Dorota Segda


Dorota Jolanta Segda, urodzona 12 lutego 1966 roku w malowniczym Krakowie, to niezwykle utalentowana polska aktorka, która zyskała uznanie zarówno na deskach teatru, jak i w filmie oraz telewizji. Jej kariera artystyczna kształtuje się w różnych obszarach sztuki teatralnej, gdzie pełni nie tylko rolę wykonawczą, ale także dydaktyczną.

Dorota Segda jest profesorem sztuk teatralnych oraz nauczycielem akademickim w jednej z najważniejszych instytucji kulturalnych w kraju – Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie. W latach 2016-2024 sprawowała również zaszczytną funkcję rektora tej uczelni, co podkreśla jej znaczenie w środowisku akademickim.

Jej zaangażowanie w rozwój młodych artystów oraz pasja do sztuki teatralnej z pewnością przyczyniają się do wzbogacenia polskiej kultury i sztuki scenicznej.

Życiorys

Dorota Segda jest niezwykle utalentowaną aktorką, której korzenie sięgają rodziny o wspaniałej tradycji. Jest córką Jerzego oraz wnuczką pułkownika Władysława Segdy, który zdobył dwa brązowe medale olimpijskie w szermierce. Urodziła się i spędziła młodość w malowniczym Krakowie, gdzie ukończyła II Liceum Ogólnokształcące im. Króla Jana III Sobieskiego oraz Państwową Wyższą Szkołę Teatralną im. Ludwika Solskiego.

W 1987 roku związała swoją przyszłość z krakowskim Starym Teatrem, gdzie debiutowała w roli Soni w spektaklu Zbrodnia i kara w reżyserii Andrzeja Wajdy na festiwalu w Jerozolimie. Na początku swojej kariery artystycznej wcieliła się w szereg pamiętnych postaci, takich jak Albertynka w Operetce Witolda Gombrowicza, w reżyserii Tadeusza Bradeckiego (1988), Ofelia w Hamlecie (IV) w reż. Andrzeja Wajdy (1989), czy Mania w Ślubie Gombrowicza, reż. Jerzego Jarockiego (1991).

Inne znaczące role to Panna Młoda w Weselu Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Andrzeja Wajdy (1991) oraz Księżna w Tak zwanej ludzkości w obłędzie według Stanisława Ignacego Witkiewicza w reż. Jerzego Grzegorzewskiego (1992). W kolejnych latach zagrała również Salomeę w Śnie srebrnym Salomei Juliusza Słowackiego oraz Małgorzatę w Fauście Johanna Wolfganga Goethego, obie role w reżyserii Jerzego Jarockiego (1993, 1997).

Za swoje występy w Starym Teatrze otrzymała dwukrotnie Nagrodę im. Aleksandra Zelwerowicza przyznawaną przez redakcję miesięcznika „Teatr”: w sezonach 1992/1993 oraz 1996/1997. W latach 1997-2000 występowała w Teatrze Narodowym w Warszawie, gdzie zrealizowała wiele znaczących ról w dziełach Stanisława Wyspiańskiego, takich jak Joanna w Nocy listopadowej (1997) oraz Rachela w Weselu (2002).

W międzyczasie gościnnie występowała w Teatrze Bagatela w Krakowie, a także w Krakowskim Teatrze Scena STU, Och-Teatrze i Teatrze 6. piętro w Warszawie.

Po powrocie do Starego Teatru w 2000 roku, zagrała Julię w Król umiera, czyli ceremonie Eugène Ionesco w reż. Piotra Cieplaka (2008) oraz brała udział w inscenizacjach dramatów Pawła Demirskiego w reżyserii Moniki Strzępki.

Debiutowała w Teatrze Telewizji w 1988 roku w sztuce Po próbie Ingmara Bergmana, a w kolejnych latach wcielała się w różnorodne postacie, w tym w Marii Stuart Friedricha Schillera oraz Krystynę Augusta Strindberga. Jej kariera filmowa rozpoczęła się w późnych latach 80., gdzie zagrała w filmie Mój wiek XX w reżyserii Andrzeja Domalika, zdobywając nagrody za rolę. W 1989 roku wystąpiła w Ostatnim promie Waldemara Krzystka, a tytułowa rola w Faustynie przyniosła jej Bałtycką Perłę.

