Grzegorz Piotrowski (lotnik)

---

Młodość i początek służby

Grzegorz Piotrowski przyszedł na świat 1 stycznia 1881 roku w Krakowie. Pochodził z rodziny szlacheckiej, która posiadała majątek w okolicy Smoleńska. Jego dzieciństwo miało miejsce w Noworosyjsku, gdzie ojciec Grzegorza pracował jako inżynier nad budową kolei.

Po ukończeniu studiów prawniczych w Warszawie, zdecydował się kontynuować naukę w Szkole Morskiej w Petersburgu, co ostatecznie doprowadziło go do wstąpienia do rosyjskiej marynarki wojennej.

Przez sześć lat służył jako oficer nawigacyjny w Flocie Bałtyckiej, na pokładzie krążowników. W 1909 roku jego zainteresowania skierowały się w stronę lotnictwa, co zaowocowało zgłoszeniem się jako ochotnik do szkoły lotniczej we Francji.

Przybył tam wiosną 1910 roku w towarzystwie innych rosyjskich oficerów, w tym Bronisława Matyjewicza-Maciejewicza.

Wczesna kariera lotnicza

W Polsce, w 1910 roku, Grzegorz Piotrowski przeszedł istotny etap w swojej karierze lotniczej. Po odbyciu kursu pilotażu w renomowanej szkole lotniczej Bleriota w Pau, 29 sierpnia otrzymał dyplom pilota Aeroklubu Francji, oznaczony numerem 195. Wydanie dyplomu nie obyło się bez napięć z władzami. Zarówno Piotrowski, jak i jego kolega Maciejewicz, postulowali, by w rubryce dotyczącej narodowości umieścić „polską”. Takie stanowisko mogłoby wprowadzić spore komplikacje, biorąc pod uwagę relacje Francji z Rosją, zwłaszcza że Polska znajdowała się pod zaborami. Ostatecznie, osiągnięto kompromis, a jako narodowość wpisano polonais-russe.

Tuż po powrocie do Petersburga, Piotrowski wziął udział w pierwszym Wszechrosyjski Mityngu Lotniczym, który miał miejsce we wrześniu 1910 roku. Podczas wydarzenia wykonywał przeloty samolotem Bleriot IX 2bis, zabierając ze sobą pasażerów. Szczególnie pamiętny był lot 22 września, w czasie którego z korespondentem dziennika „Russkoje Słowo” pokonał dystans 27 kilometrów nad morzem, przelatując z Petersburga do twierdzy Kronsztad. Wylądował na podwórzu koszar, co było nie lada sensacją, przynosząc mu ogromną popularność. Niestety, kilka dni później, podczas powrotu z lotu, doszło do tragedii – w czasie lotu z mechanikiem, bosmanmatem Czerepanowem, samolot uległ katastrofie, a Piotrowski odniósł poważne obrażenia.

Po trudnym okresie rekonwalescencji, w 1911 roku, Piotrowski przez kilka miesięcy pełnił funkcję instruktora pilotażu w Wojskowej Szkole Pilotów w Sewastopolu. Jednakże, jego kariera nie zatrzymała się na tym etapie. Wkrótce po tym, w ramach wysłania do krajów Europy zachodniej, miał szansę zapoznać się z różnorodnymi systemami szkolenia lotników. Zdobywając awans na kapitana, w 1913 roku objął stanowisko referenta lotniczego w Morskim Sztabie Generalnym. W tym czasie prowadził również działalność pisarską, publikując artykuły prasowe oraz napisując książkę „Hydroawiacja”, w której omawiał przyszłość lotnictwa morskiego. Jako członek sztabu, aktywnie uczestniczył w organizowaniu baz wodnosamolotów zarówno nad Morzem Bałtyckim, jak i Czarnym.

I wojna światowa i okres międzywojenny

Podczas I wojny światowej, Grzegorz Piotrowski był zaangażowany w misję organizowaną przez admirała Wiesiołkina, która miała na celu wsparcie Serbii. Pełnił funkcję komendanta na statku transportowym, który przewoził amunicję z Rosji do Belgradu, korzystając z szlaków Morta Czarnego i rzeki Dunaj. Później został adiutantem admirała, co świadczyło o jego zaufaniu i kompetencjach w obszarze dowodzenia.

W styczniu 1915 roku, Piotrowski otrzymał zadanie jako rosyjski oficer łącznikowy odpowiedzialny za lotnictwo morskie, przynależący do Admiralicji brytyjskiej, co wiązało się z jego wyjazdem do Wielkiej Brytanii. Następnie, w ramach misji wojskowej udał się do Stanów Zjednoczonych, gdzie zorganizował zakupy morskich samolotów amerykańskich dla Rosji. Transporty tych samolotów odbywały się drogą morską do Archangielska.

W trakcie tego okresu miał również okazję uczestniczyć w lotach bojowych, pełniąc rolę obserwatora na wodnosamolocie, co miało miejsce w Zatokę Noworosyjskiej. W 1916 roku, swoją karierę kontynuował jako zastępca attaché morskiego, zajmując się sprawami lotniczymi przy ambasadzie Rosji w Waszyngtonie. W tym czasie przebywał głównie w Nowym Jorku, gdzie zbudował relacje z różnymi organizacjami Polonii, a także został tam na pewien czas po zakończeniu konfliktu, uczestnicząc w tworzeniu polskich placówek zagranicznych.

W 1919 roku Piotrowski wrócił do Polski. Piękne wspomnienia jego doświadczeń z czasów wojennych spisał w 1932 roku w Warszawie, publikując książkę zatytułowaną „Z wysokości lotu i w perspektywie czasu (Reportaż lotnika)”. Utrzymując swoją historię na kartach papieru, pozostawił po sobie nie tylko zapis wojennych przeżyć, ale także świadectwo swojego zaangażowania w rozwój lotnictwa. Zmarł 1 kwietnia 1935 roku w Warszawie, a jego ostatnim miejscem spoczynku jest cmentarz Powązkowski, w kwaterze 87-2-8.

Literatura

W literaturze dotyczącej Grzegorza Piotrowskiego można znaleźć wiele wartościowych pozycji, które przybliżają sylwetkę tego znakomitego pilota. Wśród nich wyróżniają się:

• Konieczny, Jerzy R.; Malinowski, Tadeusz: Mała encyklopedia lotników polskich, Warszawa 1983, ISBN 83-206-0337-4,
• Jerzy Konieczny. Grzegorz Piotrowski. 195 pilot świata. „Skrzydlata Polska”. 4/1951, s. 82-83, kwiecień 1951. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783,
• Janusz Kędzierski. Pierwsza pętla powietrzna. „Skrzydlata Polska”. 24/1953, s. 298-299, 13 września 1953. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783,
• Janusz Kędzierski. Pierwsza pętla powietrzna (dokończenie). „Skrzydlata Polska”. 25/1953, s. 420, 20 września 1953. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.

---

Oceń: Grzegorz Piotrowski (lotnik)

---