III Liceum Ogólnokształcące im. Jana Kochanowskiego w Krakowie

---

Historia

Szkoła, znana obecnie jako III Liceum Ogólnokształcące im. Jana Kochanowskiego w Krakowie, została założona w 1906 roku. Jej powstanie miało miejsce na mocy decyzji cesarza Franciszka Józefa I, a uroczyste otwarcie odbyło się 4 września 1906 roku. Początkowo szkoła działała w budynku usytuowanym przy ul. Stanisława Stachowskiego 5, który później zmienił nazwę na ul. Jana Kochanowskiego 5. Była to instytucja edukacyjna przystosowana dla chłopców, w której nauka trwała osiem lat.

Pierwszym dyrektorem placówki był dr Józef Winkowski, a na początku kadra nauczycielska składała się z 22 pedagogów. W pierwszym roku szkolnym do szkoły uczęszczało 347 uczniów. W 1911 roku zorganizowano pierwszą maturę pod przewodnictwem c.k. radcy dworu Emanuela Dworskiego, który pełnił funkcję inspektora krajowego szkół średnich. Warto zaznaczyć, że sztandar szkoły został poświęcony w kościele oo. Karmelitów w dniu 25 maja 1913 roku.

Rok 1918 był przełomowy dla szkoły, ponieważ Polska odzyskała niepodległość. Z tego powodu oraz w związku z reformą systemu oświaty, doszło do restrukturyzacji placówki. Nowo utworzone szczeble edukacyjne obejmowały trzyletnie gimnazjum niższe oraz pięcioletnie gimnazjum wyższe. Od tego momentu szkoła zmieniła swoją nazwę na V Państwowe Gimnazjum Neoklasyczne. Jeszcze w 1921 roku w nazwie nie zawarte było imię Jana Kochanowskiego. Dopiero w 1925 roku placówka zaczęła funkcjonować jako V Państwowe Gimnazjum im. Jana Kochanowskiego w Krakowie.

W wyniku zarządzenia Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego z 1937 roku, powstało „V Państwowe Liceum i Gimnazjum im. Jana Kochanowskiego w Krakowie”. Szkoła ta obejmowała czteroletnie gimnazjum oraz dwuletnie liceum, podczas gdy wprowadzenie tzw. reformy jędrzejewiczowskiej spowodowało, że miał ona charakter męski. Liceum ogólnokształcące było prowadzone w typie humanistycznym, a w końcu lat 30. zlokalizowane było już pod adresem ulicy Jana Kochanowskiego 5.

W okresie niemieckiej okupacji szkoła została zamknięta, jednak nauczyciele oraz uczniowie nie dali za wygraną i prowadzili tajne nauczanie. Po zakończeniu II wojny światowej placówka wznowiła swoją działalność. 9 lipca 1945 roku zorganizowano pierwszą powojenną maturę, a w latach 1945–1948, po reorganizacji szkolnictwa, szkoła przybrała formę świeckiej, koedukacyjnej Szkoły Ogólnokształcącej stopnia Licealnego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci nr 3. W roku szkolnym 1953/54 zmieniono nazwę na III Liceum Ogólnokształcące im. Jana Kochanowskiego.

W 1958 roku placówka stała się częścią tzw. „szkół stowarzyszonych”, które brały udział w eksperymencie pedagogicznym UNESCO. Sześć lat później, w 1964 roku, szkoła otrzymała nowy sztandar, który obecnie znajduje się w Izbie Tradycji. W 1996 roku zaprezentowano kolejny sztandar, ufundowany przez Radę Rodziców z okazji 90-lecia istnienia szkoły.

W związku z rozwijającą się dzielnicą Nowa Huta, szkoła została przeniesiona w 1968 roku do budynku na osiedlu Wysokim 6, przede wszystkim ze względu na brak wystarczającej liczby szkół średnich w tej okolicy. 1 września miało miejsce formalne przeniesienie, a 10 października odbyła się uroczysta inauguracja. Do nowego miejsca przeszedł jedynie mały odsetek byłego grona pedagogicznego, w tym mgr Adam Roch-Kowalski, znany sportowiec i olimpijczyk.

