Witold Zechenter

---

Życiorys

Witold Zechenter, syn Edmunda Zechentera, był znanym krakowskim dziennikarzem oraz nowelistą. Jego ojciec był współzałożycielem Syndykatu Dziennikarzy, który powstał przed I wojną światową. Matka, Helena z Klemensiewiczów, odeszła w 1913 roku, a po jej śmierci zajmowała się nim Teresa Klemensiewicz, będąca jego ciotką, publicystką i autorką licznych opowiadań. Wychowywał się w literackim środowisku Krakowa, gdzie miał zaszczyt poznać wiele znanych postaci, takich jak Tadeusz Boy-Żeleński, Witold Noskowski, Kazimierz Przerwa-Tetmajer oraz Stanisław Mróz.

W latach młodzieńczych ukończył III Gimnazjum im. Króla Jana Sobieskiego w Krakowie. Następnie rozpoczął studia na wydziale filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie aktywnie uczestniczył w życiu literackim poprzez przynależność do kół literackich, takich jak „Helion” oraz „Litart”. W 1927 roku zdecydował się na dalsze studia w Paryżu, gdzie studiował literaturoznawstwo porównawcze na Sorbonie.

W tym czasie utrzymywał się z pracy w tłumaczeniach, w tym tekstów autorów takich jak Edgar Wallace, Maurice Leblanc, Thea von Harbou oraz Rudyard Kipling. Po powrocie do Krakowa w 1932 roku podjął pracę w „Ilustrowanym Kurierze Codziennym”, gdzie pozostawał aż do wybuchu II wojny światowej.

W czasie okupacji niemieckiej został dwukrotnie aresztowany, jednak przetrwał ciężkie czasy, prowadząc księgarnię „Czytelnik” w Krakowie, gdzie współpracował z wieloma znamienitymi osobami, w tym z Kornlem Filipowiczem oraz Ignacym Fikiem. Po wojnie zajmował się działalnością literacką jako jeden z założycieli „Dziennika Polskiego”, a także redagował popularne pismo „Echa Krakowa” oraz współorganizował krakowską rozgłośnię Polskiego Radia.

W 1953 roku, w trudnych czasach politycznych, podpisał apel krakowski, wyrażający wsparcie dla stalinowskich władz PRL, po dramatycznych wydarzeniach związanych z aresztowaniami duchownych katolickich. W swej twórczości literackiej nie ustępował, publikując wiersze, satyry oraz prace dla dzieci i młodzieży, łącznie z kilkudziesięcioma tytułami. Pełnił również funkcję kierownika literackiego w Teatrze Młodego Widza w Krakowie oraz Teatrze Polskim w Bielsku-Białej, gdzie pożądaną sztuką były występy bardzo doświadczonego aktora, Ludwika Solskiego.

Wielki dorobek literacki Zechentera, w tym wspomnieniowa książka „Upływa szybko życie”, dokumentująca czasy sprzed I wojny, okres międzywojenny oraz lata okupacji, z pewnością będzie trwałym znaczeniem w polskim krajobrazie literackim. Był członkiem wielu organizacji literackich i związków twórczych, a już jako uczeń w 1924 roku został przyjęty do Syndykatu Dziennikarzy Krakowskich. W 1975 roku został uhonorowany Nagrodą Miasta Krakowa, a w 1978 roku otrzymał nagrodę jubileuszową Ministra Kultury i Sztuki.

Osobiste życie Witolda Zechentera było również pełne znaczących wydarzeń. W 1934 roku wziął ślub z Beatą de Myszka Chołoniewską, z którą doczekał się córki Elżbiety. Zmarł 28 kwietnia 1978 roku w Krakowie. Ostatecznie spoczął na cmentarzu Rakowickim, w kwaterze IA-płd-1.

Ordery i odznaczenia

Witold Zechenter został uhonorowany zwłaszcza poprzez nadanie mu znanych odznaczeń i orderów. Lista jego wyróżnień prezentuje się następująco:

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 1975 roku,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, który otrzymał w 1971 roku,
• Medal 10-lecia Polski Ludowej, nadany 28 lutego 1955 roku.

Wybrane publikacje książkowe

W bogatej twórczości Witolda Zechentera można odnaleźć liczne publikacje książkowe, które obejmują zarówno poezję, jak i prozę oraz literaturę dziecięcą. Poniżej przedstawiono wybrane dzieła tego utalentowanego autora:

• Ręka na sterze – poezje, F. Hoesick, Warszawa 1929,
• Niebieskie i złote – poezje, Biblioteka „Dwutygodnika Literackiego”, Poznań 1932,
• Linia prosta – poezje, Biblioteka „Dwutygodnika Literackiego”, Poznań 1932,
• Srebrny ekran wzywa – opowieść, Pallas, Kraków 1936,
• Inne chwile – poezje, F. Hoesick, Warszawa 1939,
• Guzy dla muzy – fraszki, satyry, parodie, Książnica Atlas, Warszawa, 1939,
• Bajdy krasnoludkowe – opowieść dla dzieci, S.A. Krzyżanowski, Kraków 1942,
• Strzępy okupacji (1939-1945) – poezje, S.A. Krzyżanowski, Kraków 1945,
• Wilk z partyzantki – opowieść, L.J. Jaroszewski, Kraków 1946,
• W babskim domku – powieść dla młodzieży, L.J. Jaroszewski, Kraków 1946,
• Bajki o matce – opowiadania dla dzieci, L.J. Jaroszewski, Kraków 1947,
• Opowieści ptaszęce – opowiadania dla dzieci, Biblos, Kraków 1947, Liga Ochrony Przyrody, Warszawa 1957,
• W krakowskiej legendzie – opowieść dla młodzieży, Biblos, Kraków 1947,
• W mojej razurze – satyry, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1954,
• Kraków Główny – proszę wysiadać – przewodnik, Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne, Warszawa 1957,
• Parodie, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1957, 1960,
• Avaxara – powieść, Iskry, Warszawa 1958; kryminał,
• Fraszki, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1962,
• Z pegazem pod gazem – satyry, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1965,
• Wiersze wybrane, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1967,
• Trzecie parodie, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1969,
• Drobiażdżki z przejażdżki – satyry, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1970,
• Upływa szybko życie – wspomnienia, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1971, 1975 (wyd. popr. i uzup.),
• Grymasy z komentarzem – satyry, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1973,
• Gabinet uśmiechów – parodie, Iskry, Warszawa 1975,
• Godzina zmierzchu – poezje, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1976,
• Nasze sny rzucają długie cienie – poezje, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1978,
• Gra w otwarte żarty • Fraszki, satyry, humoreski, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1981,
• Rozmowa z sobą (układ wierszy i wspomnienie o ojcu Elżbieta Zechenter-Spławińska), Księgarnia Akademicka, Kraków 2003.

---

Oceń: Witold Zechenter

---