Władysław Stryjeński

Polityka i administracja

Władysław Jan Augustyn Stryjeński, znany również pod pseudonimem „Bystram”, był osobistością o wielu talentach i wyjątkowej karierze. Urodził się 20 czerwca 1889 roku w pięknym Krakowie, a życie zakończył 16 maja 1956 roku w malowniczym Zakopanem.

Był nie tylko polskim lekarzem psychiatrą, ale również prawnikiem, co pozwoliło mu na zdobycie wpływów w obszarze zarówno medycyny, jak i prawa. W swojej służbie wojskowej osiągnął stopień majora Wojska Polskiego, co podkreśla jego zaangażowanie w obronę kraju. Ponadto, w 1938 roku zasiadał w Senacie, będąc członkiem Koła Parlamentarnego Obozu Zjednoczenia Narodowego, co wskazuje na jego aktywność w życiu publicznym i politycznym Polski.

Życiorys

Władysław Stryjeński był osobą o bogatej biografii, będąc synem Tadeusza i Marii z Bobrownickich, a także bratem Karola oraz wnukiem Aleksandra.

W 1907 roku zakończył naukę w austriackim gimnazjum w Kremsmünster. Następnie rozpoczął studia medyczne na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego, które ukończył 28 grudnia 1914 roku, uzyskując dyplom lekarski.

W okresie od stycznia 1913 do sierpnia 1914 był aktywnym członkiem Związku Strzeleckiego. Zgłosił się do Legionów 3 sierpnia 1914 r., gdzie został przydzielony do 1 Pułku Piechoty jako lekarz trzeciego batalionu. Już 6 sierpnia wyruszył z Oleandrów z Pierwszą Kadrową. 5 marca 1915 roku awansował na podporucznika, a zaledwie rok później na porucznika, co miało związek z jego pracą w szpitalu PCK w Nowym Targu oraz kierownictwem szpitala PCK w Rabce, do którego został przeniesiony w październiku 1916 roku.

Podczas swojej służby w wojnie polsko-rosyjskiej był lekarzem frontowym. 3 kwietnia 1922 roku zakończył czynną służbę wojskową i przeszedł do rezerwy w stopniu majora. Po wojnie angażował się w działalność w Kole Lekarzy Legionistów oraz pełnił funkcję przewodniczącego sekcji pozastołecznej w Krakowie. W lipcu 1935 roku został wybrany na członka zarządu głównego.

W latach 1922–1928 pracował jako lekarz, a później, od 1929 do wybuchu II wojny światowej w 1939 roku, był dyrektorem Państwowego Zakładu dla Umysłowo i Nerwowo Chorych w Kobierzynie. W 1935 roku, jako przedstawiciel Krakowskiej Izby Lekarskiej, został wybrany do Naczelnej Izby Lekarskiej V kadencji, która trwała do 1939 roku. Dodatkowo, w latach 1931-1936 studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim, uzyskując tytuł magistra praw.

W 1935 roku został wybrany na zastępcę senatora, reprezentując województwo krakowskie. W 1936 roku był również członkiem Zarządu Okręgu Kraków Związku Legionistów Polskich, a w 1938 uzyskał mandat senatora RP.

Po wybuchu wojny we wrześniu 1939 roku, Stryjeński przekroczył granicę z Rumunią, a w 1940 roku przeniósł się do Szwajcarii, gdzie pracował w szpitalu psychiatrycznym w Wil. Mimo interesującej oferty pracy z Genewy, postanowił jednak wrócić do ojczyzny w 1946 roku. Po powrocie do Krakowa podjął trudności związane z pracą w trudnych warunkach stalinowskich, gdzie zorganizował drugą w kraju Poradnię Zdrowia Psychicznego, a także pełnił funkcję dyrektora Wojewódzkiej Poradni Zdrowia Psychicznego oraz biegłego lekarza ZUS. Do grona jego uczniów należał Antoni Kępiński, który darzył go szczególnym uznaniem i admiracją.

W 1952 roku zachorował na zapalenie płuc, które doprowadziło do przewlekłej choroby serca. W 1956 roku zmarł na zawał serca w Zakopanem. Ostatecznie został pochowany w rodzinnym grobowcu na cmentarzu Rakowickim w Krakowie, w kwaterze FD-wsch, po lewej stronie Popielów.

Ordery i odznaczenia

Władysław Stryjeński był zasłużonym polskim działaczem, który otrzymał wiele odznaczeń za swoją działalność. Poniżej przedstawiono listę jego nagród:

  • Krzyż Niepodległości, przyznany 13 września 1933 roku,
  • Złoty Krzyż Zasługi, przyznany 24 lutego 1937 roku,
  • Odznaka Pamiątkowa „Pierwszej Kompanii Kadrowej”.

Przypisy

  1. Krystyna Rożnowska: Antoni Kępiński. Gra z czasem. Portret genialnego psychiatry. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2018, s. 88–89.
  2. Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], zck-krakow.pl [dostęp 03.03.2021 r.]
  3. Związek Legionistów Polskich: 1936-1938 r.: sprawozdanie Zarządu Głównego Związku Legionistów Polskich, Warszawa 1938, s. 72.
  4. Album-skorowidz Senatu i Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej oraz Sejmu Śląskiego. Kadencja 1935/1940, 1936, s. 199.
  5. Z Naczelnej Izby Lekarskiej (kadencja V. 1935–1939). „Lekarz Polski”. Nr 7–8, s. 181, 1935.
  6. Koło lekarzy-legjonistów. „Kurier Warszawski”. 190, s. 10, 14.07.1935 r.
  7. Prace parlamentarne O.Z.N. 1938/39 r., Warszawa 1939, s. 40.
  8. M.P. z 1933 r. nr 212, poz. 238 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  9. M.P. z 1937 r. nr 46, poz. 64 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
  10. 6 sierpień: 1914 – 1934, Warszawa: Zarząd Główny Związku Legjonistów Polskich, 1934, s. 20.

Oceń: Władysław Stryjeński

★★★★★
Średnia ocena:4.59 Liczba ocen:14