W dniu 20 kwietnia 1978 roku, z okazji 10-lecia działalności szkoły w Nowej Hucie, Minister Oświaty i Wychowania uhonorował placówkę Medalem Komisji Edukacji Narodowej, który jest najwyższym odznaczeniem oświatowym. Dodatkowo, 11 października Zarząd Wojewódzki TPD przyznał szkole Dyplom Przyjaciół Dziecka. W grudniu 1979 roku szkoła została wyróżniona Medalem UNESCO za swoją działalność w ramach szkół. Od tego momentu, w 1979 roku, Liceum zaczęło organizować Festiwal Kultury Szkolnej tzw. FeKuSz, na którym uczniowie mają okazję zaprezentować swoje talenty artystyczne, a od 1987 roku placówka posiada także swój hymn.

Osiągnięcia

Uczniowie III Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Kochanowskiego w Krakowie z pełnym zaangażowaniem biorą udział w rozmaitych konkursach oraz zawodach międzyszkolnych. Regularnie biorą udział w „Biegu o szablę kpt. Antoniego Stawarza”, które przyciągają siedem najstarszych krakowskich liceów. Dodatkowo, młodzież uczestniczy w „licealiadzie”, organizowanych sportowych zawodach dla szkół średnich.

Nie można zapomnieć również o szkolnym chórze, który aktywnie uczestniczy w rozmaitych przeglądach muzycznych oraz konkursach. Uczniowie szkoły często biorą udział w olimpiadach przedmiotowych, a także w różnorodnych konkursach na szczeblu wojewódzkim oraz ogólnopolskim. W latach 1990–2004 liceum funkcjonowało wg autorskiego programu nauczania, który uzyskał akceptację Ministerstwa Edukacji Narodowej.

Od kwietnia 2008 roku, instytucja ta organizuje „Salon Trójkowe Czwartki”, czyli cykl inspirujących spotkań uczniów z osobami reprezentującymi świat kultury, teatru, literatury oraz innych dziedzin. Wśród gości, którzy uczestniczyli w tych spotkaniach, znaleźli się tacy artyści jak Czesław Mozil, Formacja Chatelet, Jarosław Gowin, Maciej Miezian, Jan Franczyk, Andrzej Pilipiuk oraz Ewa Lipska.

Liceum to również zostało poddane Badaniu dotyczącym rozwoju metodologii szacowania wskaźnika edukacyjnej wartości dodanej (EWD) w 2010 roku, przeprowadzonego przez Centralną Komisję Egzaminacyjną, uzyskując przy tym bardzo wysokie wyniki.

Co więcej, w raporcie ewaluacyjnym, który opracowało Kuratorium Oświaty w Krakowie, szkoła została oceniona jako spełniająca wysokie wymagania dydaktyczne i administracyjne, uzyskując poziom spełnienia wymagań B we wszystkich kategoriach.

Nagrody i odznaczenia

Nasza instytucja ma na swoim koncie wiele prestiżowych nagród i odznaczeń, które świadczą o zaangażowaniu i osiągnięciach w edukacji oraz różnorodnych dziedzinach działalności. Oto niektóre z nich:

• medal Komisji Edukacji Narodowej – przyznany przez Ministra Oświaty i Wychowania 20 kwietnia 1978 roku,
• dyplom Przyjaciela Dziecka – przyznany przez Zarząd Wojewódzki Towarzystwa Przyjaciół Dzieci 11 października 1978 roku,
• medal UNESCO za działalność w ramach szkół – przyznany przez sekretarza generalnego UNESCO w grudniu 1979 roku,
• medal za zasługi dla sportu szkolnego – za zasługi wniesione w rozwój kultury fizycznej młodzieży w 1984 roku,
• złota statuetka – przyznana przez Kuratora Oświaty za aktywność artystyczną uczniów w 1996 roku.

Dyrektorzy

Historia dyrektorów III Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Kochanowskiego w Krakowie jest niezwykle interesująca, pełna postaci, które odcisnęły piętno na edukacji w tym regionie. Oto lista dyrektorów, którzy kierowali tym prestiżowym liceum na przestrzeni lat:

• – Józef Winkowski (1906–1924), pełniąc funkcję pierwszego dyrektora Cesarsko-Królewskiego Gimnazjum V w Krakowie, wykładał filozofię,
• – Feliks Gątkiewicz (1924–1925),
• – Karol Kaczmarczyk (1 VIII 1925 – 1935),
• – Andrzej Indyk (1935–1949),
• – Jan Kołodziejczyk (1949–1950),
• – Karol Jarosz (1950–1951),
• – Józef Jastrzębski (1951–1968) – nauczyciel matematyki,
• – Edward Łysik (1968–1989) – nauczyciel historii,
• – Zbigniew Koloch (1989–2007) – nauczyciel historii,
• – Marta Łój (2007–2020) – nauczycielka matematyki,
• – Andrzej Górniak (od 2020) – nauczyciel historii i wiedzy o społeczeństwie.

