Karol Bacz

---

Życiorys

Karol Bacz, urodzony 18 października 1900 roku w Krakowie, był synem Wincentego, pracownika kolei, oraz Zofii Ciapały. W rodzinie tej przyszedł na świat jako piąte z sześciu dzieci. Swoją edukację rozpoczął w latach 1907–1911 w szkole powszechnej św. Floriana, a od 1911 roku kontynuował naukę w Gimnazjum św. Anny.

W obliczu wybuchu I wojny światowej, Karol postanowił przerwać naukę i, zatajając swój rzeczywisty wiek, zgłosił się 5 lutego 1915 roku jako ochotnik do Legionów Polskich. Służył w 5 pułku piechoty Legionów do 1917 roku, a po kryzysie przysięgowym został przeniesiony do c. i k. 13 pułku piechoty. Ukończył Szkołę Oficerów Rezerwy c. i k. I Korpusu w Opawie w czerwcu 1918, zyskując przydział jako dowódca plutonu w 7 kompanii c. i k. 100 pułku piechoty.

10 listopada 1918 roku powrócił do 5 pp Leg. w szeregach formującego się Wojska Polskiego. Po awansie na sierżanta, w lutym 1919, trafił do 1 pułku piechoty Legionów, gdzie pełnił funkcję dowódcy plutonu. Awansował na podporucznika jeszcze w tym samym roku, a w kwietniu 1920 zdobył stopień porucznika. Bacz brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej, w której dwukrotnie wykazał się niezwykłą odwagą w bitwach pod Józefowem, Parczewem, Białymstokiem, Lidą i nad Serweczem.

Po zakończeniu konfliktu powrócił do szkoły i z powodzeniem zdał egzamin dojrzałości, aby następnie podjąć studia w Szkole Podchorążych Piechoty. Z dniem 31 marca 1924 roku awansował na kapitana ze starszeństwem z dnia 1 lipca 1923 i 159. lokatą w korpusie oficerów piechoty. W październiku 1924 trafił do Korpusu Ochrony Pogranicza, gdzie w 5 batalionie granicznym pełnił funkcje dowódcy kompanii oraz kwatermistrza batalionu, a także tymczasowego szefa sztabu 3 Brygady Ochrony Pogranicza, w której służbie trwał do połowy 1929 roku.

W kwietniu 1929 przeniesiono go z KOP do Biura Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie, a następnie do 20 pułku piechoty w Krakowie, gdzie kierował kompanią szkolną. W roku 1933 dowodził 2. kompanią ckm, a przez pewien czas także pracował w Wojskowym Sądzie Rejonowym w Krakowie. 1 lipca 1935 roku został przydzielony do Straży Granicznej, co miało istotny wpływ na dalszą karierę. Awans na majora otrzymał z dniem 1 stycznia 1936.

Formalnie przeszedł w stan spoczynku 30 kwietnia 1936, lecz niebawem został mianowany inspektorem Straży Granicznej oraz kierownikiem Inspektoratu Granicznego Gdynia. W latach 1937-1938 pełnił obowiązki kierownika Pomorskiego Inspektoratu Okręgowego SG w Bydgoszczy, a następnie został komendantem Śląskiego Okręgu SG w Katowicach. Zasługi w Straży Granicznej zostały ukoronowane odznaczeniem Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Podczas kampanii wrześniowej Karol Bacz brał udział w walkach na Śląsku, gdzie dowodził batalionem w okolicach Rawy Ruskiej. Po wzięciu do niewoli przez wojska niemieckie, udało mu się w październiku uciec z transportu jeńców i wrócić do Krakowa. Aresztowany 9 listopada 1939 roku, przebywał w areszcie przy Montelupich do stycznia 1940.

W latach 1943-1945 działał w Polskiej Armii Ludowej jako oficer łącznikowy pod pseudonimem „Górski”. Po zakończeniu wojny w 1945 roku zgłosił się do Wojska Polskiego, a od października 1945 roku, w stopniu podpułkownika, nadzorował formowanie Wydziału Wojsk Ochrony Pogranicza Dowództwa Okręgu Wojskowego nr II w Toruniu. Niestety, problemy zdrowotne związane z sercem zaczęły się nasilać. 17 lipca 1946 roku awansował na pułkownika, a we wrześniu został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi.

Na początku 1947 roku, w wyniku czystek w wojsku, został zwolniony ze służby wojskowej. Po zakończeniu kariery wojskowej kariera cywilna również była dla niego wyzwaniem; zasiadał na stanowisku przewodniczącego gdańskiego Zarządu Okręgowego Związku Inwalidów Wojennych. Po usunięciu z Polskiej Partii Socjalistycznej w 1948 roku, a następnie zwolnieniu ze stanowiska w 1949, pracował jako dyrektor Portowych Zakładów Sanitarnych oraz jako kierownik wydziału w Miejskim Przedsiębiorstwie Remontowo-Budowlanym w Gdyni.

Karol Bacz uzyskał emeryturę wojskową w 1956 roku, a dwa lata później, wspólnie z żoną Antoniną Kaufer, przeniósł się do Warszawy. Tam pełnił funkcję sekretarza generalnego Związku Inwalidów Wojennych PRL i aż do przejścia na emeryturę w 1970 roku, związany był ze Spółdzielnią Inwalidów „Świt”. 13 lipca 1971 roku został po raz drugi odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Zmarł 23 listopada 1984 roku i został pochowany na cmentarzu Północnym na Wólce Węglowej w Warszawie (kwatera W-II-9-2-6). 5 listopada 2004 roku imię pułkownika Karola Bacza nadano Morskiemu Oddziałowi Straży Granicznej w Gdańsku.

Ordery i odznaczenia

Karol Bacz, znany z wielu osiągnięć, został uhonorowany wieloma prestiżowymi odznaczeniami i medalami.

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 582 – 1921,
• Krzyż Niepodległości – 17 marca 1938 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”, zamiast uprzednio nadanego Medalu Niepodległości,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski po raz pierwszy – 11 listopada 1937 „za zasługi w służbie Straży Granicznej”,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski po raz drugi – 13 lipca 1971,
• Krzyż Walecznych – 10 stycznia 1921,
• Złoty Krzyż Zasługi – wrzesień 1946,
• Srebrny Krzyż Zasługi – 2 września 1929 „za zasługi w służbie granicznej”,
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
• Medal Zwycięstwa i Wolności 1945,
• Odznaka „Za wierną służbę”,
• Odznaka pamiątkowa Korpusu Ochrony Pogranicza (1936),
• Odznaka pamiątkowa „Wilno Wielkanoc 1919”,
• Brązowy Medal Waleczności (Austro-Węgry),
• Medal 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej (Łotwa).

---

Oceń: Karol Bacz

---