W latach 1999-2005 wcielała się w rolę Agaty Kwiecińskiej w popularnym serialu Na dobre i na złe. Zasłynęła dzięki występom w wielu serialach telewizyjnych, a w 1998 roku odcisnęła dłoń w pamiątkowej płycie na Promenadzie Gwiazd w Międzyzdrojach.

W filmach z serii Harry Potter użyczała głosu Bellatriks Lestrange, w postać, która w filmie była grana przez Helenę Bonham Carter. A także dubbingowała m.in. filmy animowane takie jak Iniemamocni i Merida Waleczna. Prowadziła także program Metamorfoza w RMF FM.

18 października 2012 roku dorota Segda została uhonorowana tytułem profesora sztuk teatralnych, który odebrała z rąk prezydenta Bronisława Komorowskiego 23 stycznia 2013 roku. 11 kwietnia 2016 r. powzięła obowiązki rektora Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie w kadencjach 2016–2020 oraz 2020–2024, będąc jednocześnie profesorem uczelni.

Życie prywatne

Dorota Segda była dwukrotnie zamężna. Jej drugi mąż, Stanisław Radwan (1939–2023), był kompozytorem oraz pełnił funkcję dyrektora naczelnego Starego Teatru w Krakowie od 2001 roku.

Filmografia

Filmografia Doroty Segdy stanowi interesujące zestawienie jej osiągnięć w obszarze kina i telewizji. W ciągu swojej kariery artystycznej zagrała w wielu filmach, serialach oraz brała udział w dubbingowaniu popularnych postaci. W poniższych tabelach przedstawione są podsumowania jej prac w tych dziedzinach.

