Maria Aniela Younga-Mikulska, znana również jako Younga de Lenie, to postać niezwykle istotna w historii polskiego szybownictwa. Urodziła się 1 sierpnia 1908 roku w pięknym Krakowie, a jej życie stworzyło wyjątkową opowieść, która łączyła pasję do latania z bezkompromisowym poświęceniem. Zmarła 26 lutego 1987 roku w Londynie, pozostawiając za sobą trwały ślad w społeczności lotniczej.
Maria była nie tylko szybowczką, ale także wybitnym instruktorem szybownictwa zarówno w Wojsku Polskim, jak i w Latającym Oddziale Polskim. Jej wkład w rozwój szybownictwa był nieoceniony, a doświadczenie zdobyte w czasie służby wojskowej znacznie wpłynęło na jej późniejsze aktywności jako instruktora. Działała również w Polskich Siłach Powietrznych (PSK) oraz w Women’s Auxiliary Air Force (WAAF).
Po zakończeniu kariery wojskowej, jej miłość do lotnictwa nie wygasła. Maria zyskała szacunek jako instruktor lotniczy w RPAF, gdzie dzieliła się swoją wiedzą i umiejętnościami, inspirując młodsze pokolenia pilotów. Jej życie stanowi doskonały przykład połączenia pasji, umiejętności i męstwa w obliczu wyzwań, które znacznie wykraczały poza zwykłe loty w powietrzu.
Życiorys
Młodość i okres międzywojenny
Maria Younga-Mikulska była córką Jerzego Younga, który przyszedł na świat w 1867 roku i zmarł w 1941 roku w Semipałatyńsku, oraz Janiny Lutostańskiej, która odeszła w 1947 roku w tym samym miejscu. Jej rodzeństwo obejmowało również brata Jerzego Janusza Younga de Lenie.
Po ukończeniu szkoły średniej w 1925 roku, rozpoczęła studia z zakresu historii sztuki i romanistyki na renomowanych Uniwersytetach: Jagiellońskim oraz Jana Kazimierza. W latach 1927–1928 kontynuowała naukę w Brukseli i Grenoble, gdzie zdobyła Certifikat des Hautes Etudes Françaises.
W latach 1929-1930, jako jedna z pierwszych kobiet, zrealizowała kursy szybownictwa w Aeroklubie Lwowskim, który mieścił się w Czerwonym Kamieniu pod Lwowem. Brała również aktywny udział w wyprawie do Bezmiechowej, gdzie dokonano identyfikacji miejsca do lotów, stając się podstawą dla rozwoju Akademii Szybowcowej. W trakcie jednego z lotów szkoleniowych, musiała awaryjnie lądować na boisku piłkarskim, przerywając mecz piłkarski klubu Czarnych Lwów, ze względu na nadciągającą burzę.
Maria ustanowiła wiele kobiecych rekordów w szybownictwie, takich jak lot na wysokość 2800 m w 1935 roku oraz długotrwałość lotu. Regularnie uczestniczyła w zawodach szybowcowych, zdobywając czołowe lokaty. Z pasją pisała felietony do czasopisma lotniczego „Skrzydlata Polska”.
W 1935 roku uzyskała licencję instruktora, stając się pierwszą polską kobietą na tym stanowisku. Rozpoczęła pracę jako instruktorka szybowcowa w centrum szkoleniowym WP w Ustianowej, a następnie w Wołyńskiej Szkole Szybowcowej LOPP w Sokolej Górze. Tam kierownikiem był jej późniejszy mąż, Jan Zbigniew Mikulski. Równocześnie latała na szybowcach, osiągając 63-kilometrowy przelot, co pozwoliło jej zdobyć odznakę pilota szybowcowego.
W jednym z lotów jej szybowiec został ostrzelany przez Sowieckie wojska, co zmusiło ją do powrotu do Polski. Latem 1938 roku, z powodów rodzinnych i zdrowotnych, musiała przerwać swoje szkolenie. Wyróżniono ją Srebrnym Krzyżem Zasługi, przyznanym przez Prezydenta RP w 1935 roku za jej osiągnięcia.
