Stanisław Bonifacy Wierzbowski

---

Życiorys

Stanisław Bonifacy Wierzbowski, od najmłodszych lat, był pod osobistą opieką stryja – biskupa poznańskiego Stefana Wierzbowskiego. Kierując jego edukacją, duchowny inwestował w rozwój chłopca, którego ojciec, Hieronim, zmarł gdy Stanisław miał zaledwie 6 lat. W dorosłym wieku Stanisław kształcił się w prestiżowych instytucjach takich jak kolegium Pijarów w Warszawie oraz w O.O. Jezuitów w Poznaniu.

W wieku 19 lat jego życie nabrało nowego wymiaru, gdy wyruszył w pierwszą podróż zagraniczną. Szlak jego wędrówki prowadził przez niemieckie krainy, Holandię, Niderlandy austriackie oraz Francję, a cała wyprawa zakończyła się dwuletnim pobytem w Paryżu. Stryj Stefan miał nadzieję wykreować Stanisława na oddanego dworzanina rodziny Sobieskich. Jednak w miarę upływu czasu młodzieniec coraz bardziej skłaniał się ku wyborowi stanu duchownego. Mimo przywiezionych z tej decyzji szat kościelnych, Stanisław ostatecznie nie przyjął duchownej posługi.

W 1685 roku przejął on znaczny majątek rodzinny, obejmujący Łask oraz szereg przyległych wsi, działając na rzecz ich wykupu z zastawów. Za namową przyjaciół oraz stryja, rezygnując z kariery duchownej, ostatecznie zdecydował się na małżeństwo z hrabianką Urszulą Tarnowską herbu Leliwa. W 1687 roku, wraz z zawarciem małżeństwa, Stanisław zyskał awans na stanowisko chorążego mniejszego łęczyckiego.

5 lipca 1697 roku w Warszawie Stanisław podpisał obwieszczenie, nawołujące szlachtę do zjazdu w celu obrony naruszonych praw Rzeczypospolitej i poparcia wolnej elekcji. W końcówce XVII wieku zyskał kolejny awans – tym razem na starostwo łęczyckie. Krótko był również wymieniany jako starosta barwałdzki. Niestety, jego życie osobiste nie układało się pomyślnie. Tragicznie, większość jego dzieci zmarła w młodym wieku, a około roku 1705 odszedł także jego małżonka, Urszula.

Szok po stracie bliskich spowodował u Stanisława powrót do przedwczesnych planów. Podjął decyzję o przyjęciu kariery duchownej i zrezygnował z dotychczasowych godności: chorążego mniejszego, starosty łęczyckiego oraz starosty barwałdziego. Stanisław osiągnął w niej szereg godności – kanonika łukowskiego, płockiego oraz gnieźnieńskiego, a także posadę dziekana pułtuskiego.

U schyłku swojego życia pełnił obowiązki infułata w rodzinnym mieście, Łasku. W 1727 roku, na krótko przed śmiercią, zdobył przywilej lokacyjny dla wsi Jasienica Jasienica Rosielna, którą to w posagu wniosła jego żona, Urszula. Stanisław Wierzbowski zmarł w 1728 roku i został pochowany w krypcie kaplicy pw. Matki Boskiej (obecnie Najświętszego Sakramentu) w kolegiacie łaskiej, którą sam ufundował w 1708 roku. Obok niego spoczywała także jego żona Urszula oraz dzieci, wśród których zidentyfikowano najstarszego – Stanisława Kostkę, ubranego w żółty żupan. W 1854 roku, dr Leon Rosenzweig opisał w jednej z licznych trumien również infułata Wierzbowskiego, z pastorałem przy boku.

Stanisław Wierzbowski jest również autorem cennego pamiętnika pod tytułem „Konnotata wypadków w domu i kraju zaszłych od 1634 do 1689 r.”. Dzieło to zyskało popularność głównie dzięki wysiłkom hr. Jana Konrada Załuskiego, który z archiwum rodzinnego udostępnił je do druku, dodając wiele własnych komentarzy. Książka została wydana w 1858 roku, oferując nie tylko historię rodziny Wierzbowskich, ale również znakomity obraz dziejów Rzeczypospolitej z czasów czterech królów: Władysława IV Wazy, Jana II Kazimierza Wazy, Michała Korybuta Wiśniowieckiego oraz Jana III Sobieskiego.

Zachęcamy do zapoznania się z historią rodziny Wierzbowskich oraz miejscami ich działalności, takimi jak Łask czy kolegiata Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny i św. Michała Archanioła w Łasku.

---

Oceń: Stanisław Bonifacy Wierzbowski

---