Kazimierz Jan Piątek

---

Życiorys

Kazimierz Jan Piątek był niezwykłą postacią w historii Polski, synem Pawła i Marii Nalepów. Po zakończeniu edukacji w Gimnazjum św. Jacka w Krakowie, rozpoczął studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1906–1910. Po uzyskaniu dyplomu, podjął pracę jako konserwator zabytków w Muzeum Narodowym w Krakowie, gdzie zyskał doświadczenie w zachowywaniu dziedzictwa kulturowego.

W roku 1912, zaciągnął się do Związku Strzeleckiego, gdzie odbył kurs oficerski, otrzymując z rąk Józefa Piłsudskiego zaszczytny znak oficerski „Parasol”. Jego kariera błyskawicznie przyspieszyła, gdy awansował na komendanta oddziału Kraków-Podgórze, a później został mianowany dowódcą Pierwszej Kompanii Kadrowej. Objął to stanowisko dopiero po przekroczeniu granicy zaborów w Michałowicach, ponieważ oskarżono go o dezercję z armii austriackiej, za co się nie stawił po otrzymaniu mobilizacji.

Na początku pełnił funkcję komendanta I plutonu, ale już 8 sierpnia 1914 roku, podczas walk pod Miechowem, zyskał tytuł dowódcy Kadrówki. Dnia 12 sierpnia 1914 roku, jako pierwszy, wjechał do Kielc wraz z 1 Kompanią Kadrową. Zaledwie kilka tygodni później, 9 października 1914, przyznano mu stopień kapitana. Niestety, jego kariera wojskowa nie była wolna od ran – pierwszy raz został ranny pod Łowczówkiem w grudniu 1914 roku.

Kolejna kontuzja miała miejsce podczas walki o wzgórze Kozinek-Płaczkowice, w trakcie bitwy pod Konarami w maju 1915 roku. Został przewieziony do lazaretu w Pęcławicach Górnych, gdzie, niestety, zmarł następnego dnia. Ciekawostką jest, że przez cały czas stacjonowania w wojsku, nosił przy sobie komplet dzieł Juliusza Słowackiego.

W historii pochówku Piątka istnieją różne wersje. Według jednej z nich, pierwotnie wszystkich pochowano w osobnych grobach w Dąbkach na parceli należącej do rolnika Stanisława Witkowskiego. Rodziny oficerów jednak przeniosły ciała ich bliskich do rodzinnych miejscowości. W marcu 1917 roku, rodzina z Krakowa zgłosiła się po ciało kpt. Herwina Piątka. Było to zadanie dla furmana, który współpracował z lokalnym mieszkańcem, Wojciechem Zającem. Niestety, w pewnym momencie doszło do sporu o wynagrodzenie za transport ciała kpt. Herwina.

W wyniku problemów finansowych, ciało nie wróciło do Pęcławic Górnych, lecz zostało przewiezione do kaplicy cmentarnej w Szczeglicach, gdzie znajduje się po dziś dzień. W dniu 17 maja 2002 roku, w Pęcławicach Górnych odsłonięto pomnik upamiętniający legionistów Piłsudskiego, którzy zmarli w tej wsi.

Problemy z miejscem pochówku wynikły z faktu, że w Pęcławicach Górnych były dwie kwatery – dla oficerów i dla szeregowych. W 1938 roku przenoszono ciała z Pęcławic do Gór Pęchowskich, dotyczące to było tylko ciał szeregowych, ponieważ te w górnej kwaterze już nie istniały. Ciało kpt. Herwina przetransportowano na cmentarz wojenny w przysiółku Samotnia w 1918 roku.

Z nieco innego punktu widzenia, badaczka Urszula Oettingen, zajmująca się miejscami pochówku żołnierzy I Brygady Legionów Polskich, twierdzi, że grób Kazimierza Jana Piątka znajduje się w miejscowości Góry Pęchowskie, gdzie umieszczono tablicę pamiątkową ufundowaną przez jego rodzinę Urszulę Oettingen.

Upamiętnienie

W kontekście uhonorowania Kazimierza Piątka, warto zaznaczyć, że w niepodległej Polsce został on zweryfikowany do stopnia majora piechoty.

Za jego życia wśród żołnierzy legionowych powstała Pieśń o Herwinie, będąca wyrazem szacunku i poważania dla niego; autorem tekstu był Paweł Wójcikowski, znany pod pseudonimem „Korjat”.

Na pamiątkę jego osiągnięć nazwano most na rzece Bobrzy, który nosi nazwę „most kpt. Kazimierza Herwina-Piątka”. Znajduje się on na trasie Kielce – Słowik, przy wjeździe do Kielc od strony Krakowa. Po remoncie drogi wojewódzkiej nr 762, zachowano belkę ze starego mostu z napisem „MOST IM. KPT KAZIMIERZA HERWINA PIĄTKA”. Dodatkowo w tym miejscu postawiono niewielki obelisk z napisem: „W TYM MIEJSCU ZNAJDOWAŁ SIĘ MOST NA KTÓRY 12 SIERPNIA 1914 R. WKROCZYŁ KPT. KAZIMIERZ HERWIN PIĄTEK NA CZELE KOMPANII KADROWEJ”.

W Krakowie, w dzielnicy Prądnik Biały, jedna z ulic została nazwana jego imieniem.

Ponadto w dzielnicy Podgórze w Krakowie znajdują się tablice pamiątkowe, które zostały wmurowane jako hołd poległym legionistom, gdyż w tamtym czasie Podgórze było osobnym miastem. Wyruszyli oni pod dowództwem kpt. Kazimierza Herwina-Piątka.

Odznaczenia i ordery

Kazimierz Jan Piątek, niezapomniana postać historyczna, znany jest z licznych odznaczeń, które podkreślają jego bohaterską postawę. Wśród nich wyróżniają się:

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari – przyznany pośmiertnie (nr 7089),
• Krzyż Niepodległości – nadany pośmiertnie,
• Odznaka Pamiątkowa „Pierwszej Kadrowej”.

---

Oceń: Kazimierz Jan Piątek

---