Jerzy Woźniak (kombatant)


Jerzy Stanisław Woźniak, znany również pod pseudonimami „Nowak”, „Makara”, „Jacek” oraz „Żmija”, przyszedł na świat 8 listopada 1923 roku w Krakowie. Jego życie to przykład niezwykłej determinacji oraz zaangażowania w sprawy narodowe.

Woźniak był nie tylko polskim żołnierzem i lekarzem, ale również osobą, która doświadczyła brutalnych realiów politycznych w Polsce Ludowej, zostając więźniem politycznym. Jego profesjonalna kariera w istotny sposób związana była z działalnością na rzecz kombatantów.

W latach 2001–2002 pełnił funkcję kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, a wcześniej zajmował stanowisko zastępcy kierownika tego urzędu. Jego działania miały na celu wspieranie osób, które w przeszłości ucierpiały z powodu represji politycznych.

Życiorys

Jerzy Woźniak przyszedł na świat 8 listopada 1923 roku w Krakowie. Swoje dzieciństwo spędził w Błażowej, w okolicach Rzeszowa, gdzie uczęszczał do szkoły powszechnej. Następnie, kontynuował edukację w rzeszowskim Gimnazjum im. Stanisława Konarskiego, w którym zaliczył cztery klasy. W 1943 roku, w czasach II wojny światowej, zdał małą maturę na tajnych kompletach. Rok później ukończył konspiracyjną szkołę podchorążych.

Wstąpił do Armii Krajowej jako oficer, angażując się w działalność w placówce ZWZ AK „Buk” w Błażowej, gdzie pełnił rolę kolportera prasy podziemnej. Brał udział w akcji „Burza”, działając w miejscowościach Hyżne i Błażowa. W jego zakresie kompetencji było również obsługiwanie radiostacji oraz nawiązywanie kontaktu z polskim dowództwem na terenie Włoch. Po inwazji oddziałów sowieckich na Podkarpacie, zmuszony był do ukrywania się, walcząc w oddziale samoobrony Armii Krajowej, a później w organizacji NIE oraz Delegaturze Sił Zbrojnych Rzeszów-Południe. Jego aktywności sprawiły, że był poszukiwany przez NKWD oraz UB.

W roku 1945 Jerzy Woźniak znalazł się w Europie Zachodniej, gdzie przyłączył się do 2 Korpusu Polskiego we Włoszech, osiągając stopień podporucznika. Był także członkiem Delegatury Zagranicznej Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” pod dowództwem płk. Józefa Maciołka w latach 1946–1947, a także emisariuszem delegatury WiN w Londynie na teren RP. W okresie 1945–1946 studiował medycynę na Uniwersytecie w Innsbrucku, a następnie w Edynburgu.

Po powrocie do kraju, w 1947 roku, Jerzy Woźniak został aresztowany przez Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego, pierwsze skazanie obejmowało karę śmierci, która później została zamieniona na dożywotnie więzienie. Po wyjściu na wolność w 1956 roku podjął decyzję o wznowieniu przerwanych studiów medycznych. Pracę jako pulmonolog podjął we Wrocławiu.

W 1989 roku, aktywnie zaangażował się w tworzenie Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego, budując jego struktury na Dolnym Śląsku; w 1991 roku uczestniczył w wyborach parlamentarnych do Senatu, niestety nie zdobywając wystarczającej ilości głosów. Później pełnił funkcję wiceprzewodniczącego regionu dolnośląskiego AWS. Od 1997 do 2001 roku był zastępcą kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych w rządzie Jerzego Buzka, a następnie w okresie 12 października 2001 do 21 listopada 2001 roku kierował tym urzędem w randze wiceministra. Współ działał w Radzie do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, wcześniej piastując stanowisko przewodniczącego.

Wśród jego licznych zaangażowań wartym odnotowania był również jego członkowski wkład w Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej oraz Stowarzyszenie Społeczno-Kombatanckie Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” we Wrocławiu. Przewodnictwo Dolnośląskiego Związku Żołnierzy Armii Krajowej oraz członkostwo w Kapitule Nagrody Kustosza Pamięci Narodowej to kolejne ważne punkty jego biografii.

