Lech Kalinowski

---

Dzieciństwo

Lech Kalinowski przyszedł na świat 12 września 1920 roku w malowniczym Krakowie. Jego rodzicami byli Maria Zawirska oraz Stanisław Kalinowski, który pełnił rolę sędziego w sądzie okręgowym.

Wczesne lata życia spędził w Lublinie, gdzie dorastał pod opieką rodziców. Z upływem czasu, jego edukacja miała miejsce w Zakładzie naukowo-wychowawczym Ojców Jezuitów w Chyrowie. Udało mu się ukończyć szkołę średnią, a jego wysiłki zaowocowały zdaniem matury w 1938 roku.

Studia

Po ukończeniu szkoły średniej, Lech Kalinowski zdecydował się na rozpoczęcie nauki w Konserwatorium Towarzystwa Muzycznego, zapisując się na klasę fortepianu na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie w 1938 roku. W ramach zajęć dodatkowych wybrał seminarium z historii sztuki prowadzone przez Karlę Lanckorońską.

W trudnym okresie II wojny światowej oraz niemieckiej okupacji, Kalinowski spędził czas w Lublinie, poświęcając się intensywnemu treningowi gry na fortepianie, z myślą o karierze zawodowego pianisty.

Po wojnie, w 1945 roku, podjął decyzję o studiowaniu historii sztuki, osiedlając się w Krakowie, gdzie zapisał się na pierwszy rocznik studencki po zakończeniu konfliktu. Jego edukacja obejmowała naukę pod okiem znakomitych pedagogów, w tym Adama Bochnaka, a także profesora Wojsława Molé.

Do roku 1949, Kalinowski pełnił funkcje asystenta wolontariusza w Zakładzie Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie zdobywał cenne doświadczenie i wiedzę w dziedzinie, która go fascynowała.

Praca zawodowa

W czerwcu 1949 roku Lech Kalinowski zdobył tytuł magistra z filozofii, co stało się punktem wyjścia do jego kariery akademickiej. Jego pierwsze kroki zawodowe miały miejsce na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie rozpoczął pracę jako asystent kontraktowy. Już w grudniu tego samego roku obronił pracę doktorską, co umocniło jego pozycję w świecie nauki.

W 1955 roku Kalinowski awansował na stopień docenta, a jego kariera rozwijała się dynamicznie. Po przejściu prof. Wojsława Molé na emeryturę, w wrześniu 1960 roku objął katedrę Historii Sztuki Średniowiecznej. Jego osiągnięcia nie zatrzymały się jednak na tym kroku; w lutym 1962 roku uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1977 roku awansował na profesora zwyczajnego.

Warto również zaznaczyć, że Kalinowski nie ograniczał swojej działalności tylko do Uniwersytetu. Równocześnie wykładał na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, gdzie zdobył tytuł profesora honorowego. W ciągu swojej kadencji w UJ prowadził zajęcia związane z historią doktryn artystycznych, pro seminaria dotyczące wszystkich epok sztuki europejskiej oraz seminaria z zakresu historii sztuki średniowiecznej.

Wykłady na uczelniach zagranicznych

W okresie swojej kariery akademickiej Lech Kalinowski zrealizował szereg wykładów oraz seminariów na renomowanych uczelniach zagranicznych.

• w latach 1964/65 prowadził prace naukowe w Institute for Advanced Study w Princeton, (USA),
• w 1969 roku spędził jeden semestr na prowadzeniu seminarium dla doktorantów na Uniwersytecie Johnsa Hopkinsa w Baltimore, (USA),
• latem 1972 roku uczył w Centre d’Etude Superiures de Civilisation Médiévale w Poitiers, (Francja),
• w latach 1974/75 przez jeden semestr wykładał w Manchester oraz w Londynie w Courtauld Institute of Art.

Dziedzina badań, wykopaliska i metoda

Lech Kalinowski był badaczem, którego prace koncentrowały się głównie na sztuce średniowiecza i renesansu. Tematyka ta została szeroko omówiona w jego rozprawach, które zostały zebrane w tomie noszącym tytuł Speculum artis.

W okresie od 1960 do 1965 roku prowadził intensywne wykopaliska pod kościołem i klasztorem Benedyktynów w Tyńcu. Te archologiczne badania przyczyniły się do odkrycia reliktów romańskiej architektury, a w ich skład wchodziły także cenne rzeźby oraz przedmioty związane z kultem religijnym. W ramach tych prac nie tylko kierował zespołem badawczym, ale również zajął się naukowym opracowaniem zachowanych fragmentów rzeźby kamiennej, jak również przedmiotów liturgicznych, takich jak krzyż, pastorały, kielich i patena, które znalazły się w grobach opatów.

W swojej pracy Kalinowski wprowadził nowatorskie podejście metodologiczne, które opierało się na założeniu, że forma dzieła sztuki niesie ze sobą wartość symboliczną. Uważał, że ta forma może mieć wiele znaczeń ideowych, które są odkrywane przez analizy i interpretacje. Jako metodolog, wydał wiele publikacji, w tym studia dotyczące ikonologii według Erwina Panofsky’ego oraz teorii dziejów sztuki opracowanej przez Maxa Dvořáka oraz jego szkołę wiedeńską.

Uczniowie

Lech Kalinowski jest odpowiedzialny za wychowanie 109 magistrów, wśród których znaczna część to wybitne osobistości naukowe. Aż 29 prac jego uczniów zostało opublikowanych, co świadczy o jego bardzo dużym wkładzie w rozwój ich kariery akademickiej. Z sukcesem wypromował także 13 doktorów, wśród których znajduje się m.in. Beata Biedrońska-Słota, Jerzy Gadomski, oraz Klementyna Żurowska.

