Ludwik Konstanty Górski, urodzony 21 grudnia 1924 roku w Krakowie, to postać o wyjątkowym wkładzie w rozwój chemii w Polsce. Zmarł 10 grudnia 2012 roku, pozostawiając po sobie znaczące osiągnięcia naukowe i dydaktyczne.
Był profesorem Politechniki Krakowskiej, gdzie wpłynął na kształcenie wielu adeptów chemii. Jego prace naukowe oraz zaangażowanie w rozwój edukacji zawodowej pozostaną w pamięci następnych pokoleń.
Życiorys
Dzieciństwo i młodość
Ludwik Górski przyszedł na świat w rodzinie ziemiańskiej, która wysoce ceniła intelektualne osiągnięcia. Jego ojciec był profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz członkiem Polskiej Akademii Nauk, a dziadek prowadził wykłady na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Pierwsze lekcje odbierał w rodzinnym domu, gdzie kładł fundamenty swojej edukacji. W latach 1938–1939 uczęszczał do Gimnazjum im. B. Nowodworskiego w Krakowie, a w okresie okupacji uczestniczył w tajnych kompletach, co było nie lada wyzwaniem w tamtej trudnej rzeczywistości. W roku 1943–1944 kształcił się w zawodowej szkole chemicznej w Krakowie, zdobywając tytuł technika-chemika. Maturę uzyskał w roku 1945 w krakowskim gimnazjum i liceum im. Królowej Wandy.
Działalność naukowa
W 1945 roku rozpoczął swoją akademicką przygodę na Uniwersytecie Jagiellońskim, a już w grudniu 1946 został młodszym asystentem w Zakładzie Chemii Lekarskiej. W 1948 roku jego praca magisterska, dotycząca wykrywania barbiturowców w zgniłych tkankach mózgowych, została wykonana pod czujnym okiem dr. J. Z. Robla. Oprócz tego brał udział w badaniach dotyczących stanu odżywienia studentów w Krakowie, gdzie zajmował się zarówno częścią chemiczną, jak i statystyczną przygotowywanej pracy.
W latach 1949–1952 Ludwik był wykładowcą chemii ogólnej na pierwszym roku studiów na Wydziale Lekarskim UJ, a po pewnym czasie objął stanowisko adiunkta w Krakowskiej Akademii Medycznej. W 1952 roku zmienił swoje miejsce pracy na pracownię chemiczną I Kliniki Chorób Wewnętrznych AM w Krakowie, gdzie kontynuował działania do 1956 roku. Jego kariera rozwijała się dynamicznie; w 1954 roku przyjął tytuł adiunkta w Pracowni Biochemicznej Instytutu Zootechniki w Krakowie, gdzie specjalizował się w oznaczaniu jodu w osoczu krwi, co przyniosło mu uznanie i nagrodę Polskiego Towarzystwa Fizjologicznego.
W listopadzie 1956 roku podjął pracę w nowo utworzonym Studium Techniki Izotopów Promieniotwórczych (STIP) przy II Katedrze Fizyki Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. W 1962 roku obronił doktorat na podstawie rozprawy dotyczącej wykorzystania izotopowych źródeł promieniowania rentgenowskiego w analizie chemicznej. Z kolei od grudnia 1968 do marca 1972 pełnił funkcję kierownika Zakładu Radiometrii Przemysłowej w Instytucie Fizyki i Techniki Jądrowej AGH. W latach 1964–1971 prowadził wykłady z chemii jądrowej na Wydziale Matematyczno-Fizyczno-Chemicznym UJ, gdzie w 1966 roku zdobył stopień doktora habilitowanego w zakresie chemii analitycznej i jądrowej. W roku akademickim 1967/68 odbył staż we Francji, a po powrocie został docentem w Instytucie Fizyki i Techniki Jądrowej AGH.
