Piotr Osiadły, urodzony 29 czerwca 1901 roku w Krzesławicach, to postać, która zapisała się w historii Polski jako sierżant Wojska Polskiego. Jego życie dobiegało końca 6 czerwca 1920 roku w Stachowie.
Osiadły brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej, a jego heroiczne czyny zostały docenione, gdyż został odznaczony Orderem Virtuti Militari, jednym z najważniejszych odznaczeń wojskowych w Polsce.
Życiorys
Piotr Osiadły przyszedł na świat 29 czerwca 1901 roku w Krzesławicach, które wówczas znajdowały się w powiecie krakowskim, w granicach Królestwa Galicji i Lodomerii. Był synem Błażeja oraz Marii z d. Hołota. Jego edukacja rozpoczęła się w siedmioklasowej szkole powszechnej w Oświęcimiu, jednakże Osiadły kontynuował naukę prywatnie, aby uzupełnić wykształcenie średnie. W młodości zaangażował się w działalność drużyny skautowej w Oświęcimiu. Przed rozpoczęciem służby wojskowej pracował jako urzędnik w Państwowym Zarządzie Wodnym w Oświęcimiu-Barakach.
6 listopada 1918 roku Osiadły wstąpił do Wojska Polskiego. Okres jego służby w czasie wojny z bolszewikami obejmował walki w szeregach III batalionu 3 pułku piechoty. Pełnił funkcję podoficera w 3. kompanii karabinów maszynowych, awansując na stopień sierżanta. Wyróżnił się w czasie starć nad Berezyną: on oraz jego oddział podczas ataków 2 czerwca 1920 roku pod wsią Chałmówka, a dwa dni później pod Lachówką. 25 września 1921 roku, dowódca 3. kompanii karabinów maszynowych, porucznik Franciszek Płatek, wnioskował o jego odznaczenie Orderem Virtuti Militari, przedstawiając jego heroiczne czyny podczas walk.
W dniu 2 czerwca 1920 11. kompania III/3 pp Leg. atakowała wieś Chałmówkę koło Mściża. Pierwszy pluton km przydzielony był do tejże kompanii. Sierż. Osiadły będąc podoficerem broni 3. kompanii km zgłosił się na ochotnika do I plutonu i samorzutnie poderwał pluton do ataku, chociaż linia własnej piechoty była 150 kroków z tyłu. Nieprzyjaciel niespodzianie zaskoczony i oskrzydlony zaczął się wycofywać tracąc kilkunastu ludzi zabitych i 7 wziętych do niewoli.
W dniu 4 czerwca 1920 IV pluton 3 kompanii km został przydzielony do kompanii sztabowej 64 pułku piechoty i w czasie ataków nieprzyjacielskich pod Lachówką sierżant Osiadły, który dostarczał amunicję dla km, widząc krytyczną sytuację również zgłosił się na ochotnika do IV plutonu km i podrywał obsługę km wciąż naprzód, jednocześnie zachęcając piechotę do kontrataku. Kiedy już cała nasza linia zaczęła posuwać się naprzód sierż. Osiadły został ranny w brzuch, będąc wysuniętym 200 kroków przed własną piechotę. Nieprzyjaciel widząc, iż dowódca tego brawurowego oddziału został ranny, ruszył nagle do kontrataku wskutek czego nasza piechota i obsługa km zaczęła się cofać nie zdążywszy zabrać rannego, który był za daleko wysunięty. Po przybyciu posiłków i posunięciu naszej linii naprzód sierż. Osiadły został zabrany z placu boju do szpitala, gdzie po trzech dniach zmarł.
Sierżant Osiadły zmarł 6 czerwca 1920 roku w szpitalu w Stachowie z powodu odniesionej rany. Jego ostatecznym miejscem spoczynku stał się cmentarz w Smolewiczach. Był kawalerem i nie doczekał się potomstwa.
Ordery i odznaczenia
Piotr Osiadły był odznaczany za swoje zasługi.
Wśród jego nagród można wymienić:
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 5587 – przyznany pośmiertnie 18 września 1922,
- 20 września 1937 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości odrzucił wniosek o przyznanie mu odznaczenia „z powodu braku pracy niepodległościowej”.
Przypisy
- Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 16.10.2023 r.]
- Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 16.10.2023 r.]
- a b Kolekcja ↓, s. 6.
- a b Kolekcja ↓, s. 5, 6.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 41 z 27.10.1922 r., s. 805.
- Quirini 1934 ↓, s. 83.
- Czajkowski 1930 ↓, s. 47.
- Polak (red.) 1993 ↓, s. 155.
- Polak (red.) 1993 ↓, s. 152.
- Lista strat 1934 ↓, s. 637.
- Kolekcja ↓, s. 5–6, w dokumencie „Chełmówka” i „Mstiż”.
- Kolekcja ↓, s. 4.
- Kolekcja ↓, s. 3.
- Kolekcja ↓, s. 2.
- Kolekcja ↓, s. 1.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Stanisław Hrebenda | Stanisław Anczyc (zm. 1863) | Kazimierz Wyderko | Marian Warmuzek | Tadeusz Kuchar | Bolesław Waligóra | Michał Woysym-Antoniewicz | Mieczysław Kluka | Jan Chudzicki | Władysław Spławiński | Jan Dańkowski | Władysław Szujski | Jan Fuglewicz | Maciej Zajączkowski | Jerzy Włosiński | Władysław Hercok | Tadeusz Góra | Władysław Żymirski | Henryk Deresiewicz | Tadeusz ŁukaszewskiOceń: Piotr Osiadły