Antoni Zydroń, urodzony 30 czerwca 1936 roku w Krakowie, pozostawił po sobie niezwykle bogate dziedzictwo artystyczne. Jego twórczość, która zyskała uznanie w świecie sztuki, obejmowała różnorodne formy wyrazu, takie jak malarstwo, rzeźba oraz instalacje artystyczne.
W ciągu swojego życia, kształcił przyszłe pokolenia artystów jako wykładowca akademicki, dzieląc się swoją pasją oraz wiedzą. Zmarł 8 stycznia 2001 roku w Poznaniu, pozostawiając po sobie trwały ślad w polskiej kulturze współczesnej.
Życiorys
Antoni Zydroń, wybitny artysta, rozpoczął swoją ścieżkę edukacyjną w latach 1954–1956 na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Następnie, w latach 1956-1962, kontynuował naukę na Wydziale Malarstwa w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, gdzie uzyskał dyplom w dziedzinie malarstwa.
Po ukończeniu studiów podjął pracę w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu. Od 1970 roku kierował Pracownią Działań i Struktur Wizualnych. W latach 1972-1990 zarządzał Zakładem Psychofizjologii Widzenia, a od 1990 roku pełnił funkcję kierownika Katedry Intermediów. W 1981 roku uzyskał tytuł profesora.
W latach 1971–1973 Zydroń był prodziekanem Wydziału Malarstwa, Grafiki i Rzeźby, a od 1973 do 1978 roku pełnił rolę prorektora ds. nauczania. W okresie 1978-1981 pełnił zaszczytną funkcję rektora uczelni. Jego wkład w rozwój akademicki oraz kształcenie artystów, którzy obecnie są również pedagogami, został doceniony przez Senat Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu. W 2001 roku przyznano mu Medal Uczelni – „SCHOLAE BENE MERITO”, będący dwudziestym czwartym od czasu jego ustanowienia.
Od 1991 roku Zydroń pełnił funkcję dyrektora Instytutu Sztuki i Kultury Plastycznej WSP w Zielonej Górze. Był także jednym z nielicznych Polaków, którzy od 1968 roku brali udział w Międzynarodowym Ruchu „PHASES” z siedzibą w Paryżu, uczestnicząc we wszystkich jego wystawach w Europie oraz Ameryce Północnej i Południowej. Ponadto, od 1989 do 1994 roku, był członkiem Międzynarodowego Stowarzyszenia ACTUAL, również z siedzibą w Paryżu, do czasu jego rozwiązania.
Twórczość
Sztuka Antoniego Zydronia nie poddaje się prostym klasyfikacjom, wskazując na złożoność i wieloaspektowość jego twórczości. Stanowi ona swoiste połączenie rzeźby, malarstwa, a także artystycznych form środowiskowych, co czyni ją niezwykle nowoczesną i aktualną, harmonizującą z tendencjami charakterystycznymi dla końca XX wieku, które dążą do zatarcia granic pomiędzy różnymi dziedzinami artystycznymi.
Jednak ich istotą nie jest jedynie myślenie w kontekście fin de siècle’u, ale również własna, wewnętrzna egzotyka, nawiązująca do fenomenu tatuażu oraz sztuk z kręgu cywilizacji pozaeuropejskich. W kontekście tych idei, artysta umieszcza w swoich kompozycjach elementy przyrody, które wywołują skojarzenia z pewnym rodzajem atawizmu, stanowiąc odstępstwo od utartych w europejskiej kulturze norm.
Interesującym jest fakt, że Zydroń, będący osobą mocno zakorzenioną w kulturze europejskiej, odwołuje się do zjawisk charakterystycznych dla kultur pierwotnych. To może rodzić pytanie, czy nasza cywilizacja jest rzeczywiście tak doskonała i jednolita, czy przeciwnie, tak bardzo zróżnicowana, że jej essencją jest wielość doświadczeń.
Kompozycje przestrzenne artysty mają szczególną cechę, która sprzyja różnorodnym interakcjom z ich formami. Ta cecha wynika z niemal nieograniczonej możliwości wpisania ich w każdą przestrzeń, co sprawia, że od najprostszych wnętrz po szerokie otwarte przestrzenie, te prace mogą być umieszczane w sposób, który kompletnie zmienia ich odbiór. Bez względu na to, gdzie się znajdują – czy pod sufitem, czy w pełnym świetle – każda lokalizacja wpływa na ich wizualną wagę oraz sposób, w jaki z nimi obcujemy.