W swoim życiu Jerzy Woźniak odznaczał się odwagą i poświęceniem. Zmarł 12 kwietnia 2012 roku we Wrocławiu, a jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na Cmentarzu Osobowickim.

Odznaczenia i upamiętnienie

Jerzy Woźniak, jako kombatant, został uhonorowany licznymi odznaczeniami, które poświadczają jego zasługi i wkład w obronę kraju. Do jego wyróżnień należą m.in. Krzyż Walecznych, przyznany mu dwukrotnie, oraz Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami, który otrzymał podczas emigracji w 1948 roku.

Na jego liście odznaczeń znajduje się także Krzyż Armii Krajowej, Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (przyznany w 2003 roku) oraz Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski z 2006 roku. Dodatkowo, odznaczony został Krzyżem Kawalerskim Odznaki Honorowej Związku Inwalidów Wojennych RP oraz Medalem Pro Memoria.

W dniu 27 września 2012 roku, Sejmik Województwa Dolnośląskiego pośmiertnie nadał mu tytuł Honorowego Obywatela Dolnego Śląska Civi Honorario. W 2011 roku otrzymał z kolei Perłę Honorową Polskiej Gospodarki w kategorii krzewienia wartości patriotycznych, przyznawaną przez redakcję Polish Market.

W roku 2018, pośmiertnie, uhonorowano go tytułem Honorowego Obywatela Wrocławia. Poza tym, od 2013 roku Jerzy Woźniak jest patronem ronda, które znajduje się na wrocławskim Grabiszynie.

Przypisy

  1. Civitate Wratislaviensi Donatus. Biuletyn Rady Miejskiej. [dostęp 26.12.2023 r.]
  2. Ostatnie pożegnanie śp. płk. Jerzego Woźniaka – Wrocław, 20.04.2012 r. ipn.gov.pl. [dostęp 28.03.2016 r.]
  3. Laureaci z poprzednich edycji : Polish Market [online], www.polishmarket.com.pl [dostęp 07.12.2015 r.]
  4. Nagroda Kustosz Pamięci Narodowej. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 27.03.2013 r.]
  5. Zmarł płk Jerzy Woźniak ps. „Jacek”. Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. [dostęp 29.05.2013 r.]
  6. Jerzy Woźniak – kierownikiem Urzędu do spraw Kombatantów. Wirtualna Polska, 12.10.2001 r. [dostęp 28.05.2013 r.]
  7. Kraj w skrócie. Gazeta Wyborcza nr 277, wydanie z dnia 27.11.2001 r. KRAJ, s. 9. [dostęp 28.05.2013 r.]
  8. Jerzy Woźniak: Ręka boska mnie zatrzymała, mmwroclaw.pl z 13.04.2010 r. [dostęp 04.07.2010 r.]
  9. 10 stycznia – Opłatek Kombatancki, udskior.gov.pl [dostęp 04.07.2010 r.]
  10. Rada do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych – skład [dostęp 04.07.2010 r.]
  11. Kazimierz Groblewski, Utargowane decyzje, rp.pl z 30.10.1998 r. [dostęp 04.07.2010 r.]
  12. Magazyn Dziennika Dolnośląskiego, nr 159 (24.10.1991 r.), s. 1-6.
  13. a b Mieczysław Huchla: Zrzeszenie „Wolność i Niezawisłość” w dokumentach. T. 6, część 3. Warszawa: Zarząd Główny WiN, 2000, s. 788.
  14. a b c Jerzy Stanisław Woźniak. [w:] Archiwum Historii Mówionej [on-line]. Muzeum Powstania Warszawskiego, 25.03.2009 r. [dostęp 28.05.2013 r.]
  15. Akty Prawne. uchwaly.um.wroc.pl. [dostęp 02.05.2019 r.]

Oceń: Jerzy Woźniak (kombatant)

Średnia ocena:4.5 Liczba ocen:15