Jan Moszew

---

Życiorys

Jan Moszew przyszedł na świat w rodzinie Józefa, który był krawcem, oraz Julii z Krupów. Po ukończeniu z odznaczeniem V Państwowego Gimnazjum w Krakowie, w 1918 roku rozpoczął studia na Wydziale Komunikacji Politechniki Lwowskiej. W okresie walk o Lwów, w latach 1918–1919, aktywnie uczestniczył w tych zmaganiach, a w kolejnych latach, aż do 1921 roku, służył w 20 pułku piechoty w Krakowie. Po zakończeniu służby w 1921 roku podjął studia z zakresu chemii na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie w 1926 roku uzyskał absolutorium.

W 1930 roku zdobył stopień doktora filozofii w zakresie chemii, opierając się na pracy doktorskiej dotyczącej O peri-dwubenzylonaftalenie oraz dwóch innych izomerycznych węglowodorach. W 1938 roku habilitował się na podstawie pracy na temat Syntezy połączeń typu 2-fenylo-3′,4′,2,3-chinolino-chinoliny, co zaowocowało uzyskaniem stopnia docenta chemii organicznej na Wydziale Filozoficznym UJ.

Fakty zdecydowanie dramatycznie zmieniły się 6 listopada 1939 roku, gdy J. Moszew został aresztowany podczas Sonderaktion Krakau. Przeszedł przez różne miejsca detencji w Krakowie oraz Wrocławiu, aby w końcu trafić do niemieckich obozów koncentracyjnych, w tym Sachsenhausen i Dachau. Po zwolnieniu z obozu, co miało miejsce 11 stycznia 1941 roku, wrócił do Krakowa, gdzie podjął pracę jako chemik-farbiarz w farbiarni futer „Krawar”, zaczynając od połowy 1941 roku. Równocześnie od 1943 roku pracował jako nauczyciel materiałoznawstwa w Dokształcającej Szkole Zawodowej Nr 2, jednak w pierwszej połowie 1944 roku zaangażował się także w tajne nauczanie, prowadząc wykłady z chemii organicznej dla studentów Wydziału Lekarskiego UJ. W obliczu zagrożenia ze strony gestapo, od czerwca 1944 do stycznia 1945 roku musiał ukrywać się we wsi Siepraw k. Myślenic.

Po powrocie do Krakowa, w lutym 1945 roku, Jan Moszew został mianowany kierownikiem Zakładu Chemii Organicznej na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1947 roku otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1956 roku uzyskał tytuł profesora zwyczajnego. Spędził cztery lata jako prorektor UJ w latach 1952–1956, a także sprawował funkcję prodziekana na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii oraz kierowniczą w pracowni Zakładu Syntez Organicznych Polskiej Akademii Nauk w Krakowie. W latach 1952–1954 był kierownikiem Katedry Chemii w Wyższej Szkole Ekonomicznej w Krakowie. Był członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej i Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w latach 1948–1957.

W swoich badaniach naukowych J. Moszew koncentrował się na węglowodorach o pierścieniach skondensowanych i ich substytutach, syntezach pochodnych chinoliny oraz badaniu substancji mających właściwości antyhistaminowe, przeciwgruźlicze i przeciwrakowe. Ponadto współpracował z Instytutem Onkologicznym Akademii Medycznej w Krakowie, przyczyniając się do rozwoju dziedziny.

W 1932 roku wstąpił w związek małżeński z Ireną z Jabłońskich (1907–1995) i miał syna, Macieja, który zyskał uznanie jako architekt oraz twórca znanych krakowskich szopek.

Jan Moszew odszedł z tego świata w Krakowie, a jego doczesne szczątki spoczywają na cmentarzu Rakowickim (kwatera XVII-4-16).

Ordery i odznaczenia

Jan Moszew posiada kilka istotnych odznaczeń, które są świadectwem jego zasług i wkładu w rozwój kraju. Wśród tych wyróżnień można znaleźć:

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 28 września 1954,
• Medal 10-lecia Polski Ludowej, wręczony 15 stycznia 1955,
• Odznakę 1000-lecia Państwa Polskiego.

---

Oceń: Jan Moszew

---