Życie prywatne

Lech Kalinowski zawarł związek małżeński z Janiną Galat, która wcześniej nosiła nazwisko Kaczyńska, w katedrze lubelskiej, w wigilię Bożego Narodzenia roku 1945. W wychowaniu uczestniczył również w opiece nad córką Janiny z jej pierwszego małżeństwa, Magdaleną Nałęcz-Nieniewską, urodzoną 30 czerwca 1939 roku.

Para doczekała się córki, Uty, urodzonej 25 listopada 1946 roku, która rozpoczęła studia z zakresu medycyny, a następnie kontynuowała naukę na kierunkach etnografia i archeologia na Uniwersytecie Jagiellońskim. Lech miał również syna Rafała, urodzonego 3 marca 1949 roku, który uzyskał tytuł magistra historii sztuki na UJ w 1972 roku, a następnie studiował reżyserię na PWSFTviT w Łodzi, kończąc edukację w 1978 roku.

Kalinowski miał dwóch braci. Jego starszym bratem był Jerzy (Georg, Georges) Kalinowski, który przyszedł na świat w 1916 roku w Lublinie, a swoje życie zakończył 12 października 2000 roku w Dijon. Jerzy był deontykiem, specjalizującym się w logice prawa, i pracował na KULu, gdzie był od 1957 roku obecny we Francji i Hiszpanii. Rożny był także drugi, młodszy brat Witold, urodzony w 1923 roku, który zmarł w 1988 roku. Witold pracował jako ekonomista i przez długi czas pełnił rolę przedstawiciela handlowego Polski w Dakarze.

Na koniec swojego życia, Lech Kalinowski został pochowany na Cmentarzu Salwatorskim w Krakowie, w sektorze P-1-17.

Członkostwa, nagrody i odznaczenia

Lech Kalinowski posiada wiele osiągnięć, które świadczą o jego znaczącej roli w polskiej kulturze i nauce. Jest aktywnym członkiemPolskiej Akademii Umiejętności, co potwierdza jego zaangażowanie w działalność akademicką. Dodatkowo, w latach 1988–1991 pełnił funkcję przewodniczącego Komitetu Nauk o Sztuce Polskiej Akademii Nauk.

Jego wiedza i doświadczenie zaowocowały także członkostwem w British Academy, gdzie jako Fellow mógł dzielić się swoją wiedzą z innymi ekspertami. Ponadto, tytuł honorowego profesora nadano mu na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, co jest wyrazem uznania jego osiągnięć naukowych i artystycznych.

W 1994 roku Kalinowski otrzymał Nagrodę im. Księdza Idziego Radziszewskiego przyznawaną przez Towarzystwo Naukowe KUL, za rok 1993, w uznaniu za całokształt jego dorobku w duchu humanizmu chrześcijańskiego. Trzy lata później, w 1997 roku, został laureatem prestiżowej nagrody Herdera, co jest kolejnym dowodem na jego znaczącą działalność.

W 2001 roku dołączył do Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa, a w 2002 roku został członkiem Rady Muzeum przy Zamku Królewskim na Wawelu, gdzie angażuje się w rozwój państwowych zbiorów sztuki. Jego wysiłki zostały także docenione poprzez przyznanie mu Krzyża Kawalerskiego Orderu Odrodzenia Polski, co podkreśla jego wkład w rozwój kultury i sztuki w Polsce.

Wybrane publikacje

Lech Kalinowski, uznawany autorytet w dziedzinie sztuki, pozostawił po sobie wiele znaczących dzieł, które przyczyniają się do zrozumienia kultury artystycznej. Oto niektóre z jego istotnych publikacji:

• – Pochodzenie i powstanie piety średniowiecznej, 1949 r. (praca magisterska),
• – Ze studiów nad mistrzem pięknych madonn. Zagadnienie piety średniowiecznej 1949 r. (praca doktorska),
• – Treści artystyczne i ideowe kaplicy Zygmuntowskiej. 1955 r., OCLC# 804153795, Odb. z Studia do Dziejów Wawelu, T. 2, 117 s.,
• – Treści ideowe i estetyczne Drzwi Gnieźnieńskich, Wrocław 1959 (nadbitka z t. II Drzwi Gnieźnieńskich),
• – Wit Stwosz w Krakowie. Praca zbiorowa pod redakcją Lecha Kalinowskiego i Franciszka Stolota, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1987,
• – Speculum artis, Treści dzieła sztuki średniowiecza i renesansu, PWN, Warszawa 1989,
• – Studia i Materiały Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki ASP w Krakowie, Tom VII Lech Kalinowski, Paweł Karaszkiewicz, Helena Małkiewiczówna, Lesław Heine Średniowieczne witraże Kościoła Mariackiego w Krakowie, Historia i konserwacja, Akademia Sztuk Pięknych, 1997,
• – L. Kalinowski, S. Mossakowski, Z. Ostrowska-Kębłowska: „Nobile claret opus”. Studia z dziejów sztuki dedykowane Mieczysławowi Zlatowi. Historia Sztuki XIII. Praca zbiorowa, zawiera: bibliografię prac profesora Mieczysława Zlata, artykuły 46 autorów omawiające dzieje sztuki, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, s. 538, il., Wrocław 1998 ISBN 83-229-1699-X, ISSN 0860-4746.

Publikacje Kalinowskiego są nieocenionym źródłem wiedzy oraz analiz, które ukazują jej różnorodność i bogactwo.

---

Oceń: Lech Kalinowski

---