Filmy
RokTytułRolaUwagi
1989Ostatni promKasia Trelkowska, była uczennica Marka
1989Mój wiek XXDóra / Lili / Anya
1995TatoEwa Sulecka, żona Michała
2003ShowDorota, producentka i reżyser programu
2003Historia Tamary i Svenalektorfilm dokumentalny
2003Dar bożego miłosierdzialektorfilm dokumentalny
2005Zakochany AniołKarioka
2006Wstydżona Tomasza
2007FutroGrażyna Szymoniuk, córka Ireny i Henryka
2008Po latach niewoli wstaje Polska… 1914–1918Maria Dąbrowskafilm dokumentalny
2008Echomatka Wiktoriietiuda szkolna
2010Tylko dla obłąkanychSallyetiuda szkolna
2010Mała matura 1947profesorka Szumska, historyczka
2011Czwarty grzechwłaścicielka galeriifilm krótkometrażowy
2011Edyta Stein. Patronka Europylektorfilm dokumentalny; teksty Edyty Stein
2016Szczęście świataKlara
2017Atak panikiElżbieta, żona Andrzeja
2020Trochę w ciążyHalina, matka Gośki
2021W jak morderstwoBarbara Szeliga, żona Brunona
Produkcje telewizyjne
RokTytułRolaUwagi
1988Po próbieAnnaspektakl telewizyjny
1989ReformatorLubka-córkaspektakl telewizyjny
1989Koncert świętego Owidiuszasiostra Andreaspektakl telewizyjny
1989AnatolAnettspektakl telewizyjny
1990Czarowna noctrzecia osobaspektakl telewizyjny
1991Zwierzenia klownaMaria Derkumspektakl telewizyjny
1991Panny i wdowyMania, córka Ewelinyserial telewizyjny, odcinek: 1
1991Noc Walpurgi albo kroki komandoraLucyspektakl telewizyjny
1991Hamlet IVOfelia, córka Poloniuszaspektakl telewizyjny
1992ŚlubManiaspektakl telewizyjny
1992PrzeprowadzkaFiona Carterspektakl telewizyjny
1992PłatonowSoniaspektakl telewizyjny
1992Najzwyklejszy cudkrólewnaspektakl telewizyjny
1993Tylko strachBożenafilm telewizyjny
1993TaranthrillerMagda, studentka docentafilm telewizyjny
1993SiostrzyczkiLise Paquettespektakl telewizyjny
1993Portret Doriana GrayaSybila Vanespektakl telewizyjny
1993Dzieci słońcaHelenaspektakl telewizyjny
1994WyliczankaMarta Adamska, partnerka Adamafilm telewizyjny
1994Wujaszek WaniaSonia, córka profesora z pierwszego małżeństwaspektakl telewizyjny
1994SpadkobiercyMaria Teresa Cresseauspektakl telewizyjny
1994Pułapka na samotnego mężczyznęFlorencjaspektakl telewizyjny
1994Maria StuartMaria, królowa Szkocjaspektakl telewizyjny
1994Faustynasiostra Faustyna (Helena) Kowalskafilm telewizyjny
1995ZapisHortensjaspektakl telewizyjny
1995RodzinaMarysiaspektakl telewizyjny
1995KrystynaKrystynaspektakl telewizyjny
1996Wassa ŻeleznowaAnnaspektakl telewizyjny
1996Tajemnica SagaliWeronika Kowal, poszukiwaczka kamienia z Saturnaserial telewizyjny, odcinki: 12, 13
1996SawaLipaspektakl telewizyjny
1996Słaba wiaraOlgafilm telewizyjny z cyklu „Opowieści weekendowe”
