Stanisław Szuro

---

Życiorys

II wojna światowa

Po ukończeniu szkoły średniej, Stanisław Szuro rozpoczął działalność jako junak. W chwili, gdy rozpoczęła się II wojna światowa, stacjonował on w Augustowie, które leżało blisko granicy z Niemcami. Uczestniczył w kampanii wrześniowej, a po jej zakończeniu został internowany przez litewskie władze w obozie w Birsztanach.

Po powrocie do Krakowa włączył się do działalności Związku Walki Zbrojnej (ZWZ) oraz Armii Krajowej (AK). Niestety, został aresztowany przez Niemców i trafił do więzienia Montelupich w Krakowie. W październiku 1942 roku został przetransportowany do obozu w Pustkowie, gdzie pozostał aż do jego likwidacji. W czerwcu 1944 roku trafił do obozu Sachsenhausen-Oranienburg, gdzie pracował w komandzie murarzy. W styczniu 1945 roku został przeniesiony do obozu Bergen-Belsen, a do Polski wrócił w czerwcu 1945 roku.

Okres stalinowski

27 listopada 1946 roku Stanisław Szuro został aresztowany i oskarżony o przynależność do Ligi Walki z Bolszewizmem, organizacji, która w 1946 roku łączyła młodych ludzi z Krakowa i powiatu chrzanowskiego. Wśród osób oskarżonych, aż 9 z nich później skazano na karę śmierci. Liga współpracowała z Narodową Organizacją Wojskową i Stronnictwem Narodowym, a jej działalność została rozpracowana przez Wydział Bezpieczeństwa Publicznego w Krakowie aż do 1985 roku.

3 lutego 1947 roku brał udział w procesie przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Krakowie. Przewodniczącym rozprawy był ppłk Julian Polan-Haraschin. Stanisław Szuro został oskarżony o próbę konfiskaty broni od dwóch członków Polskiej Partii Robotniczej (PPR) oraz o wiele innych przestępstw, w tym pobicie funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa (UB) i przygotowania zamachów. Ostatecznie skazano go na karę śmierci, którą wkrótce złagodzono do 15 lat więzienia na mocy amnestii z 22 lutego 1947 roku. Odbywał karę w więzieniach w Rawiczu i we Wronkach w latach 1947-1955. 19 maja 1956 roku darowano mu karę utraty praw honorowych oraz mienia, a 13 lipca 1956 roku Sąd Wojewódzki w Krakowie zwolnił go z dalszej odbywania kary.

Po 1956 r.

Po wyjściu na wolność, Stanisław Szuro ukończył studia na Uniwersytecie Jagiellońskim. Pracował w bursach akademickich oraz szkołach średnich, w tym w Liceum Ogólnokształcącym Zakonu Pijarów im. Stanisława Konarskiego w Krakowie oraz w Niższym Seminarium Duchownym Franciszkanów w Wieliczce. W lutym 1994 roku został zrehabilitowany. Pełnił funkcję prezesa Oddziału Krakowskiego Związku Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego oraz został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski w 2008 roku.

Pod koniec swego życia, brał aktywny udział w wydarzeniach organizowanych przez instytucje kultury i nauki w Krakowie oraz Wieliczce, gdzie prowadził prelekcje dotyczące wydarzeń historycznych, zwłaszcza polskich konfliktów zbrojnych z XIX i XX wieku. Był regularnym gościem Muzeum Armii Krajowej w Krakowie, a jego wykłady zdobyły dużą popularność na platformach internetowych, z ponad 51 tysiącami wyświetleń na YouTube.

W 2015 roku otrzymał nagrodę „Świadek Historii” przyznaną przez Instytut Pamięci Narodowej. W sierpniu 2017 roku minister obrony narodowej Antoni Macierewicz mianował go na stopień majora. W 2018 roku, wspólnie z synem Janem, opublikował swoje wspomnienia biograficzne zatytułowane „I tak będę żył”. Zmarł 17 listopada 2020 roku, zaledwie miesiąc po swoich setnych urodzinach. Po śmierci został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera SDELTA, rząd wschodni, miejsce 2), pośmiertnie awansowany do stopnia podpułkownika.

---

Oceń: Stanisław Szuro

---