Wilhelm Szczęsny Wachholz, znany również jako Wilhelm Maria Feliks Wachholz, a także pod pseudonimem „Tomasz Strażyc”, to postać, która pozostawiła trwały ślad w polskim świecie nauki. Urodził się 4 maja 1897 roku w Krakowie, a zakończył swoje życie 25 sierpnia 1957 roku również w tym mieście. Był nie tylko wybitnym profesorem nauk prawnych, ale także specjalistą w dziedzinie prawa administracyjnego.
Wachholz był związany z Uniwersytetem Jagiellońskim, gdzie jego prace badawcze przyczyniły się do rozwoju polskiej nauki prawnej. Jego zainteresowania obejmowały również historię prawa, w szczególności historię Wolnego Miasta Krakowa. Dzięki swojemu dorobkowi naukowemu, Wachholz pozostaje ważną postacią w historii polskiej edukacji prawniczej.
Życiorys
Wilhelm Szczęsny Wachholz był potomkiem Leona Wachholza, który zasłynął jako specjalista z obszaru medycyny sądowej oraz profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, a także Józefy z Sariusz-Jelita-Małeckich. Jego edukacja rozpoczęła się w 1915 roku, gdy ukończył II Gimnazjum im. św. Jacka w Krakowie. Wkrótce po tym został powołany do służby wojskowej w armii austro-węgierskiej, gdzie spędził czas aż do 1918 roku.
Po zakończeniu służby wojskowej, Wilhelm podjął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego w 1919 roku i z sukcesem ukończył je w 1924 roku. W kolejnych latach, między 1924 a 1927, pracował jako aplikant sądowy w Sądzie Apelacyjnym w Krakowie. W 1928 roku uzyskał tytuł naukowy veniam legend w zakresie prawa administracyjnego na podstawie swojej rozprawy zatytułowanej: Istota i prawo związków publicznych.
Na początku lat 30. XX wieku Wilhelm pełnił funkcję radcy w Zarządzie Miejskim Krakowa. Przed wyborami parlamentarnymi do Sejmu RP w 1935 roku został powołany na komisarza wyborczego w okręgu nr 80. W 1936 roku uzyskał tytuł profesora zwyczajnego. W trakcie II wojny światowej pracował jako tłumacz w Zarządzie Miasta Krakowa oraz prowadził wykłady z zakresu prawa administracyjnego na tajnym uniwersytecie.
Po zakończeniu wojny objął stanowisko kierownika I Katedry Nauki Administracji i Prawa Administracyjnego na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zmarł w Krakowie i został pochowany na cmentarzu Rakowickim w kwaterze LXX-płn-5.
Ordery i odznaczenia
Wilhelm Szczęsny Wachholz był nie tylko wybitną osobą, ale także osobą odznaczoną licznymi nagrodami za swoje zasługi. Jego dorobek wzbogaciły wyróżnienia, które podkreślają jego wkład w rozwój kraju. Oto niektóre z nagród, które otrzymał:
- złoty Krzyż Zasługi, który został przyznany 11 listopada 1934 roku,
- medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
- medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości.
Publikacje
Wilhelm Szczęsny Wachholz, mający na koncie liczne znaczące publikacje, wniosły istotny wkład do polskiej myśli prawnej i historycznej. Oto niektóre z jego najważniejszych dzieł, które ukazały się w różnych latach:
- indywidualizm a uniwersalizm (1925),
- zasada swobodnej oceny władzy administracyjnej w państwie prawnym (1927),
- problem samorządu w nowej organizacji ogólnej R. P. (1928),
- istota i prawo związków publicznych (1928),
- organizacja administracji R. P. (1931),
- instytucja samorządu we Francji (1934),
- geneza i rozwój Związku Szwajcarskiego (1936),
- człowiek gwiazd (1947) – jako Tomasz Strażyc,
- reforma chłopska w Rzeczypospolitej Krakowskiej w świetle dokumentów archiwalnych (1955),
- akty prawne Rewolucji krakowskiej z roku 1846 (1956),
- Rzeczpospolita Krakowska: okres od 1815 do 1830 r. (1957).
Przypisy
- Lista Pamięci - In memoriam - Uniwersytet Jagielloński [online], in-memoriam.uj.edu.pl [dostęp 02.12.2020 r.]
- Alma_Mater_199 [online], Issuu [dostęp 24.08.2019 r.]
- PiotrP. Dobosz PiotrP., Niepublikowane aspekty życia oraz działalności naukowej i literackiej Profesora Szczęsnego Wilhelma Wachholza - pseudonim „Tomasz Strażyc” (1897–1957), Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2017.
- Komisarze wyborczy. „Kurier Warszawski”. Nr 202, s. 3, 26.07.1935 r.
- Nominacja komisarzy wyborczych. „Express Poranny”. Nr 205, s. 2, 26.07.1935 r.
- M.P. z 1934 r. nr 259, poz. 338 „za zasługi na polu pracy samorządowej i społecznej”.
- P.P. Żukowski P.P., Profesorowie Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, t. II.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Renata Madyda-Legutko | Bartłomiej Wierzba | Jacek Bojarski | Zbigniew Perzanowski | Maciej Urbanowski | Zofia Włodek | Adam Kleczkowski | Jerzy Lackowski | Stanisław Sebastian Mamczyński | Józef Łepkowski | Jan Rydel | Andrzej Szczerski | Adam Stanisław Skąpski | Adam Grochowalski | Ryszard Stocki | Agata Kołodziejczyk | Kacper Śledziński | Wojciech Krawczuk | Artur Pollok | Roman DawidowskiOceń: Wilhelm Szczęsny Wachholz