1996Mąż, żona, dziewczyna i złodziej, czyli sceny miłosne z Shakespear’aŻona / Lady Makbet / Desdemonaspektakl telewizyjny
1996Księżniczka TurandotTurandot, Księżniczka Chińskaspektakl telewizyjny
1996Gdzie jesteś, święty Mikołaju?mama Krzysiafilm telewizyjny
1997O księciu Gotfrydzie, rycerzu gwiazdy wigilijnejLilianaspektakl telewizyjny
1997Matka Courage i jej dzieciIvette Pottierspektakl telewizyjny
1997Gąszczdziewczyna z marzeń Andrzejafilm telewizyjny
1998Ukryty śmiechNoamispektakl telewizyjny
1998Tak zwana ludzkość w obłędzieksiężnaspektakl telewizyjny
1998Gwiezdny piratmama Krzesimiraserial telewizyjny, odcinek: 1
1999–2005Na dobre i na złeAgata Kwiecińska, dyrektor administracyjny szpitalaserial telewizyjny, odcinki: 1-223
1999GrzebanieCzesia, Siostra Anna, Dziwka Bosaspektakl telewizyjny
1999Bigda idzie!Zuzaspektakl telewizyjny
2001ZazdrośćKama Sternspektakl telewizyjny
2002Wszyscy święciAnka, córka Mariifilm telewizyjny z cyklu „Święta polskie”
2004Matka i dzieckomatkaspektakl telewizyjny
2004Geza-dzieciakVizikespektakl telewizyjny
2005Klinika samotnych sercBarbara Rowicka, bratanica Sabiny Rowickiej, prowadząca biuro matrymonialne „Serenada” pod jej nieobecnośćserial telewizyjny
2006MrokJolkaserial telewizyjny, odcinek: 3
2006Góra góryKalina Mokosaspektakl telewizyjny
2007SędziowieJoasspektakl telewizyjny
2008−2012Barwy szczęściaDanuta Śliwińska, matka Klaryserial telewizyjny
2009NaznaczonyEwa Kuklińska, trenerka Izyserial telewizyjny, odcinek: 8
2010–2011Usta ustaEwa Kalwos, szefowa Krzysztofaserial telewizyjny, odcinki: 4, 7, 8, 9, 10, 28
2010Ojciec Mateuszpisarka Ewelina Lindeserial telewizyjny, odcinek: 59
2010Mała matura 1947profesorka Szumska, historyczkaserial telewizyjny, odcinki: 1, 2, 3
2010–2011Ludzie ChudegoMariola „Lola” Chudziszewska, żona „Chudego”serial telewizyjny
2011RanczoGrażyna, siostra pierwszej żony „Kusego”serial telewizyjny, odcinki: 58, 65
2014Komisarz AlexDorota Wirskaserial telewizyjny, odcinek: 73
2015Kobieta w lustrzeZofiaspektakl telewizyjny
2015–2019Dziewczyny ze LwowaHalina, synowa profesoraserial telewizyjny, odcinki: 2-19, 22-23, 25-26, 29-31, 39, 43, 48-52
2015Aż po sufit!Tamara Maier, matka Nataliiserial telewizyjny, odcinki: 4, 5
2016RanczoGrażyna, siostra pierwszej żony „Kusego”, matka Kingiserial telewizyjny, odcinki: 121, 122
2016Artyściinspicjentka Hania Kurczabserial telewizyjny, odcinki: 1-8
2019Zasada przyjemnościBarbara, siostra Mariiserial telewizyjny, odcinek: 2
2019–2020Echo sercaIrena, dyrektor szpitalaserial telewizyjny
2020Bez skrupułówpani naczelnikserial telewizyjny, odcinek 1
2021Kontrola 2wykładowczyni Majkiserial telewizyjny, odcinek 1
2023Grzechy sąsiadówHelaserial telewizyjny

