Jan Poznański (cichociemny)

---

Życiorys

Jan Poznański był synem Antoniego, który pracował jako urzędnik bankowy w Łucku, oraz Heleny z rodziny Popielów. Po ukończeniu szkoły średniej w Gdyni w 1937 roku, podjął studia w Państwowej Szkole Morskiej. Ciekawe jest to, że był sportowcem Klubu Sportowego „Czarni” we Lwowie.

W obliczu wydarzeń września 1939 roku nie został powołany do wojska. Już 18 października przekroczył granicę polsko-rumuńską, a w listopadzie dotarł do Francji. Tam został skierowany do Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty w Camp de Coëtquidan, a następnie przydzielony do 5 kompanii II batalionu 1 pułku Grenadierów Warszawy w ramach 1 Dywizji Grenadierów, gdzie pełnił rolę zastępcy dowódcy plutonu. Brał czynny udział w walkach tej dywizji z wojskami niemieckimi.

W okresie czerwca i lipca 1940 roku trafił dwukrotnie do niewoli, z której jednak udało mu się uciec. Jego druga ucieczka miała miejsce 24 kwietnia 1941 roku. Następnie, 13 lipca 1941 roku, dotarł drogą morską do Wielkiej Brytanii, gdzie został przydzielony do 2 batalionu strzelców.

Poznański zdecydował się na służbę w Polskim Państwie Podziemnym. Po odpowiednim przeszkoleniu w zakresie działań dywersyjnych, złożył przysięgę 24 sierpnia 1942 roku w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza. Zrzucony do kraju w nocy z 1 na 2 października 1942 roku w ramach operacji „Gimlet”, kierowanej przez kapitana Stanisława Króla, został przydzielony do Kedywu Okręgu Śląsk Armii Krajowej.

Po dotarciu do Krakowa, gdzie mieściła się komenda Okręgu Śląsk, został zdekonspirowany i aresztowany przez Gestapo. W wyniku brutalnych tortur, które zakończyły się złamaniem obojczyka i wywichnięciem obu rąk, Poznański wydawał się zgodzić na współpracę z oprawcami. Po powrocie do Warszawy, złożył jednak szczegółowe sprawozdanie swym przełożonym w Armii Krajowej. Sprawą zajmował się Wydział Bezpieczeństwa i Kontrwywiadu przy sztabie Komendy Głównej AK. Dwaj gestapo, którzy przyjechali do stolicy, by skontaktować się z Poznańskim, zostali zabici 30 marca 1943 roku w kawiarni „Europejskiej” przez oddział 993/W.

W maju 1943 roku Jan Poznański został przydzielony do Kedywu Okręgu Lublin AK, gdzie pełnił rolę organizatora oraz pierwszego dowódcy Oddziału Dyspozycyjnego Kedywu, który zorganizował drużyny dywersyjne z powiatów lubelskiego oraz puławskiego. Angażował się w liczne akcje dywersyjne, w tym w likwidację załóg gospodarstw rolnych wspierających Niemców.

22 października 1943 roku, kierując akcją eliminacji niemieckich konfidentów w Opolu Lubelskim, został śmiertelnie postrzelony przez żołnierza SS w jednym z mieszkań. Zmarł podczas odskoku grupy likwidacyjnej. W noc po jego śmierci, jego ciało zostało pochowane na skraju lasu w Dąbrowie Godowskiej. Po zakończeniu wojny, zwłoki zostały ekshumowane i przeniesione na cmentarz w Opolu Lubelskim, gdzie znajduje się jego grób oznaczony jako C/VIII/27.

Awanse

Awanse Jan Poznańskiego przedstawiają się w następujący sposób:

• plutonowy podchorąży – ze starszeństwem z dniem 24 grudnia 1941 roku,
• podporucznik – ze starszeństwem z dniem 1 października 1942 roku.

Ordery i odznaczenia

Jan Poznański, znany jako cichociemny, został uhonorowany wieloma odznaczeniami za swoje zasługi w czasie II wojny światowej. Wśród jego wyróżnień znajdują się:

• krzyż srebrny Orderu Virtuti Militari nr 13632 (pośmiertnie),
• krzyż walecznych.

Upamiętnienie

W lewej nawie kościoła św. Jacka zlokalizowanego przy ul. Freta w Warszawie znajduje się tablica upamiętniająca żołnierzy Armii Krajowej oraz cichociemnych. Ta ważna dla historii Polski pamiątka została odsłonięta w 1980 roku. Zapisano na niej nazwiska spadochroniarzy, którzy walczyli o wolność i niepodległość kraju, a wśród wymienionych 110 poległych cichociemnych znajduje się Jan Poznański.

---

Oceń: Jan Poznański (cichociemny)

---