Dzięki temu, artysta każdorazowo, indywidualnie buduje ekspozycję, co czyni każdą wystawę unikalną. Zamiast prezentować gotowe prace po prostu w wystawowej formie, Zydroń osobiście wprowadza swoje dzieła w nową przestrzeń, nadając jej zupełnie inny charakter i rytm, dzięki harmonijnemu zestawieniu obiektów.
Najważniejsze wystawy indywidualne
W ciągu swojej kariery Antoni Zydroń miał wiele indywidualnych wystaw, które miały miejsce zarówno w Polsce, jak i za granicą. Jego twórczość obejmuje różnorodne formy artystyczne, w tym malarstwo, assemblage oraz environnementy.
Oto zestawienie najistotniejszych wystaw indywidualnych tego artysty:
- 1959: Malarstwo, Piwnica Pod Baranami, Kraków,
- 1962: Malarstwo, Galeria Od Nowa, Poznań,
- 1966: Environnement/happening/assemblage, Galeria ZPAP, Poznań,
- 1967: Assemblage, Galeria Od Nowa, Poznań,
- 1968: Malarstwo, BWA, Gdynia,
- 1969: Environnement/assemblage, Galeria Jacques Desbriers, Paryż,
- 1969: Assemblage, Rozsa Ferenc Collegium, Budapeszt,
- 1969: Malarstwo/rysunek/assemblage, Galerie Zelle, Reutlingen,
- 1970: Environnement/assemblage, TPSP, Warszawa,
- 1971: Environnement, Galerie I’Envers du Miroir, Paryż,
- 1971: Malarstwo/assemblage, Galerie des Arts, Düsseldorf,
- 1971: Environnement na zaproszenie „Salon du Nord’71”, Lille,
- 1971: Environnement, Centre Culturel, Denain,
- 1972: Environnement, Centrum Kultury Polskiej, Budapeszt,
- 1972: Environnement, Galerie Elias, Wieze,
- 1972: Environnement/malarstwo, BWA, Koszalin,
- 1973: Environnement, Galerie L’Envers du Miroir, Paryż,
- 1973: Environnement, Galerie des Arts, Düsseldorf,
- 1973: Environnement/malarstwo, Diest,
- 1973: Environnement na zaproszenie Międzynarodowego Kongresu Pisarzy Science Fiction,
- 1974: Assemblage/malarstwo, Salon Jasmin, Paryż,
- 1974: Assemblage/malarstwo, Galeria PSP, Poznań,
- 1974: Environnement/„La Cohue”, Vannes,
- 1974: „Grand Vol”/environnement, Musée d’Ixelles, Bruksela,
- 1975: Assemblage/malarstwo, CAC, Saint-Brieuc,
- 1976: „Wielki Lot”/environnement/malarstwo, BWA, Wrocław,
- 1976: Environnement, Ratusz, Saint-Brieuc,
- 1976: Environnement, Ratusz, Guingamp,
- 1977: Environnement/malarstwo, Galerie „Esschius”, Diest,
- 1977: Environnement, Grand Theatre, Nancy,
- 1977: Environnement, BWA, Kłodzko,
- 1977: Environnement/malarstwo, BWA, Konin,
- 1977: Environnement/malarstwo, Chateau Malou (z Jany Mateze) Bruksela,
- 1977: Environnement, BWA, Zakopane,
- 1977: Assemblage/malarstwo, Salon Jasmin, Paryż,
- 1977: Environnement, Muzeum Żup Krakowskich, Wieliczka,
- 1980: Environnement/malarstwo, École des Beaux Arts, Lille,
- 1980: „Walka Zwierząt Wyimaginowanych”, Muzem Regionalne, Toruń,
- 1980: „Walka Zwierząt Wyimaginowanych”, Galerie Poison d’Or, Paryż,
- 1980: Environnement w ramach „Permamence du Regard Surréaliste”, Lyon,
- 1980: Assemblage/książki-przedmioty, Galerie Miroir d’Encre, Bruksela,
- 1980: Environnement, BWA, Zamość,
- 1983/84: „Pojedynek Rytualny”, wspólnie z Rolandem Monteyne, BWA: Poznań, Wrocław, Kraków, Warszawa, Bydgoszcz, Sopot, Katowice,
- 1985/86: Environnement/malarstwo, Fundacja Veranneman, Belgia,
- 1987: „Drugi Nurt”/malarstwo/książki-przedmioty, BWA: Leszno, Konin,
- 1987: Environnement, Galerie Poisson d’Or, Lyon,
- 1988: „Drugi Nurt”, Galeria Bazart, Poznań,