odcinki: 1, 3, 4, 5, 7, 8, 10

2024Ojciec MateuszWanda Świerzawskaserial telewizyjny,

odcinek: 401

Dubbing
RokTytułRolaUwagi
1994Prowincjonalne życieDeborahBrak
2004IniemamocniHelen Parr/Elastyna/Pani IniemamocnaBrak
2006AutaSally CarreraBrak
2007Harry Potter i Zakon FeniksaBellatrix LestrangeBrak
2009Harry Potter i Książę PółkrwiBellatrix LestrangeBrak
2010Harry Potter i Insygnia Śmierci. Część IBellatrix LestrangeBrak
2011Auta 2Sally CarreraBrak
2011Harry Potter i Insygnia Śmierci. Część IIBellatrix LestrangeBrak
2012Merida WalecznaElinorBrak
2017Auta 3Sally CarreraBrak
2018Iniemamocni 2Helen Parr/Elastyna/Pani IniemamocnaBrak

Odznaczenia i nagrody

Lista odznaczeń i nagród, które zdobyła Dorota Segda, jest imponująca i pokazuje jej olbrzymi talent oraz wkład w polskie teatr i film. Oto szczegółowy przegląd jej osiągnięć:

  • Nagroda za rolę Maszy w przedstawieniu Samobójca Mikołaja Erdmana przyznana podczas VI Ogólnopolskiego Przeglądu Spektakli Dyplomowych Szkół Teatralnych w Łodzi w 1988 roku,
  • Nagroda za najlepszy monolog na Festiwalu Szkół Teatralnych w Bratysławie w tym samym roku,
  • Nagroda dla młodego aktora za rolę Cecylii Cardew w spektaklu Bądźmy poważni na serio w Starym Teatrze w Krakowie podczas XXIX Kaliskich Spotkań Teatralnych w 1989 roku,
  • Nagroda Artystyczna Młodych im. Stanisława Wyspiańskiego w 1989 roku,
  • Nagroda (stypendium zagraniczne) im. Arnolda Szyfmana w tym samym roku,
  • Nagroda Dziennikarzy na Festiwalu Filmów Węgierskich w Budapeszcie za rolę w filmie Mój wiek XX w 1990 roku,
  • Nagroda im. Aleksandra Zelwerowicza, przyznawana przez miesięcznik „Teatr”, za rolę Salomei w Śnie srebrnym Salomei Juliusza Słowackiego w 1993 roku,
  • Nagroda im. Zbyszka Cybulskiego w 1995 roku,
  • „Bałtycka Perła” – główna nagroda aktorska za rolę w filmie Faustyna podczas III Międzynarodowego Festiwalu Filmowego Państw Nadbałtyckich w Rydze w 1995 roku,
  • Odznaka Honorowa „Zasłużony Działacz Kultury” w 1996 roku,
  • Złota Kaczka w kategorii: Najlepsza polska aktorka w 1996 roku,
  • Nagroda im. Aleksandra Zelwerowicza przyznawana przez miesięcznik „Teatr” za rolę Małgorzaty w Fauście Johanna Wolfganga Goethego w 1997 roku,
  • Krakowska Złota Maska, przyznawana przez publiczność teatrów krakowskich za rolę Małgorzaty w Fauście w 1998 roku,
  • Wyróżnienie za role Adeli i Laodamii w sztuce Tryptyk Wyspiański według Stanisława Wyspiańskiego w Starym Teatrze w 2001 roku na 26. Opolskich Konfrontacjach Teatralnych,
  • Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” w 2005 roku,
  • Nagroda Miasta Krakowa w 2011 roku,
  • Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” w 2015 roku,
  • Krakowska Nagroda Teatralna „Ludwik” w kategorii najlepsza rola kobieca za występ w spektaklu Triumf woli w 2017 roku,
  • Nagroda im. Romany Bobrowskiej, przyznawana przez Radio Kraków w 2018 roku,
  • Nagroda im. Ireny i Tadeusza Byrskich na XIX Festiwalu „Dwa Teatry – Sopot 2019” za reżyserię, adaptację, oprawę muzyczną oraz rolę w słuchowisku Jacyś złośliwi bogowie zakpili z nas okrutnie w Radiu Kraków, oparte na korespondencji Wisławy Szymborskiej i Zbigniewa Herberta w 2019 roku,
  • Nagroda Specjalna za rolę tworzącą „zbiorowy portret kobiecości” w spektaklu Panny z Wilka z Narodowego Starego Teatru im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie na 60. Kaliskich Spotkaniach Teatralnych w 2020 roku,
  • Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” zaplanowany na 2024 rok.

Przypisy

  1. Nowy rektor Akademii Sztuk Teatralnych w Krakowie - Forum Akademickie [online], 22.04.2024 r. [dostęp 14.09.2024 r.]
  2. Malajkat, Segda, Polkowski, Szymański i Baran odznaczeni Złotymi Medalami „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” [online], dzieje.pl [dostęp 04.06.2024 r.]
  3. Rektorzy uczelni artystycznych odznaczeni Złotymi Medalami „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” [online], MKDiN (gov.pl), 04.06.2024 r. [dostęp 05.06.2024 r.]
  4. Dorota Segda ponownie rektorem krakowskiej Akademii Sztuk Teatralnych. [dostęp 19.05.2020 r.]
  5. MarcelinaM. Hertmann, Werdykt 60. KST [online], TBK [dostęp 29.09.2020 r.]
  6. Prof. Dorota Segda rektorem-elektem na kadencję 2016–2020 [online], ast.krakow.pl [dostęp 05.07.2019 r.]
  7. Prezydent zachęca do konsolidacji uczelni / Nominacje / Aktualności / Oficjalna strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej [online], web.archive.org, 03.06.2013 r. [dostęp 05.07.2019 r.]
  8. Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 18.10.2012 r. nr 115-14-12 w sprawie nadania tytułu profesora [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 05.07.2019 r.]
  9. Jurkowska i Kościelak 2020, s. 240–241
  10. Jurkowska i Kościelak 2020, s. 238–239
  11. Jurkowska i Kościelak 2020, s. 236
  12. Jurkowska i Kościelak 2020, s. 235
  13. Jurkowska i Kościelak 2020, s. 232–233
  14. Jurkowska i Kościelak 2020, s. 230–231
  15. Jurkowska i Kościelak 2020, s. 228–229
  16. Jurkowska i Kościelak 2020, s. 226
  17. Jurkowska i Kościelak 2020, s. 223
  18. Prof. dr hab. Dorota Segda, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 08.09.2011 r.]

Oceń: Dorota Segda

Średnia ocena:4.92 Liczba ocen:25