Absolwenci

W zestawieniu absolwentów III Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Kochanowskiego w Krakowie przedstawiamy znane postacie, które związane są z tą placówką. Obok nazwisk umieszczono rok, w którym dany absolwent uzyskał świadectwo dojrzałości.

• Andrzej Bursa – poeta, prozaik, dramaturg i dziennikarz, uważany za jednego z poetów wyklętych,
• Zygmunt Döllinger (1917) – kawaler Virtuti Militari, poseł na Sejm RP,
• Piotr Flin – astronom,
• Jerzy Grotowski – reżyser, teoretyk teatru i pedagog,
• Bogdan Hussakowski – reżyser, aktor, scenarzysta,
• Katarzyna Kobylarczyk – pisarka, dziennikarka, reportażystka,
• Kazimierz Korus – filolog klasyczny, hellenista, profesor doktor habilitowany oraz wykładowca Uniwersytetu Jagiellońskiego,
• Adam Kubiś (1947) – duchowny katolicki, profesor nauk teologicznych, infułat oraz rektor Papieskiej Akademii Teologicznej w latach 1992–1998,
• Tadeusz Kwinta – aktor, dyrektor artystyczny Teatru Bagatela w Krakowie,
• Jan Krzyżanowski – aktor filmowy i teatralny,
• Janusz Kurtyka – historyk, prezes Instytutu Pamięci Narodowej,
• Żywisław Leliwa-Pilecki (1911) – oficer Wojska Polskiego i Straży Granicznej, kawaler Krzyża Niepodległości,
• Katarzyna Majgier – autorka książek dla dzieci i nastolatków,
• Ryszard Markiewicz – prawoznawca i radca prawny, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego,
• Roman Martini (1927) – prawnik, prokurator,
• Magdalena Miklasz – reżyserka teatralna,
• Jan Moszew (1918) – chemik, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego,
• Stanisław Nazarkiewicz (1914) – podpułkownik pilot Wojska Polskiego,
• Jan Ogrodnik (1911) – kapitan Wojska Polskiego, kawaler Virtuti Militari,
• Krzysztof Pasierbiewicz (1962) – geolog, pisarz, bloger,
• Ziemowit Ryś – lekkoatleta,
• Klemens Stefan Sielecki – inżynier, dyrektor techniczny pierwszej polskiej Fabryki Lokomotyw Fablok w Chrzanowie,
• Sławomir Shuty – prozaik, fotograf i reżyser,
• Ludwik Antoni Stankiewicz (1926) – oficer dyplomowany Wojska Polskiego,
• Tomasz Stańko – znakomity trębacz jazzowy, kompozytor,
• Władysław Steblik (1920) – podpułkownik dyplomowany Wojska Polskiego, zastępca attaché wojskowego oraz lotniczego przy Ambasadzie RP w Berlinie,
• Tadeusz Syryjczyk – polityk, minister transportu i gospodarki morskiej w rządzie Jerzego Buzka, a także minister przemysłu w rządzie Tadeusza Mazowieckiego,
• Andrzej Szczepkowski – aktor teatralny i filmowy, pedagog, pełniący funkcję prezesa Związku Artystów Scen Polskich w latach 1981–1982, senator I kadencji,
• Bartosz Szydłowski – założyciel oraz dyrektor naczelny i artystyczny Teatru Łaźnia Nowa w Nowej Hucie,
• Wacław Uruszczak – historyk prawa, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego,
• Ewa Wawrzoń – aktorka filmowa i teatralna,
• Michał Wierba – pianista, kompozytor,
• Jan Zigmund – lekarz chirurg,
• Bartosz Ziółko – informatyk, przedsiębiorca.

---

Oceń: III Liceum Ogólnokształcące im. Jana Kochanowskiego w Krakowie

---