Rudolf Patoczka, znany również jako Rudolf Patočka, to postać o znaczącym wkładzie w historię Polski. Urodził się 19 grudnia 1882 roku w Krakowie, a jego życie zakończyło się tragicznie 10 sierpnia 1942 roku w obozie KL Auschwitz.
Był pułkownikiem artylerii w Wojsku Polskim, co stanowi istotny element jego biografii. Jego działalność wojskowa oraz losy w okresie drugiej wojny światowej wzbudzają zainteresowanie historyków i badaczy.
Życiorys
Rudolf Patoczka przyszedł na świat 19 grudnia 1882 roku w Krakowie, w rodzinie Wincentego (1848–1922), nadoficjała Kolei Północnej, oraz Wilhelminy z Reichelów (1856–1935). W jego rodzinie znajdował się również brat Ottokar Wilhelm (1885–1940), major intendenta, który został zamordowany w Katyniu oraz brat Jarosław Jarosław (1894–1963), żołnierz Legionów Polskich, a także major dyplomowany artylerii i Bogumił (1884–1947), major administracji.
W roku 1904 Rudolf zakończył naukę w c. k. Wyższej Szkole Realnej w Krakowie. Po ukończeniu edukacji, odbył służbę wojskową w armii cesarskiej jako jednoroczny ochotnik, a następnie został mianowany kadetem rezerwy – zastępcą oficera ze starszeństwem z 1 stycznia 1906 roku, przydzielonym do 1 pułku artylerii dywizyjnej w Krakowie. W 1908 roku uzyskał awans na oficera zawodowego oraz otrzymał stopień porucznika ze starszeństwem z 1 listopada 1908 roku, w korpusie oficerów artylerii polowej oraz górskiej, a także został wcielony do 1 pułku armat polowych w Krakowie.
W 1913 roku został przeniesiony do 7 pułku artylerii górskiej w Mostarze, gdzie mianowano go nadporucznikiem z dniem 1 listopada 1913 roku w korpusie oficerów artylerii polowej i górskiej. W szeregach tego pułku uczestniczył w mobilizacji armii Monarchii Austro-Węgierskiej w związku z wybuchem wojny na Bałkanach (1913–1914), a następnie walczył na frontach I wojny światowej. W dniu 1 lutego 1916 roku awansował na stopień kapitana w korpusie oficerów artylerii polowej oraz górskiej.
21 czerwca 1919 roku objął dowództwo I dywizjonu 6 pułku artylerii ciężkiej. W listopadzie tego samego roku, jako dowódca dywizjonu, udał się na front litewsko-białoruski. W kwietniu 1921 roku został zastępcą dowódcy 5 pułku artylerii ciężkiej w Krakowie, a w listopadzie tego roku stanął na jego czele. W marcu 1929 roku zwolniono go ze stanowiska dowódcy 5 pac, a on został oddany do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr V. 31 sierpnia tego samego roku przeszedł w stan spoczynku.
Rudolf, jako oficer stanu spoczynku, w 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Kraków Miasto. Miał wtedy przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr V i był „w dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr V”. Życie osobiste Rudolfa również zawiera dramatyczne wydarzenia. Był żonaty z Jadwigą Płodowskich (1901–1943), z którą miał dwie córki: Wandę (ur. 1923) i Annę (ur. 1925). Rodzina mieszkała w Krynicy.
W czasie niemieckiej okupacji wszyscy członkowie jego rodziny trafili do obozu koncentracyjnego Auschwitz. Niestety, los był okrutny – zarówno Rudolf, jak i jego żona Jadwiga stracili życie w obozie: pierwszy zginął 10 sierpnia 1942 roku, a drugi 15 lutego 1943 roku. Ich córki w 1944 roku zostały przeniesione do obozu koncentracyjnego Natzweiler, gdzie udało im się przetrwać. Warto również wspomnieć, że bratanek Rudolfa, Włodzimierz Andrzej (ur. 1914), syn Ottokara Wilhelma, był więźniem obozów Auschwitz i Buchenwald, służąc jako porucznik piechoty, a także dowódca 6. kompanii 17 Pułku Piechoty.
Ordery i odznaczenia
Rudolf Patoczka, służący w c. i k. armii, zdobył szereg odznaczeń, które są świadectwem jego odwagi i oddania.
- Krzyż Walecznych,
- Krzyż Zasługi Wojskowej 3 klasy z dekoracją wojenną i mieczami,
- Srebrny Medal Zasługi Wojskowej z mieczami na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej (przyznany trzykrotnie),
- Brązowy Medal Zasługi Wojskowej z mieczami na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej,
- Krzyż Wojskowy Karola,
- Krzyż Jubileuszowy Wojskowy,
- Krzyż Pamiątkowy Mobilizacji 1912–1913.
Te odznaczenia potwierdzają jego wyjątkowe osiągnięcia podczas służby wojskowej.
Przypisy
- Wyszukiwarka grobów : Wincenty Patoczka. Zarząd Cmentarzy Komunalnym w Krakowie. [dostęp 20.01.2022 r.]
- Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 20.01.2022 r.]
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 11 z 6 lipca 1929, s. 218.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 5 z 12 marca 1929, s. 87.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934, s. 341, 943.
- Rocznik Oficerski 1928, s. 413, 447.
- Rocznik Oficerski 1924, s. 706, 736.
- Rocznik Oficerski 1923, s. 787, 813.
- Herzog 1930, s. 9, 15.
- Herzog 1930, s. 15, 17, 22, 23.
- Herzog 1930, s. 9.
- Zarzycki 1996, s. 4.
- Zarzycki 1996, s. 19.
- Ranglisten 1918, s. 1293.
- Ranglisten 1917, s. 827, 1047.
- Ranglisten 1916, s. 642, 775.
- Schematismus 1914, s. 874.
- Schematismus 1914, s. 759, 874.
- Schematismus 1909, s. 842, 870.
- Schematismus 1907, s. 834, 839.
- Szematyzm 1882, s. 501.
- Księga Cmentarna Katynia 2000, s. 401.
- a b c d e f g Straty.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Michał Grossek | Kazimierz Jan Piątek | Ignacy Żyła | Stanisław Hieronim Milli | Aleksander Stawarz | Henryk Doskoczyński | Filip Nereusz Meciszewski | Ludwik Świder | Stanisław Tondos (oficer) | Stanisław Olejnik (lotnik) | Alfred Jan Schmidt | Jerzy Woźniak (kombatant) | Władysław Spławiński | Jan Chudzicki | Mieczysław Kluka | Michał Woysym-Antoniewicz | Bolesław Waligóra | Tadeusz Kuchar | Marian Warmuzek | Kazimierz WyderkoOceń: Rudolf Patoczka