Władysław I Święty

---

Życiorys

Władysław, urodzony w Krakowie, był synem Béli I, który później został królem Węgier, oraz nieznanej z imienia córki Mieszka II Lamberta, władcy Polski. Okoliczności jego narodzin były specyficzne, gdyż jego ojciec zmuszony był do opuszczenia swojej ojczyzny wskutek buntu prowokowanego przez Vazula przeciwko Stefanowi I. To właśnie w Krakowie Władysław poznał swoją żonę, a dzieciństwo i młodzieńcze lata spędził na dworze Kazimierza Odnowiciela oraz Bolesława Śmiałego.

Wybitny kronikarz, Gall Anonim, w swoich zapiskach stwierdził, że od najmłodszych lat Władysław był wychowywany w Polsce, przyjmując zarówno obyczaje, jak i język polski. W 1048 roku wyjechał na Węgry wraz z ojcem, wzywany przez króla Andrzeja I. Uznaje się, że w latach 1063–1074 piastował urząd księcia Bihar z nadania króla Salomona.

W roku 1068 Węgrzy stawili czoła najazdom koczowników oraz Bizancjum. W bitwie pod Doboki to Władysław, wspierany przez Salomona i być może swojego brata Gézę, odniósł zwycięstwo nad Pieczyngami, popisując się odwagą, zabijając czterech wrogów, a pomimo odniesionej rany pokonując także piątego rywala.

Podczas walki o władzę w Węgrzech, Władysław opowiedział się po stronie brata Gézy. Jego działania miały kluczowe znaczenie w bitwie pod Mogyoród w 1074 roku, która zakończyła się sukcesem Gézy. Istnieje możliwość, że pomógł mu zostać królem w 1077 roku, wcześniej, w 1074, nadając mu także księstwo Nitry. Po śmierci Gézy, stał się nowym królem, gdyż możni obdarzyli go zaufaniem.

Władysław zyskał poparcie swojego kuzyna, króla Polski Bolesława Śmiałego, co zmusiło Salomona do rezygnacji z roszczeń. Papież Grzegorz VII uznał rządy nowego władcy, wystosowując list do arcybiskupa Nehemiása, w którym formalnie uznał Władysława za króla i zalecił mu powierzenie kraju pod opiekę Kościoła. Co ciekawe, Władysław nie przyjął tytułu królewskiego, aż do momentu śmierci Salomona, respektując tym samym prawo dynamiki władzy.

W 1079 roku, przyjął na dwór wygnanego króla polskiego Bolesława Śmiałego. W trakcie tego spotkania pojawiła się sytuacja, w której Władysław, jako osoba pokorna, uszanował Bolesława, ale ten, zdradzając brak szacunku, pozostał na koniu. To wydarzenie wpisało się w pamięć Węgrów, wzbudzając w nich niechęć do polskiego króla, co w konsekwencji wpłynęło na jego los.

W wyniku planowanego zamachu przez Salomona w 1082 roku, Władysław aresztował go. Salomon odzyskał wolność w 1083 roku, jednak nie zrezygnował z dążeń do odzyskania władzy. W 1085 roku doszło do kolejnych starć między nimi, w tym do bitew pod Ungwar i Borsovą, w których Władysław odniósł zdecydowane zwycięstwo. W tym samym roku zorganizował wyprawę odwetową na Ruś, odpowiadając na wsparcie udzielane przez Rusinów Połowcom.

Również sprawy polskie znalazły się na jego celowniku. W 1086 roku Władysław prawdopodobnie postanowił zorganizować wyprawę militarną przeciwko księciu Władysławowi Hermanowi. Według przekazów, dotarł do Krakowa, który zdobył po trzymiesięcznym oblężeniu, a po uzyskaniu zapewnień, powrócił na Węgry, pustosząc przy tym Czechy. Ta sytuacja, choć pełna kontrowersji, wskazuje na determinację Władysława w wpływaniu na bieg wydarzeń w Polsce.

W 1091 roku król zorganizował ekspedycję na Chorwację, mając na celu obronę praw swojej siostry Heleny, żony chorwackiego władcy Zvonimira. Zakończyła się ona zdobyciem części Chorwacji, choć nie w pełni, na co miała wpływ interwencja Bizancjum.

W kontekście feudalnych przemian, w 11 wieku zaczęły dziać się zmiany związane z ograniczaniem wolności chłopów, co skłoniło Władysława do wprowadzenia surowych praw Decretalia w 1092 roku. Miały one na celu ochronę prywatnej własności oraz Kościoła, a każdy akt łamania prawa karany był dotkliwie.

Władysław, po śmierci brata Gejzy I w 1077 roku, został królem Węgier oraz poślubił Adelajdę, córkę księcia Rudolfa ze Szwabii. Z tego małżeństwa narodziły się dwie córki, Irena (Piroska), która została żoną bizantyjskiego cesarza Jana II Komnena, a także nieznana z imienia córka, która wyszła za Jarosława, księcia wołyńskiego. Jego panowanie charakteryzowało się sukcesami, w tym wypędzeniem Pieczyngów z Siedmiogrodu oraz wsparciem judaizmu chrześcijańskiego na Węgrzech, a także odbudową zniszczonych kościołów i zakazem pogańskich kultów w 1092 roku podczas synodu w Szabolcs.

Kult

W 1192 roku, król Władysław doczekał się zaszczytnej kanonizacji, która miała miejsce z rąk papieża Celestyna III. To ważne wydarzenie w historii kultu świętego Władysława, które podkreśla jego znaczenie w tradycji katolickiej.

W ikonografii, św. Władysław jest często przedstawiany z insygniami królewskimi, co symbolizuje jego wysoką pozycję. Jego atrybuty obejmują: anioła, który podaje mu włócznię, a także chorągiew, krzyż oraz turecki turban, które wskazują na jego karierę wojskową i religijną.

Liturgiczne wspomnienie św. Władysława obchodzone jest w Kościele katolickim 30 czerwca, co jest istotnym momentem w kalendarzu liturgicznym, gdzie czci się jego pamięć i dokonania.

---

Oceń: Władysław I Święty

---