszczyt pracować w różnych instytucjach, w tym w Instytucie Geologicznym w latach 1952–1956 oraz w Zakładzie Nauk Geologicznych Polskiej Akademii Nauk (PAN) między 1956 a 1964 rokiem. Po dłuższym pobycie w Norwegii, gdzie pracował w Norweskim Instytucie Geologicznym w Trondheim od 1966 do 1980, wrócił na stałe do Polski w 1991 roku.

Był uznawany za jednego z pierwszych polskich członków The Explorers Club. W 1957 roku miał zaszczyt dowodzić ekspedycją polarną PAN, która zrealizowała budowę Polskiej Stacji Polarnej nad Zatoką Białych Niedźwiedzi. Stanisław Siedlecki uczestniczył także w wielu innych znaczących wyprawach polarnych, będąc często kierownikiem misji. Do najbardziej pamiętnych należy jego udział w pierwszej polskiej wyprawie polarnej na Wyspę Niedźwiedzią w latach 1932–1933 oraz w wyprawach z lat 1964, 1937 na Grenlandię oraz od 1934 do 1984–1985 na Spitsbergen.

W okresie międzywojennym oraz w pierwszych latach po II wojnie światowej był niezwykle aktywnym taternikiem. W swoim dorobku ma wiele pierwszych przejść zarówno letnich, jak i zimowych. Wśród jego partnerów górskich znaleźli się znani taternicy, w tym Stanisław Motyka, Jan Sawicki, Witold Henryk Paryski, Zbigniew Korosadowicz, Jerzy Pierzchała, Zofia Radwańska-Paryska, Tadeusz Orłowski, Jan Staszel, Czesław Łapiński oraz Jan Józef Szczepański. W 1947 roku miał przyjemność kierować wyprawą Klubu Wysokogórskiego w Alpy, w trakcie której z partnerami dokonał drugiego całkowitego trawersu grani Grandes Jorasses.

Stanisław Siedlecki był także prezesem Klubu Wysokogórskiego w latach 1945 oraz 1950–1951. W 1960 roku uzyskał tytuł członka honorowego tego Klubu. Oprócz tego zasłużył sobie na członkostwo honorowe w Komitecie Badań Polarnych PAN oraz w Polskim Towarzystwie Geograficznym. Warto dodać, że był również członkiem Polskiego Towarzystwa Geologicznego. Jego niezwykłe osiągnięcia zaowocowały przyznaniem mu Medal Mikołaja Kopernika przez Polską Akademię Nauk. Ponadto, na jego cześć nazwano jeden z lodowców na Spitsbergenie.

Jako autor, Siedlecki pozostawił po sobie istotne publikacje, w tym książki dotyczące ekspedycji polarnych: „Wśród polarnych pustyń Svalbardu” (Warszawa, Lwów 1935) oraz „Dom pod biegunem” (Warszawa 1964). Napisał także wiele prac naukowych na temat geologii oraz artykułów, które ukazały się w czasopismach takich jak „Taternik” i „Wierchy”. Po zakończeniu życia, został pochowany w części ewangelicko-augsburskiej Starego Cmentarza w Łodzi.

Osiągnięcia taternickie

Stanisław Siedlecki, znany geolog oraz taternik, ma na swoim koncie wiele imponujących osiągnięć wspinaczkowych, które znacząco wpisały się w historię taternictwa. Oto lista jego największych sukcesów:

• 1931 – pierwsze wejście południowo-zachodnią ścianą Małego Ganku,
• 1931 – pierwsze wejście od północy na Zachodnie Żelazne Wrota,
• 1936 – pierwsze wejście zimowe na Wielką Kapałkową Turnię, z Jerzym Pierzchałą,
• 1939 – pierwsze wejścia zimowe na Pośrednią Jaworową Turnię i Jaworowy Róg, z Pierzchałą,
• 1943 – pierwsze wejście prawą częścią południowo-wschodniej ściany Zamarłej Turni,
• 1943 – pierwsze wejście lewym filarem północnej ściany Kozich Czub,
• 1944 – pierwsze wejście południowym filarem Smoczego Szczytu,
• 1944 – pierwsze wejście zimowe wprost od północy na Kozią Przełęcz Wyżnią,
• 1945 – nowa droga na zachodniej ścianie Łomnicy.

Te osiągnięcia podkreślają zarówno umiejętności, jak i odwagę Siedleckiego, który z pasją zdobywał tatrzańskie szczyty. Jego wspinaczka pozostawiła trwały ślad w dziejach taternictwa.

---

Oceń: Stanisław Siedlecki (geolog)

---