Graza


Grażyna Fołtyn-Kasprzak, znana w środowisku artystycznym jako Graza, to utalentowana polska scenografka, graficzka i kolorystka, która od 1990 roku na stałe mieszka w Belgii. Urodziła się w 1953 roku, a swoją międzynarodową renomę zyskała dzięki pracy z wieloma wybitnymi twórcami komiksów.

Wśród najbardziej znanych osób, z którymi współpracowała, znajdują się między innymi Grzegorz Rosiński, Krzysztof Gawronkiewicz, oraz Zbigniew Kasprzak. Jej prace artystyczne obejmują również scenografie dla Theater-Opera w Oberhausen oraz dla berlińskich teatrów, gdzie stworzyła projekty do takich oper jak Ognisty ptak i Dzwonnik z Notre Dame.

W ojczyźnie Graza współpracowała z wieloma znanymi reżyserami, używając zarówno swojego prawdziwego imienia i nazwiska, jak i pseudonimu artystycznego Grażyna Fołtyn. Jest autorką wielu scenografii oraz kostiumów, które miały swoje miejsce w przedstawieniach teatralnych i programach telewizyjnych.

Grażyna Fołtyn-Kasprzak jest absolwentką Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, co podkreśla jej solidne wykształcenie artystyczne. Prywatnie jest żoną Zbigniewa Kasprzaka, co dodaje osobistej warstwy jej życiorysowi artystycznemu.

Dorobek artystyczny

Przedstawienia teatralne

W roku 1981 na deskach Starego Teatru im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie wystawiona została tragiczna historia Hamleta, autorstwa Williama Shakespeare’a, w reżyserii Andrzeja Wajdy. Spektakl ten wzbudził duże emocje i zapewnił niezapomniane wrażenia. W następnym roku, 1982, dokonano ekranizacji sztuki „Tartuffe” (Molière), której reżyserem był Jerzy Hutek, mając scenografię do Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie. Tego samego roku powstała także inscenizacja Miarki za miarkę (William Shakespeare) pod kierunkiem Ireny Wollen w Teatrze Polskim w Szczecinie.

W 1985 roku przedstawiono „Lekcja prusskiego” autorstwa Adolfa Nowaczyńskiego, w reżyserii Jana Nowaka, z elegancką scenografią w Teatrze Współczesnym im. Edmunda Wiercińskiego we Wrocławiu. Kolejny rok, 1986, obfitował w różnorodne projekty, w tym „Tow. N” (Jerzy Krzysztoń), gdzie pod okiem reżysera Jana Prochyry zrealizowano wyrazistą scenografię. Nie można pominąć także adaptacji „Peer Gynt” (Edvard Grieg) w reżyserii Hanny Chojnackiej w Operze we Wrocławiu, a także „Mądralinki” w reżyserii Marcina Rogozińskiego.

Wydarzeniem tamtego okresu była również inscenizacja „Palec Ludojada” (Jerzy Owsiak) w reżyserii Jana Prochyry, która zachwyciła publiczność wrocławskiego Teatru Współczesnego. W roku 1987 zrealizowano różne przedstawienia, m.in. „Dzień królowania” (Giuseppe Verdi) i „Mąż i żona” (Aleksander Fredro), a także „Kotka na rozgrzanym od słońca blaszanym dachu” w reżyserii Janusza Kijowskiego.

W 2006 roku odbyła się premiera „Nie uchodzi, nie uchodzi… czyli Damy i huzary” (Aleksander Fredro), w reżyserii Macieja Wojtyszko w Teatrze Rampa na Targówku, łącząca elementy scenografii i kostiumów, a dwa lata później zrealizowano inscenizację „Jak stać się żydowską matką w dziesięć praktycznych lekcji” (Paul Fuks).

Przedstawienia teatralne zrealizowane w Teatrze Telewizji

W Teatrze Telewizji istotnym wydarzeniem był Polski listopad (Franciszek Ziejka), który odbył się 14 listopada 1983 roku pod kierunkiem reżysera Stanisława Zajączkowskiego oraz scenografią Marka Grabowskiego, który również zajął się kostiumami. Krótko po tym, 24 grudnia 1983 roku, zaprezentowano „Wit Stwosz” (Konstanty Ildefons Gałczyński) w reżyserii Ireny Wollen, która odpowiadała za scenografię.

Szereg znaczących inscenizacji powstało w latach następnych, takich jak „Zabawa z ogniem” (August Strindberg) w reżyserii Ireny Wollen oraz „Silniejsza” w tej samej reżyserii, które ukazały się w 1986 roku. W tym okresie odbyły się także „Szachy” (Stanisław Grochowiak) oraz „Od szóstej do szóstej” (Philip McDonald), wszystkie z autorską scenografią.

Rok 1987 przyniósł spektakl „Węzeł” (Feliks Falk), reżyserowany przez Kazimierza Kutz, który wzbogacił zasoby polskiej telewizji teatralnej. W następnych sezonach niezwykle ważnym wydarzeniem była inscenizacja „Pięćdziesiąt dukatów” (Jerzy Lohman), w której reżyserem był Stefan Szlachtycz, a autorstwa dekoracji oraz kostiumów był Marek Grabowski.

Kolorystyka do komiksów

W obszarze komiksu artysta w 2000 roku podjął się pracy nad „Skargą Utraconych Ziem”, wydając trzy pierwsze tomy: „Sioban”, „Blackmore” oraz „Pani Gerfaut”. W tym samym roku stworzył również kolorystykę do historii „Thorgal”, edycje 23 i 24, zatytułowane „Klatka” oraz „Arachnea”. W następnych latach artysta kontynuował współpracę, projektując kolorystykę do nowych przygód, w tym „Yans” i „Halloween Blues”.

W okresie 2001-2004 powstało wiele ważnych tytułów: „Niewidzialna forteca”, „Błękitna zaraza”, „Królestwo pod piaskiem” oraz kontynuacje serii. W końcu, w 2009 roku, złożono „Plansze Europy” oraz komplet „Skarga Utraconych Ziem”, a w 2013 roku wydano wznowienie serii. Ostatnie lata przyniosły wydanie zbiorcze „Halloween Blues” w 2019 roku, które ukazało się po latach pracy i ogromnej pasji twórczej.

Przypisy

  1. Daniel Koziarski, Wojciech Obremski Zatrzymane w kadrze. Komiksowi twórcy z czasów PRL-u - rozmowy i wspomnienia, wyd. Novae Res, Gdynia 2023 r., s. 87
  2. Grażyna Fołtyn-Kasprzak, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 20.03.2020 r.]
  3. Węzeł [online], teatrtv.vod.tvp.pl [dostęp 21.03.2020 r.]
  4. a b Foltyn-Kasprzak, Grażyna - komiks.gildia.pl - komiks, recenzje, newsy, galerie, konkursy [online], www.komiks.gildia.pl [dostęp 20.03.2020 r.]

Oceń: Graza

Średnia ocena:4.62 Liczba ocen:25