- 1988: PHASES, Musée André Malraux, Le Havre,
- 1988: Environnement/malarstwo, Zamek, Sandomierz,
- 1988: Malarstwo/assemblage, Galeria PSP, Poznań,
- 1988: Assemblage/malarstwo, BWA, Gniezno,
- 1989: Environnement/assemblage/malarstwo, BWA, Opole,
- 1989: Assemblage/malarstwo, Galeria „Mi-Ge”, Ankara,
- 1989: Environnement/malarstwo, CAC, Saint-Brieuc,
- 1989: Environnement/malarstwo, CAC, Annecy,
- 1989: Environnement/assemblage, Galerie d’Hotel de Ville, Genewa,
- 1990: Environnement/malarstwo, Dom Kultury, Zawiercie,
- 1991: Assemblage/malarstwo, Centre d’Arts Plastiques, Plœuc sur Lié,
- 1991: Environnement/assemblage/malarstwo, BWA, Wałbrzych,
- 1991: Monumentalne environnement na otwarcie Festiwalu Kina Fantastycznego, Forum CAC, Annecy,
- 1992: „Dyskretny Urok Przemijania”, Muzeum, Galeria Autorska w Zielonej Górze,
- 1992: Environnement/malarstwo, Galeria 13, Hanower,
- 1993: Assemblage/malarstwo, Galerie „La Lumiére Noir”, Montreal,
- 1994: „Epitafium dla żyrafy”, Collegium Physicum UAM, Poznań,
- 1994: „Fin de siécle”, Art & Business Gallery, Poznań,
- 1994: „Fin de siécle”, Galeria Studio „M”, Warszawa,
- 1994: Akwarele, Galeria „Za Bramką”, Poznań,
- 1994: Assemblages, Saratoga Springs, USA,
- 1995: Opracowanie plastyczne tomiku poezji Jana Kurowickiego, Zielona Góra,
- 1996: Assemblage/Environnement – Galeria Art Propozycja, Poznań,
- 1996: Przekrój twórczości ostatnich lat – Galeria Narodowa, Tirana,
- 1996: „Pozagrobowe życie sensu” – malarstwo i poezje Jana Kurowickiego, Galeria „Za Bramką”, Poznań,
- 1996: „Pozagrobowe życie sensu” – malarstwo i poezje Jana Kurowickiego, Instytut Sztuki i Kultury Plastycznej, Zielona Góra,
- 1997: Ekspozycja obrazów, Fundacja Humaniora, Poznań,
- 1997: Akwarele/assemblage, Instytut Kultury Polskiej, Lipsk,
- 1997: Environnement, Muzem Dippoldiswalde,
- 1998: Environnement, Masa Galeria Daewoo, Zielona Góra,
- 1999: Malarstwo/assemblage, Pamięci Piotra Skrzyneckiego, Galeria BWA „Jatki”, Nowy Targ,
- 1999: Akwarele/assemblage, Galeria Aula, ASP w Poznaniu,
- 2000: Malarstwo, Kongres Kultury Polskiej – 2000, Zielona Góra.
Udział w najważniejszych wystawach zbiorowych
Antoni Zydroń, wybitny artysta współczesny, brał udział w wielu kluczowych wystawach zbiorowych na całym świecie. Oto przegląd jego najważniejszych osiągnięć w tym zakresie:
- 1970: Biennale Młodych – wystawa z Janem Berdyszakiem i Zdzisławem Łosińskim, Paryż,
- 1970: Salon Młodej Rzeźby w Paryżu,
- 1971: Salon Comparaison, Paryż,
- 1972: Ente Premi Roma, Rzym,
- 1974: Współczesna Sztuka Polska, Baltimore,
- 1974: Wystawa Nabytków Rządu Belgii, Bruksela,
- 1975: „Tendencje Surrealne we Współczesnej Sztuce Polskiej” – Sztokholm, Londyn, Wiedeń,
- 1975: „Sept en un Set”, CAC, Saint-Brieuc,
- 1976: Exposition Mondiale du Surréalisme, Black Swan Gallery, Chicago,
- 1978: Imagination ’78, Muzeum w Bochum,
- 1978: „Surrealism in ’78”, Ozauki Center, Milwaukee,
- 1979: „Wolfgang Paalen et PHASES”, Muzeum Narodowe w Meksyku,
- 1980-91: „Le Chemin des Epouvantails”, Chateau Nieul, Paryż oraz około 30 miast we Francji,
- 1980: „Pedagodzy PWSSP 1970-80”, Muzeum Narodowe w Poznaniu,
- 1980: „35 lat Malarstwa Polskiego”, Muzeum Narodowe, Poznań,
- 1982: „L’homme un Animal qui Sourire si Doux”, Limoges,