W latach 1972–1975 pracował w laboratorium analitycznym Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej w Wiedniu, gdzie kierował Służbą Kontroli Jakości Analitycznej jako first officer, a później został mianowany profesorem nadzwyczajnym. Po powrocie do kraju został dyrektorem Instytutu Fizyki i Techniki Jądrowej AGH; pragnąc kontynuować naukowe życie, przyjął stanowisko kierownika Zakładu Chemii Analitycznej w Instytucie Chemii i Technologii Nieorganicznej Politechniki Krakowskiej. W roku 1980 Ludwik Górski objął funkcję prorektora Politechniki Krakowskiej, gdzie mógł wpłynąć na rozwój kadr akademickich.
Swoją działalność kontynuował mimo trudności politycznych i zaangażowania w walkę o należne prawa studentów. Po publicznym wezwaniu do zmiany władzy w sposób pokojowy, został odwołany z zajmowanego stanowiska przez ministra szkolnictwa wyższego i nauki. Formalna kariera Ludwika Górskiego obejmowała również funkcję dziekana Wydziału Technologii i Inżynierii Chemicznej w latach 1984–1987 oraz aktywną rolę w senacie uczelni, jako jeden z twórców jej pierwszego statutu.
Od lat 70. interesował się chemometrią, wykorzystując te zagadnienia w chemii analitycznej. Był redaktorem międzynarodowego czasopisma Radiochemical and Radioanalytical Letters oraz członkiem redakcji czasopisma „Nukleoniki”. Uczestniczył w pracach rad naukowych, m. in. w Instytucie Badań Jądrowych w Warszawie i Komitecie Chemii Analitycznej PAN. Jako specjalista był wielokrotnie powoływany przez Międzynarodową Agencję Energii Atomowej do obrad grup roboczych i aktywnie uczestniczył w międzynarodowych konferencjach, w tym jako organizator konferencji Euroanalysis V, podczas której przedstawił referat na temat historii chemii analitycznej w Polsce. Po przejściu na emeryturę we wrześniu 1995 roku, znalazł spokój na Cmentarzu Salwatorskim w Krakowie (sektor SC14-1-11).
Działalność sportowa
Od 1949 roku Ludwik aktywnie współpracował z Akademickim Związkiem Sportowym oraz Polskim Związkiem Żeglarskim, w którym pełnił różnorodne funkcje organizacyjne oraz instruktorskie. Jego wkład w rozwój żeglarstwa ujawniał się szczególnie w inicjatywie budowy Przystani Żeglarskiej AZS na Bagrach. W ciągu swojego zaangażowania, czterokrotnie kierował sekcją żeglarską AZS Kraków w latach 1952–1954 oraz 1951–1962, a także aktywnie uczestniczył w zarządzie regionalnym AZS Kraków i pełnił funkcję kierownika technicznego AMP. Jako sędzia sportowy klasy I, nadzorował zawody związane z żeglarstwem.
Działalność społeczna i polityczna
W wyniku narodowych przemian, we wrześniu 1980 roku, wstąpił do NSZZ Solidarność, gdzie został wiceprzewodniczącym na Politechnice Krakowskiej. Był również członkiem Ogólnopolskiej Komisji Porozumiewawczej Nauki, uczestnicząc w przygotowaniu projektu nowej ustawy o szkolnictwie wyższym i nauce. W latach 1982–1992 angażował się w działalność Komitetu Ochrony Zabytków Żydowskich w Krakowie. Po 1991 roku związał się z Unią Demokratyczną, a następnie z Unią Wolności, gdzie aktywnie uczestniczył jako członek Rady Regionalnej i delegat na krajowe zjazdy. Z ramienia Komitetu Wyborczego „Twoje Miasto” został wybrany Radnym Miasta Krakowa II Kadencji, co świadczyło o jego wszechstronnym zaangażowaniu w sprawy społeczne i polityczne.
Życie prywatne
Ludwik Górski związał się z Urszulą, z domu Musiał. Swój związek zawarli w kościele 6 listopada 1955 roku w Rybniku, a cywilnie uczynili to 23 lipca 1956 roku w Krakowie. Wspólnie stworzyli rodzinę, wychowując trzech synów oraz ciesząc się z czterech wnucząt, co miało dla niego szczególne znaczenie w późniejszych latach.
Nagrody i odznaczenia
Lista osiągnięć Ludwika Górskiego jest imponująca i bogata w różnorodne nagrody oraz odznaczenia, które potwierdzają jego wkład w rozwój nauki i edukacji w Polsce.
