Maciej Zajączkowski

---

Życiorys

Maciej Zajączkowski to postać o niezwykle bogatym życiorysie. Uczył się w IV Gimnazjum im. Henryka Sienkiewicza w Krakowie, a maturę zdał w 1927 roku w Gimnazjum im. Tadeusza Reytana w Warszawie. W 1933 roku ukończył studia na Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, gdzie uzyskał dyplom inżyniera leśnika, a cztery lata później obronił doktorat z nauk leśnych. Już od 1933 roku działał w zarządzie Koła Wysokogórskiego przy Oddziale Warszawskim Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego, a w latach 1936-1939 pełnił funkcję wiceprezesa tej organizacji.

Zajączkowski był zapalonym alpinistą, podejmującym się wielu pionierskich wspinaczek oraz pracującym jako instruktor taternictwa. Jego kariera zawodowa łączyła się z Zakładem Hodowli Lasów SGGW, gdzie prowadził badania naukowe w Tatrach. Jego dorobek naukowy obejmował liczne publikacje w czasopismach fachowych, takich jak „Wierchy”, „Taternik” czy „Las Polski”, a także artykuły w popularnych periodykach, w tym „Wszechświat” i „Ilustrowany Kurier Codzienny”. W 1936 roku został mianowany podporucznikiem w korpusie oficerów rezerwy łączności.

W okresie II wojny światowej Zajączkowski brał udział w kampanii wrześniowej, dowodząc plutonem łączności w 13. kompanii łączności Armii „Prusy”. Przez Tatry i Węgry dotarł do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, gdzie we Francji objął dowództwo plutonu łączności w 11 pułku piechoty i prowadził szkolenia w Centrum Szkół Piechoty w Coëtquidan. Po inwazji na Francję, uczestniczył w tworzeniu batalionu bojowego, a 21 czerwca 1940 roku ewakuowano go do Wielkiej Brytanii na pokładzie „Batorego”. Przebywając w Szkocji, wstąpił do 2 batalionu strzelców „Kratkowanych Lwiątek”, gdzie w stopniu podporucznika dowodził plutonem łączności.

W 1942 roku, jako jeden z pierwszych, zgłosił się ochotniczo do 1 Samodzielnej Kompanii Komandosów. Jego działalność nie ograniczała się tylko do działań wojskowych, ponieważ angażował się także w dziennikarstwo, zostając redaktorem biuletynów komandosów oraz pisarzem „Dziennika Żołnierza”. W 1943 roku awansował na porucznika, a w marcu 1944 roku, za swoje zasługi, został awansowany na kapitana. Uczestniczył w bitwie o Monte Cassino oraz w walkach o Ankonę i Bolonię. Po przekształceniu kompanii komandosów w batalion zmotoryzowany, objął dowództwo kompanii dowodzenia i został przeniesiony do batalionu łączności na stanowisko zastępcy dowódcy.

Po zakończeniu wojny osiedlił się w Wielkiej Brytanii, najpierw w Yorku i Leeds, a od 1958 roku w Edynburgu. Tam pracował jako leśnik, a od 1963 roku pełnił rolę nauczyciela w szkołach średnich. Zajączkowski aktywnie angażował się w życie polskiej emigracji niepodległościowej. W 1951 roku zorganizował Zjazd Polaków w Manchesterze, a także aktywnie działał w organizacjach polonijnych, jak Koło Byłych Żołnierzy 2 batalionu grenadierów „Kratkowane Lwiątka”. W 1967 roku został wybrany prezesem koła, a w 1971 roku objął redaktorskie stanowisko w piśmie „Wiadomości-Wypad”.

Zmarł w 1983 roku w Edynburgu i został pochowany na cmentarzu katolickim Mount Vernon. Wśród kolegów z wojska i kombatantów znany był pod pseudonimem „Drzewica”. Jego odwaga i poświęcenie zostały uhonorowane licznymi odznaczeniami, w tym Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Krzyżem Walecznych. Wspomnienia Zajączkowskiego z czasów wojny, które publikował w „Wiadomościach”, wydano pośmiertnie w formie książki pt. „Sztylet Komandosa”. Ponadto jego autobiograficzne wspomnienia zatytułowane „Pożegnanie z Tatrami” ukazały się w późniejszych latach.

Ordery i odznaczenia

Maciej Zajączkowski, jako osoba odznaczona wieloma wysokimi honorami, jest szczególnie wyróżniony przez swoje dokonania.

• krzyż oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 13 października 1983 roku,
• krzyż kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, nadany 15 sierpnia 1973 roku.

---

Oceń: Maciej Zajączkowski

---