Jerzy Stanisław Dembowski

---

Życiorys

Jerzy Stanisław Dembowski urodził się 15 kwietnia 1899 roku w Krakowie, w rodzinie Józefa oraz Heleny z Urnlaufów. W młodym wieku, pomiędzy 1912 a 1914 roku, związał się z XIII Drużyną Skautową oraz Sokolem w Krakowie, co miało zainicjować jego przyszłe zaangażowanie w sprawy narodowe.

W sierpniu 1914 roku dołączył do Legionów Polskich, gdzie został przydzielony do 5 pułku piechoty. Po kryzysie przysięgowym, jego los pokierował go do cesarskiej i królewskiej armii, a następnie na front włoski, gdzie brał udział w działaniach wojennych.

Po zakończeniu I wojny światowej, w listopadzie 1918 roku Dembowski wstąpił do Wojska Polskiego, gdzie jako dowódca kompanii otrzymał przydział do 34 pułku piechoty. W trakcie swojego wojska brał czynny udział w wojnie z bolszewikami. Szczególnie odznaczył się w dniach 3 i 4 sierpnia 1920 roku podczas bitew pod Jabłonką, gdzie wykazał się niespotykaną odwagą. W uznaniu jego heroicznych czynów, otrzymał odznaczenie Orderu Virtuti Militari.

W dniu 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu porucznika z datą starszeństwa na 1 czerwca 1919 roku oraz 1133. lokatą w korpusie oficerów piechoty. 1 grudnia 1924 roku awansował na kapitana z datą starszeństwa na 15 sierpnia 1924 roku i 460. lokatą. W maju 1925 roku przeszedł do PKU Bielsk na stanowisko oficera instrukcyjnego.

W marcu 1926 roku, po likwidacji swojego stanowiska, został przeniesiony do 35 pułku piechoty w Brześciu, gdzie pełnił funkcję oficera przysposobienia wojskowego. 15 października 1927 roku został skierowany na dziewięciomiesięczny kurs instruktorów wychowania fizycznego w Centralnej Wojskowej Szkole Gimnastyki i Sportów w Poznaniu. Po ukończeniu kursu zwolniono go ze stanowiska oficera przysposobienia wojskowego pułku.

Do 1932 roku Dembowski służył w Dowództwie Okręgu Korpusu I w Warszawie w 1 Okręgowym Urzędzie Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego. W 1932 roku został przeniesiony do 36 pułku piechoty w Warszawie. W dniu 4 lutego 1934 roku został awansowany na majora z datą starszeństwa na 1 stycznia 1934 roku i 23. lokatą w korpusie oficerów piechoty.

W kwietniu 1934 roku objął dowództwo batalionu w 3 pułku strzelców podhalańskich w Bielsku, a od 20 lipca 1936 roku pełnił stanowisko dowódcy batalionu KOP „Wołożyn.” W 1939 roku został przeniesiony do batalionu KOP „Skole,” gdzie dowodził podczas kampanii wrześniowej, w tym obronie Lwowa.

Po agresji ZSRR na Polskę, Dembowski trafił do niewoli sowieckiej i został osadzony w obozie w Starobielsku. W wiośnie 1940 roku został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie, gdzie pochowano go potajemnie w zbiorowej mogile w Piatichatkach. 17 czerwca 2000 roku upamiętniono to miejsce, tworząc Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie. Dembowski figuruje na Liście Starobielskiej NKWD pod poz. 1019.

5 października 2007 roku, minister obrony narodowej, Aleksander Szczygło, pośmiertnie mianował go na stopień podpułkownika. Uroczystość ogłoszenia awansu miała miejsce 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w ramach wydarzenia „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów.”

Ordery i odznaczenia

Jerzy Stanisław Dembowski, znany ze swojej niezwykłej służby, otrzymał szereg różnych odznaczeń, które dokumentują jego wkład w obronę kraju oraz pracę na rzecz niepodległości.

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 517 – nadany 28 lutego 1921,
• Krzyż Niepodległości – przyznany 13 kwietnia 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”,
• Krzyż Walecznych, odznaczony aż czterokrotnie,
• Srebrny Krzyż Zasługi – otrzymany 10 listopada 1928.

---

Oceń: Jerzy Stanisław Dembowski

---