II wojna światowa
15 kwietnia 1940 roku, Maria została deportowana przez Sowieckie władze z Lwowa do regionu Semipałatyńska w Kazachstanie, zabierając ze sobą rodziców oraz dwuletnią córeczkę Annę; niestety była jedyną osobą, która przeżyła z tej grupy. W kwietniu 1942 roku, została ewakuowana przez armię generała Andersa, jednak jej zdrowie znacznie się pogorszyło. Po pobycie w Iranie, który trwał do sierpnia 1942 roku, pracowała jako nauczycielka oraz sekretarz w polskim obozie przesiedleńczym w Ifunda, Irunda (dzisiejsza Tanzania).
13 marca 1943 roku dołączyła do WAAF RAF, gdzie zarejestrowano ją pod numerem służbowym 2792832. Od marca 1944 roku służyła w WAAF w Wielkiej Brytanii. Pracowała w sekcji meteorologicznej Polskiej Stacji Lotniczej w Newton Station, a następnie w przeszła do Dowództwa Polskich Sił Powietrznych, gdzie zajmowała się prasą i informacją do swojego demobilizacji 18 kwietnia 1947 roku. Okazjonalnie pisała artykuły jako korespondentka do polskich gazet w Wielkiej Brytanii.
Okres powojenny
Na jesieni 1947 roku była jednym z założycieli Sekcji Szybowcowej Stowarzyszenia Lotników Polskich, która została uznana przez periodyki lotnicze za „prawdziwą galaktykę talentów”. Zyskała zaufanie kolegów i została wybrana sekretarzem stowarzyszenia.
W kwietniu 1950 roku wyjechała za mężem do Pakistanu, gdzie jako pierwsza kobieta w tym kraju została instruktorką szybownictwa w Pakistańskim Lotnictwie (RPAF). Była współorganizatorką Centralnej Szkoły Szybowcowej w Karaczi. Jako cywilny instruktor lotniczy pracowała do 1956 roku, osiągając wysokie wyniki w szkoleniu, zarówno w Karaczi, jak i w bazie RPAF Chaklala koło Rawalpindi.
Podczas swoich lotów ustanowiła wiele rekordów w Pakistanie, na przykład 6-godzinny lot żaglowy nad terenami płaskimi, który zakończyła w ciemnościach. Kłopoty ze zdrowiem sprawiły, że musiała zakończyć swoją aktywną służbę w RPAF.
W 1964 roku, Maria wraz z mężem powróciła do Wielkiej Brytanii, gdzie aż do przejścia na emeryturę była instruktorem szybownictwa w London Gliding Club w Dunstable/Luton. Ponadto była aktywną członkinią Stowarzyszenia Lotników Polskich, uzyskując dożywotnie członkostwo oraz Złotą Odznakę tego stowarzyszenia.
Życie rodzinne
Maria Younga-Mikulska zawarła związek małżeński z Janem Zbigniewem Mikulskim, pilotem i instruktorem szybownictwa, 7 listopada 1936 roku. 9 listopada 1938 roku powitali na świecie swoją córkę, Annę Janinę, która niestety zmarła podczas deportacji zimą 1940 roku w rejonie Semipałatyńska.
Ordery i odznaczenia
Maria Younga-Mikulska była osobą odznaczoną wieloma wyróżnieniami, które świadczą o jej zasługach oraz oddaniu dla kraju. Poniżej przedstawiamy najważniejsze z nich:
- medal lotniczy,
- srebrny krzyż zasługi (1935),
- medal wojny 1939–1945 (Wielka Brytania).
Przypisy
- Mikulska-Yunga Maria. listakrzystka.pl. [dostęp 05.05.2019 r.]
- a b K. Miklaszewski, Podniebna Para, „Dziennik Polski”, 25–26.08.1990 r., s. 1.
- a b c d Wspomnienie płk. Obs. A. A. Dąbrowy, „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, 08.04.1987 r.
- a b Z. Mikulski, Było nie tylko tak, ale i inaczej..., „Tydzień Polski”, Londyn, 02.08.1974 r.
- „The Aeroplane”, 02.01.1948 r.
- „The Sailplane”, XII, 1948 r.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Franciszek Mroziński | Eugeniusz Babraj | Zbigniew Jurewicz | Władysław Kiliński | Józef Żymierski | Teodor Obraczay | Leon Winiarski (żołnierz) | Helena Hoffmann (porucznik) | Kazimierz Szczepański | Tadeusz Bisztyga | Antoni Hendel | Józef Pszczoła | Kazimierz Putek | Mieczysław Stępiński | Edward Schubert | Marian Garczyński | Aleksander Bobkowski | Edward Reymann | Bolesław Lepszy | Władysław ZdunikOceń: Maria Younga-Mikulska