Irena Orska, znana również jako Irena Orska-Wtorzecka, była niezwykle utalentowaną osobowością polskiego światka artystycznego. Urodziła się 12 października 1915 roku w malowniczym Krakowie, gdzie spędziła także większość swojego życia. Jej kariera, która obejmowała zarówno teatr, jak i film, miała istotny wpływ na polską kulturę.
Niestety, zmarła 13 lutego 2004 roku, pozostawiając po sobie niezatarte ślady w pamięci swoich widzów oraz na scenie teatralnej.
Życiorys
W 1967 roku Irena Orska otrzymała Złotą Odznakę za zasługi dla miasta Krakowa, co stanowiło ważne uznanie jej wkładu w rozwój tego miasta.
Artystka została pochowana na cmentarzu Rakowickim w Krakowie, gdzie spoczywa wśród wielu innych znakomitych postaci związanych z tym regionem.
Wybrane role teatralne
W dorobku artystycznym Ireny Orskiej można odnaleźć wiele znaczących ról teatralnych, które zachwycały publiczność swoim zróżnicowaniem oraz głębią. Oto niektóre z nich:
- 1945: Damy i huzary Aleksandra Fredry − Zuzia (reż. Józef Karbowski, Teatr Miejski im. Juliusza Słowackiego w Krakowie),
- 1957: Komedia omyłek Williama Shakespeare’a − Adriana (reż. Mieczysław Daszewski, Teatr Młodego Widza w Krakowie),
- 1957: Pamiętnik Anny Frank Frances Goodrich i Alberta Hacketta – Pani van Daan (reż. Jerzy Merunowicz, Teatr Młodego Widza w Krakowie),
- 1965: Królewskie łowy, na podstawie twórczości Wojciecha Bogusławskiego − Małgorzata (reż. Jerzy Ukleja, Teatr Rozmaitości w Krakowie),
- 1969: Dobry człowiek z Seczuanu Bertolta Brechta – Mi Tsu (reż. Józef Wyszomirski, Teatr Rozmaitości w Krakowie),
- 1972: Pan Jowialski Aleksandra Fredry − Szambelanowa (reż. Mieczysław Górkiewicz, Teatr Rozmaitości w Krakowie),
- 1974: Śmierć gubernatora Leona Kruczkowskiego – Anna Maria (reż. Helmut Kajzar, Teatr Bagatela w Krakowie),
- 1974: Balladyna Juliusza Słowackiego − Matka (reż. Mieczysław Górkiewicz, Teatr Bagatela w Krakowie),
- 1977: Matka Joanna od Aniołów Jarosława Iwaszkiewicza − Gospodyni (reż. Leopold René Nowak, Teatr Bagatela w Krakowie).
Każda z powyższych ról odzwierciedla niezrównany talent Orskiej, który wzbogacał polską scenę teatralną przez lata.
Wybrane role w Teatrze Telewizji
W karierze Ireny Orskiej znajduje się wiele znaczących ról w Teatrze Telewizji. Oto niektóre z nich:
- 1969: Zjazd koleżeński Mariana Promińskiego – Stokrotka (reż. Halina Gryglaszewska),
- 1973: Zakłócenia w odbiorze Karolya Szalonyi’ego – Matka (reż. Ryszard Smożewski),
- 1973: Diabeł, na podstawie prozy Lwa Tołstoja – Teściowa (reż. Lidia Zamkow),
- 1974: Czapka błazeńska Luigiego Pirandella – Assunta (reż. Jan Błeszyński),
- 1974: Wariatka z Chaillot Jeana Giraudoux – Konstancja (reż. Krystyna Skuszanka),
- 1978: Jubileusz Davida Storeya (inne języki) – Helen (reż. Tadeusz Lis),
- 1982: Powrót z Elby Daniela Christoffa – Zofia (reż. Romana Próchnicka),
- 1986: Piwnica Krzysztofa Choińskiego – Amelia (reż. Stanisław Zajączkowski).
