Jan Demeter to postać, która na trwałe wpisała się w historię Polski. Urodził się 29 listopada 1895 roku w Krakowie, w miejscu, które było świadkiem wielu wydarzeń związanych z walką o niepodległość. Swój żywot zakończył 17 sierpnia 1920 roku, polegając w okolicach Zadwórza, co czyni go symbolem odwagi.
Pełnił funkcję oficera kawalerii w cesarsko-królewskiej Obronie Krajowej oraz w Wojsku Polskim II Rzeczypospolitej. Jego zasługi zostały docenione, co uwiecznione zostało poprzez przyznanie mu Orderu Virtuti Militari.
Życiorys
Jan Demeter urodził się w Krakowie w rodzinie Jana i Marii ze Śmietańskich. W roku 1914 rozpoczął studia na Politechnice Lwowskiej, co stanowiło ważny krok w jego edukacyjnej drodze. Już w następnym roku, 1915, został powołany do cesarsko-królewskiej Obrony Krajowej, a jego pierwszym przydziałem był 1 pułk ułanów tej formacji. Jako żołnierz spędził czas na froncie rosyjskim, gdzie zdobył doświadczenie i umiejętności niezbędne w przyszłych działaniach wojskowych.
Do stopnia podporucznika mianowano go z dniem 1 lutego 1917, co potwierdza jego zaangażowanie i zdolności liderskie. Wkrótce potem, 1 listopada 1918, objął stopień porucznika, co dodatkowo podkreślało jego rozwijającą się karierę wojskową.
11 listopada 1918 roku Jan Demeter wstąpił do nowo odrodzonego Wojska Polskiego. W tym czasie odegrał kluczową rolę w walkach o wyzwolenie Lwowa. W ramach Grupy Operacyjnej pod dowództwem płk. Władysława Sikorskiego dowodził 3. kompanią, a później pełnił funkcję dowódcy III batalionu 16 pułku piechoty na froncie ukraińskim. Jego umiejętności wojskowe szczególnie zaistniały podczas walk na odcinku Harajca, a także w czerwcu 1919 roku, gdy walczył w bitwach pod Uhercami i Gołogórami, gdzie jego odwaga została poddana próbie.
Od lipca 1920 roku, Jan dowodził 2. kompanią batalionu piechoty detachmentu rtm. Abrahama. Niestety, jego życie zakończyło się tragicznie 17 sierpnia 1920 roku, w czasie bitwy pod Zadwórzem, gdzie wykazał się niezwykłym męstwem.
W uznaniu jego heroicznych czynów, pośmiertnie odznaczono go Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari. Jan Demeter został pochowany na cmentarzu Obrońców Lwowa, co świadczy o szacunku, jakim go otaczano.
14 października 1920 roku, pośmiertnie zatwierdzono go w stopniu rotmistrza w kawalerii, datując to na 1 kwietnia 1920 roku, w grupie oficerów byłej armii austriacko-węgierskiej. Jego dziedzictwo i poświęcenie pozostają żywe w pamięci potomnych.
Ordery i odznaczenia
Jan Demeter był nie tylko żołnierzem, ale również osobą odznaczoną licznymi wyróżnieniami, które doceniały jego ogromny wkład w walkę o niepodległość oraz zasługi wojskowe.
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (nr 5257) – przyznany pośmiertnie 19 lutego 1921,
- Krzyż Niepodległości – otrzymany pośmiertnie 4 listopada 1933 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”,
- Krzyż Walecznych – przyznany czterokrotnie,
- Signum Laudis Brązowy Medal Zasługi Wojskowej z mieczami na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej,
- Srebrny Medal Waleczności 1 klasy,
- Srebrny Medal Waleczności 2 klasy.
Przypisy
- M.P. z 1933 r. nr 255, poz. 273.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 30.04.1922 r., s. 321.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 40 z 20.10.1920 r., s. 1067.
- Lista strat 1934 ↓, s. 139.
- a b c d Ranglisten 1918 ↓, s. 414, 424.
- a b c d e Polak (red.) 1991 ↓, s. 31.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Otton Bruno Urban | Jan Rudolf Gabryś | Stanisław Kwaśniewski | Stefan Mossor | Stefan Leukos-Kowalski | Stanisław Przychocki | Marian Wieroński | Mikołaj Łapicki | Antoni Staich | Józef Jaklicz | Tadeusz Kutrzeba | Karol Bacz | Jan Axentowicz | Piotr Pytel | Stanisław Jaworski (chorąży) | Włodzimierz Bochenek | Czesław Józefczyk | Jerzy Stanisław Dembowski | Tadeusz Bandrowski | Stanisław SzuroOceń: Jan Demeter