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
- Medal Komisji Edukacji Narodowej (nr 57726 w roku 1991),
- Złoty Krzyż Zasługi (nr 997-73-65) – 1973,
- Srebrny Krzyż Zasługi – 1952,
- Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego,
- Honorowa Odznaka Politechniki Krakowskiej (nr 1034),
- Medal 50-lecia Politechniki Krakowskiej (nr 06/Ch),
- Srebrna odznaka AZS (nr 189),
- Złota odznaka AZS (nr s220),
- Złota odznaka 50-lecia AZS (nr 137),
- Złota odznaka PZŻ,
- Odznaka Zasłużonego Działacza Żeglarstwa Polskiego (nr 422).
Co więcej, warto wyróżnić, że Ludwik Górski krótko zdobył także nagrody przyznawane przez Państwową Radę do Spraw Pokojowego Wykorzystania Energii Atomowej, na które wpływ miały jego osiągnięcia naukowe. Jego różnorodne odznaczenia i nagrody są dowodem na jego zasługi i znaczenie, jakie miał dla polskiej nauki oraz żeglarstwa.
Wywód przodków
W kontekście genealogii Ludwika Górskiego, hiszpańskiego chemika, niezwykle istotne jest zrozumienie jego przodków oraz ich wpływu na jego życie i karierę. Poniżej znajduje się tabela, która ilustruje złożoną strukturę rodzinną oraz powiązania między członkami rodziny Górskich.
4. Konstanty Górski | _ | _ | _ | |||
_ | _ | 2. Franciszek Górski | ||||
5. Antonina Chłapowska | _ | _ | _ | _ | ||
_ | _ | _ | 1. Ludwik Górski | |||
6. Ludwik Morstin | _ | _ | ||||
_ | _ | 3. Maria Morstin-Górska | _ | _ | ||
7. Amelia Lubieniecka | _ | _ | _ | |||
_ |
Przypisy
- Cmentarz parafialny Kraków Salwator - wyszukiwarka osób pochowanych [online], krakowsalwator.artlookgallery.com [dostęp 27.10.2020 r.]
- Czesław Michalski: Akademicki Związek Sportowy w Krakowie. Cz. II 1945–2009. 2012 r. ISBN 978-83-7271-670-2.
- Elżbieta Szczepaniec-Cięciak: Polskie Towarzystwo Chemiczne oddział Kraków>>Historia Oddziału Krakowskiego PTChem>> Przewodniczący Krakowskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Chemicznego w latach 1945–2003. 12.03.2010 r. [dostęp 14.11.2010 r.]
- Ludwik Górski z Falęcina h. Bożawola [dostęp 14.11.2010 r.]
- Mieczysław Pieronek: „Solidarność” 1980–1981 w Politechnice Krakowskiej (wspomnienia Mieczysława Pieronka). [dostęp 14.11.2010 r.]
- SKŁAD RADY MIASTA KRAKOWA WEDŁUG KLUBÓW. bip.krakow.p. [dostęp 14.11.2010 r.]
- Strona główna > Wydział > Poczet Dziekanów Wydziału. [dostęp 14.11.2010 r.]
- Krystyna Górska-Gołaska (redaktor): Górscy Herbu Boża Wola – Przodkowie i potomkowie generała Franciszka Górskiego. Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2000 r. ISBN 8370632832.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Irena Dynowska | Szymon Datner | Czesław Jędrzejek | Alberta Labuda | Krystyna Pieradzka | Stanisław Siedlecki (geolog) | Maria Wojtyła-Świerzowska | Stanisław Błeszyński | Emilia Cyfrowicz | Anna Petryszak | Władysław Kulczyński (1854–1919) | Małgorzata Grodzińska-Jurczak | Karol Józef Teofil Estreicher | Karol Akerman | Andrzej Skoczowski | Leszek Wojnar | Karol Różycki (zootechnik) | Piotr Kulczycki | Alojzy Rafał Estreicher | Andrzej WojtynaOceń: Ludwik Górski (chemik)