Role filmowe
W trakcie swojej niezwykłej kariery filmowej Irena Orska odznaczyła się wieloma znaczącymi rolami. Poniżej przedstawiamy zestawienie jej najważniejszych filmów:
- 1959: Wspólny pokój (reż. Wojciech Jerzy Has) − pani Bove,
- 1960: Rozstanie (reż. Wojciech Jerzy Has) − kuzynka Magdaleny,
- 1961: Złoto (reż. Wojciech Jerzy Has) − Nowakowa,
- 1962: Dziewczyna z dobrego domu (reż. Antoni Bohdziewicz) − uczestniczka przyjęcia w Dębach,
- 1962: Jak być kochaną (reż. Wojciech Jerzy Has) − redaktorka w studio radiowym,
- 1963: Zdarzenie II w Rozwodów nie będzie (reż. Jerzy Stefan Stawiński) − Zofia Kaliszewska, matka Joanny,
- 1964: Rękopis znaleziony w Saragossie (reż. Wojciech Jerzy Has) − Duegna,
- 1965: Dzień urodzin (2) w Trzy kroki po ziemi (reż. Jerzy Hoffman, Edward Skórzewski) − Marysia, żona Majchrowskiego,
- 1966: Cierpkie głogi (reż. Janusz Weychert) − nauczycielka Helena,
- 1966: Szyfry (reż. Wojciech Jerzy Has) − sąsiadka,
- 1966: Ściana Czarownic (reż. Paweł Komorowski) − profesorowa Maria Janicka,
- 1968: Lalka (reż. Wojciech Jerzy Has) − pani Meliton,
- 1970: Pejzaż z bohaterem (reż. Włodzimierz Haupe) − Weberowa, nauczycielka,
- 1970: Wakacje z duchami, odc. 2 serialu: Akcja „Stary kalosz” (reż. Stanisław Jędryka) − Szuplakowa, gospodyni,
- 1971: Kocie ślady (reż. Paweł Komorowski) − właścicielka pensjonatu,
- 1971: Podróż za jeden uśmiech, odc. 7 serialu: Pożegnanie z Dudusiem (reż. Stanisław Jędryka) − pani Zuzia, kelnerka w ośrodku „Kmita”,
- 1973: Ciemna rzeka (reż. Sylwester Szyszko) − Pawlakowa, gospodyni Heli w Lublinie,
- 1973: Sanatorium pod Klepsydrą (reż. Wojciech Jerzy Has) − matka Józefa,
- 1973: Wielka miłość Balzaka, odc. 5 serialu: Spotkanie w Sankt-Petersburgu (reż. Wojciech Solarz) − kasjerka w teatrze,
- 1974: Opowieść w czerwieni (reż. Henryk Kluba) − Pacześniakowa,
- 1975: Trzecia granica, odc. 6 serialu: Order z Księżyca (reż. Wojciech Solarz) − Bulandowa,
- 1977: Gdzie woda czysta i trawa zielona (reż. Bohdan Poręba) − matka sekretarza,
- 1977: Tańczący jastrząb (reż. Grzegorz Królikiewicz) − matka Wiesławy,
- 1978: Sowizdrzał świętokrzyski (reż. Henryk Kluba) − matka Florianka,
- 1981: Czwartki ubogich (reż. Sylwester Szyszko) − Wanda, gospodyni Jerzego,
- 1982: Życie Kamila Kuranta (reż. Grzegorz Warchoł) − staruszka przy kościele.
Przypisy
- Informacja w serwisie filmpolski.pl.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Krzysztof Klimek (malarz) | Zbigniew Poprawski | Violetta Arlak | Małgorzata I. Niemczyńska | Małgorzata Jaworska (pianistka) | Daniel Stabrawa | Szymon Kawalla | Adam Wsiołkowski | Adam Walaciński | Tadeusz Ostaszewski | Stanisław Holly | Maria Zhang | Jerzy Ronard Bujański | Józef Męcina-Krzesz | Maciej Strojny | Paweł Albiński | Anna Weingrün-Lieblich | Anna Szałapak | Jan Nepomucen Bobrowicz | Piotr Łukasz StudzińskiOceń: Irena Orska