Zygmunt Wyrobek

Nauka i edukacja

Zygmunt Wyrobek był niezwykle istotną postacią w historii polskiego harcerstwa, na który znaczący wpływ wywarł jako pedagog oraz wychowawca harcerzy. Urodził się 3 marca 1872 roku w pięknym Krakowie, a jego życie zakończyło się w tym samym mieście 19 lutego 1939 roku.

Jako jeden z kluczowych twórców ruchu harcerskiego w Krakowie, Zygmunt Wyrobek stał się bliskim współpracownikiem Andrzeja Małkowskiego, który również odegrał fundamentalną rolę w rozwoju harcerstwa. Jego zaangażowanie w szkolenie młodzieży oraz promowanie wartości harcerskich przyniosło owoce w postaci wzmocnienia społeczności harcerskiej.

Wyrobek był także aktywnym instruktorem w Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół”, co dodatkowo ukazuje jego pasję do wychowania fizycznego. Jego działalność nie ograniczała się jedynie do harcerstwa; był również członkiem Państwowej Rady Wychowania Fizycznego oraz pełnił funkcję wizytatora szkół, co jest dowodem jego wszechstronnych talentów i zaangażowania w edukację młodzieży.

Udział w Sokole

W 1894 roku Zygmunt Wyrobek sędziował przełomowe wydarzenie w historii polskiej piłki nożnej, a mianowicie pierwszy mecz, który odbył się podczas II Zlotu Młodzieży Sokolej we Lwowie. Spotkanie trwało zaledwie 6 minut, ponieważ pod wpływem kierownictwa zlotu, sędzia był zmuszony zakończyć je po tym, jak Włodzimierz Chomicki strzelił pierwszą bramkę. Organizatorzy zakładali, że mecz ma mieć charakter jedynie pokazowy, a wszyscy czekali na nadchodzące zawody gimnastyczne.

Wyrobek miał również znaczącą rolę jako kierownik zawodów podczas jednego z największych zlotów sokolstwa w Galicji, który odbył się w Krakowie w dniach 14–17 lipca 1910 roku, z okazji 500 rocznicy zwycięstwa wojsk polsko-litewskich w bitwie pod Grunwaldem. W tym wydarzeniu wzięło udział 7097 sokołów, w tym 781 osób z ziem zaboru pruskiego i rosyjskiego, jak również przedstawiciele z Rosji, Francji oraz Ameryki. Dodatkowo z różnych zaborów przybyło 711 sokolic z oddziałów żeńskich.

Na zlocie zaprezentowano także 70-osobowy oddział konny. W wolnych ćwiczeniach gimnastycznych, które miały miejsce 16 lipca, zarejestrowano udział 3116 sokołów, a 17 lipca liczba ta wzrosła do 3312 uczestników. Obok konkurencji lekkoatletycznych zorganizowano zawody w pływaniu, strzelectwie, zapasach, szermierce, kolarstwie, jeździe konnej oraz wioślarstwie. W trakcie zlotu odsłonięto Pomnik Grunwaldzki, którego fundatorem był Ignacy Paderewski.

Skauting i harcerstwo

We wrześniu 1910 roku, uczniowie I Gimnazjum św. Anny w Krakowie, zainicjowali powstanie pierwszego skautowego „Zastępu Kruków”. Prowadzenie tej grupy powierzono Władysławowi Smolarskiemu. Już rok później, w 1911 roku, Zygmunt Wyrobek, działacz Sokoła, postanowił na bazie „Zastępu Kruków” stworzyć Drużynę Skautów im. Tadeusza Kościuszki, co miało fundamentalne znaczenie, gdyż była to pierwsza drużyna skautowa na terenie Krakowa.

W marcu 1911 roku, Zygmunt Wyrobek został wyznaczony na Komendanta Miejscowego w Krakowie, a we wrześniu tego samego roku zorganizował ćwiczenia dla ośmiu skautowych drużyn z Krakowa w Kostrzu. To podczas tego wydarzenia odebrał przyrzeczenie skautowe od 14-letniego Józka Grzesiaka, który później zyskał przydomek „Czarny”.

Ruch skautowy w Krakowie rozwijał się w imponującym tempie. W 1911 roku istniały już trzy oddziały, które skupiały łącznie 225 uczniów, natomiast w 1913 roku liczba drużyn wzrosła do 20, a ich członków było już 907.

Zygmunt Wyrobek był nie tylko organizatorem ruchu, ale również autorem wielu podręczników harcerskich, takich jak „Vademecum skauta” oraz „Harcerz w polu”, wydanych w 1926 roku. W jego dorobku literackim znalazła się także książka pt. „Niezwykła podróż”, opublikowana w 1921 roku.

Praca zawodowa

Zygmunt Wyrobek był utalentowanym uczniem dr. Henryka Jordana. Po jego śmierci objął stanowisko kierownika, kierując działalnością jordanowskiego parku w Krakowie.

W sferze zawodowej, Zygmunt Wyrobek był ściśle związany z Uniwersytetem Jagiellońskim w Krakowie. Pełnił ważną funkcję wizytatora wychowania fizycznego oraz wykładowcy w Studium Pedagogicznym, co podkreśla jego wpływ na rozwój tej dziedziny w kraju.

Bezpośrednio po zakończeniu I wojny światowej, przy Uniwersytecie Jagiellońskim powstały roczne Państwowe Kursy Wychowania Fizycznego. W Krakowie, głównie dzięki nieustannym staraniom prof. Wydziału Lekarskiego UJ, Stanisława Ciechanowskiego, który był zagorzałym orędownikiem reaktywacji przedwojennego Studium WF, zorganizowano trzy takie kursy. Pierwszym z nich kierował osobiście Ciechanowski, podczas gdy dr Zygmunt Wyrobek zajmował się pozostałymi dwoma. W sumie, uczestnicy trzech kursów zdobyli kwalifikacje, co pozwoliło na rozwój kadr w zakresie wychowania fizycznego, a łącznie ukończyło je 124 osoby.

Ordery i odznaczenia

W ramach uznania za swoje zasługi, Zygmunt Wyrobek został odznaczony kilkoma prestiżowymi wyróżnieniami. Dnia 9 listopada 1932 roku, otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, co stanowi jedno z najwyższych odznaczeń w kraju. W następnych latach, 19 marca 1937 roku, uhonorowano go również Złotym Krzyżem Zasługi, co dodatkowo podkreśla jego znaczenie i wkład w rozwój Polski.

Przypisy

  1. M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 96 „za zasługi na polu wychowania fizycznego i przysposobienia wojskowego”.
  2. M.P. z 1932 r. nr 259, poz. 295 „za zasługi na polu wychowania fizycznego”.

Oceń: Zygmunt Wyrobek

★★★★★
Średnia ocena:4.84 Liczba ocen:18