Emil Czapliński

---

Młodość i walki o niepodległość

Emil Czapliński to postać z bogatym dziedzictwem historycznym, będąc wnukiem powstańca listopadowego oraz synem powstańca styczniowego, Kazimierza Czaplińskiego h. Drogosław oraz Emilii z Popielów. Był również bratem Władysława Konrada, który również służył w Wojsku Polskim.

W roku 1908 związał się z Sodalicją Mariańską. W tym czasie aktywnie uczestniczył w ruchu skautowym oraz drużynach Strzeleckich, co kształtowało jego młodzieńcze lata i pozwoliło mu rozwijać umiejętności przywódcze. Po wybuchu I wojny światowej podjął decyzję o wstąpieniu do Legionów Polskich, wyruszając do Kielc z 1 pułkiem piechoty.

Po zakończeniu kampanii kieleckiej, Emil Czapliński został awansowany na podporucznika i objął dowództwo kompanii w 2 pułku piechoty, pełniąc tę funkcję do końca epoki Legionowej. W roli porucznika Polskiego Korpusu Posiłkowego, na mocy reskryptu Rady Regencyjnej z 31 października 1918 roku, został przydzielony do Wojska Polskiego, gdzie zatwierdzono jego stopień.

Podczas wojny polsko-bolszewickiej, od 1 września 1919 roku, dowodził kompanią w 4 pułku piechoty Legionów, biorąc udział w akcjach na Przemyśl i Lwów. Później, w 2 pułku piechoty Legionów, obejmował dowództwo baonu, a od 23 lipca 1920 roku pełnił funkcję dowódcy pułku. W marcu 1929 roku został przeniesiony do kadry oficerów piechoty i jednocześnie przeniesiony służbowo do Straży Granicznej przy Ministerstwie Skarbu, gdzie zajął stanowisko zastępcy komendanta.

W marcu 1932 roku Emil Czapliński przeszedł z Komendy Straży Granicznej do Komendy Miasta Lublin, obejmując rolę komendanta, co jeszcze bardziej podkreśliło jego zaangażowanie w służbę wojskową i publiczną.

II wojna światowa

We wrześniu 1939 roku, Emil Czapliński zmobilizował swoje jednostki, a następnie przeprowadził skuteczną ewakuację do Równego. W dalszej kolejności zajmował się kierowaniem obroną przeciwlotniczą na terenie Lublina. Jego decyzja o pozostaniu w mieście była związana z posiadaniem samochodu (DKW), co pozwoliło mu opóźnić wyjazd aż do momentu, gdy niemieckie wojska zbliżyły się do Węglina. To właśnie 17 września 1939 roku, jako ostatni wojskowy, opuścił miasto, korzystając z jedynej drogi, która wciąż była wolna – przez Łęczną, Uściług do Łucka.

Po blisko trzy miesięcznej tułaczce poza granicami kraju, przypadkowo odnalazł swoją wcześniej wywiezioną rodzinę, omijając aresztowanie przez bolszewików. Szczęśliwie, na początku grudnia dotarł z powrotem do Lublina. W obliczu trudnej sytuacji, natychmiast przystąpił do organizowania ruchu oporu z osobami cywilnymi oraz spotkanymi oficerami.

Niestety, po krótkim czasie działalności w konspiracji, został aresztowany przez Niemców 4 lutego 1940 roku. Po aresztowaniu, został wywieziony do Oflagu VI B Dössel, a następnie do Oflagu II D Gross-Born.

Po wojnie

Po wyzwoleniu obozu jenieckiego, w którym był przetrzymywany do 5 lutego 1945 roku, Emil Czapliński podjął decyzję o powrocie do Lublina. Został przyjęty do Wojska Polskiego 20 marca 1945 roku. W dniu 14 stycznia 1947 objął odpowiedzialne stanowisko Komendanta Miasta Lublina, a także przewodniczył Wydziałowi Wojsk Ochrony Pogranicza III kategorii w ramach dowództwa Lubelskiego Okręgu Wojskowego, co miało miejsce w sierpniu 1945 lub 1946 roku. W jego podległości znajdował się 7 Oddział Ochrony Pogranicza, a także brał udział w operacjach przeciwko UPA.

Po dwóch latach służby, Czapliński, w związku z udziałem w Mszy Świętej Rezurekcyjnej, otrzymał decyzję o usunięciu go z wojska 10 maja 1947 roku. Skutkami była utrata prawa do noszenia munduru oraz emerytury, co zostało nałożone rozkazem nr 3686 z 10 maja 1947 r.

Emil Czapliński zmarł 21 października 1976 roku w Lublinie. Został pochowany na cmentarzu przy ul. Lipowej. Jego pogrzeb odbył się w atmosferze skromności, bez obecności wojska, gdzie piękną mowę pożegnalną wygłosił jego towarzysz z lat młodzieńczych, generał w stanie spoczynku Mieczysław Boruta-Spiechowicz.

Awanse

Emil Czapliński zdobył stopnie wojskowe, które znacząco odzwierciedlają jego karierę w armii. W poniższej tabeli przedstawiono szczegóły jego awansów.

• podporucznik – 12 października 1914,
• porucznik – 1 listopada 1915,
• kapitan – 1918,
• major – zatwierdzony 15 lipca 1920 ze starszeństwem z dniem 1 kwietnia 1920 w korpusie oficerów piechoty,
• podpułkownik – zweryfikowany 3 maja 1922 ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 210. lokatą w korpusie oficerów piechoty,
• pułkownik – 16 marca 1927 ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 i 16. lokatą w korpusie oficerów piechoty.

Ordery i odznaczenia

Emil Czapliński, znany ze swojego mężnego wkładu w historię Polski, został odznaczony wieloma medalami i odznaczeniami, które potwierdzają jego heroiczne czyny oraz zaangażowanie w walkę o niepodległość. Poniżej przedstawiamy listę najważniejszych wyróżnień, które zdobył w ciągu swojego życia:

• krzyż srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari,
• krzyż Niepodległości (20 stycznia 1931),
• krzyż kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
• krzyż Walecznych (czterokrotnie),
• złoty krzyż zasługi (10 listopada 1928),
• medal pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
• medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
• srebrny medal za Długoletnią Służbę,
• medal „Za udział w wojnie obronnej 1939”,
• krzyż Waleczności Armii gen. Bułak-Bałachowicza,
• złoty krzyż „Za Zasługi dla ZHP” z Rozetą z Mieczami,
• odznaka „Za wierną służbę”.

Te liczne odznaczenia są świadectwem jego niezłomnego ducha i oddania sprawie narodowej.

---

Oceń: Emil Czapliński

---