- 1982: „Klangfarbenmelodie” – hołd dla Karola Szymanowskiego, Aalst, Mons, Bruksela,
- 1984: Exposition Mondiale du Surréalisme, Muzeum Narodowe, Lizbona,
- 1985: „10 Ans Aprés”, CAC, Saint-Brieuc,
- 1985: Interart ’85, Poznań,
- 1986: „Artyści Poznania 1945-85”, Muzeum Narodowe i BWA w Poznaniu,
- 1987: „Konstrukcja – Destrukcja”, X Spotkania Krakowskie, Kraków,
- 1989: „Wo Bleibst Du Revolution?”, Muzeum w Bochum,
- 1990: „PHASES Belgiques – Courant Continu”, Musée d’Art Moderne, Mons,
- 1991: Biennale Sztuki Nowej, Zielona Góra,
- 1991: „MetamorPhases”, Galerie 13, Hanower,
- 1991: „Dechiphrage”, Galerie 13, Hanower,
- 1993-94: Międzynarodowa Wystawa „Labirynt” (wraz z Reinerem Wicheringiem), Zielona Góra, Poznań, Hanower,
- 1993: „Der Ameisenigel in der Blutenpresse”, Galerie 13, Hanower,
- 1994: „PHASES” w Bretanii,
- 1995: Surrealiści polscy, Miejska Galeria Sztuki w Częstochowie,
- 1995: „Pola Sztuki”, Zielona Góra – Drzonków,
- 1996: VI Biennale Sztuki Nowej, Zielona Góra,
- 1996: Sztuka Pasyjna, Malarstwo i rzeźba, Galeria „Za Bramką”, Poznań,
- 1996: Wystawa Centralnego Muzeum Tkaniny, Elbląg,
- 1996: „L’ actualité Phases”, La Lumiére Noir, Montreal,
- 1996: Surrealiści polscy, BWA w Wrocławiu oraz Szczecin,
- 1996: „Pola Sztuki”, Zielona Góra,
- 1997: Poznański Festiwal Sztuki, „Trwanie obrazu”, Centrum Kultury Poznania „Zamek”, Poznań,
- 1998: Książka artystyczna jako obiekt, Instytut Sztuki i Kultury Plastycznej, Zielona Góra,
- 1998: Maldoror Park, Centre d’exposition de l’Université de Montréal,
- 1999: II wystawa Artyści-pedagodzy Instytutu Sztuki i Kultury Plastycznej, Muzeum Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze,
- 2000: Przedmioty – książki, Współczesna Polska Sztuka Książki, Warszawa.
Prace w zbiorach
Prace Antoniego Zydronia można znaleźć w wielu prestiżowych instytucjach artystycznych zarówno w Europie, jak i w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie oraz Meksyku. Poniżej przedstawiamy niektóre z nich:
- Musée Royal d’Art Moderne, Bruksela,
- Musée d’Ixelles, Bruksela,
- Bibliotheque Royal Albertinum, Bruksela,
- Ambasada Belgii, Waszyngton,
- Institut de Cancer, Paryż,
- Galeria Narodowa, Tirana,
- Muzeum Narodowe: Kraków, Poznań, Wrocław,
- Muzeum Tkaniny, Łódź,
- Muzeum Secesji, Płock,
- Muzea regionalne: Szczecin, Słupsk, Konin, Toruń, Zielona Góra,
- BWA: Białystok, Leszno, Konin, Poznań, Sopot, Wałbrzych, Sandomierz, Warszawa.
Oprócz tego, liczne dzieła artysty znajdują się w kolekcjach prywatnych w blisko wszystkich krajach europejskich oraz na kontynentach północnoamerykańskim i południowoamerykańskim.
Przypisy
- Jolanta DąbkowskaJ.D. Zydroń Jolanta DąbkowskaJ.D., Katalog "Antoni Zydroń", Wałbrzych: BWA Wałbrzych, 01.05.1991 r. Brak numerów stron w książce
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Franciszek Henryk Nowicki | Janusz R. Kowalczyk | Juliusz Pfeiffer | Artur Szklener | Feliks Szynalewski | Anna Zawadzka-Gołosz | Iwona Siwek-Front | Stanisław Balicki (polonista) | Florian Cynk | Celina Michałowska | Stanisław Stwosz | Michał Nowicki (aktor, reżyser) | Antoni Rycharski | Aida Amer | Jaśmina Polak | Krystyna Szczepańska (scenografka) | Teresa Sawicka | Jerzy Stuhr | Walery Gadomski | Janusz BednarskiOceń: Antoni Zydroń