Kaplica Potockich na Wawelu

---

Historia

Kaplica Potockich, znana również jako kaplica Różyców, została ufundowana przez biskupa Zawiszę Kurozwęckiego w roku 1381. Jej pierwotna nazwa wywodzi się od herbu biskupa. Budowla została zakończona w 1425 roku, kiedy to wojewoda sandomierski Mikołaj Kurozwęcki odegrał kluczową rolę w jej finalizacji.

W okresie od 1572 do 1575 roku, obiekt przeszedł znaczące zmiany, stając się mauzoleum dla biskupa Filipa Padniewskiego. Przemiany te były dziełem architekta Jana Michałowicza z Urzędowa.

Ważny moment dla kaplicy miał miejsce w latach 1832–1840, kiedy to odbyła się kolejna przebudowa, przeprowadzona na koszt Zofii Potockiej. To wtedy kaplica została przekształcona w miejsce spoczynku rodziny Potockich, a nad projektem pracował Piotr Nobile. Współpracowali z nim wybitni artyści, wśród których znajdowali się: architekci Franciszek Lanci oraz Wilhelm Hofbauer, stiukatorzy Giobbe i Jan Axerio oraz rzeźbiarze Józef Kähsmann i Jan Jerzy Danninger.

Architektura

Kaplica Potockich, jedna z bardziej zelektryzowanych budowli, wyróżnia się swoją fascynującą architekturą, która przyciąga wzrok wielu turystów. Na szczycie obiektu znajduje się majestatyczna kopuła, w której przyłuczach można podziwiać rzeźbione anioły autorstwa Józefa Kähsmanna.

Wnętrze, zachwycające starannym wykończeniem, jest wyłożone sztucznym marmurem. Przyozdobione przez Jana Jerzego Danningera brązowymi detalami, tworzy ono harmonijną całość. Szczególnie warta uwagi jest ściana zachodnia, w której umieszczony jest manierystyczny nagrobek bpa Filipa Padniewskiego. Wykonany przez Jana Michałowicza z Urzędowa, pomnik nie posiada zbędnej ornamentyki, co nadaje mu klasycznego charakteru.

Figura biskupa, starannie wyrzeźbiona w alabastrze, spoczywa w niszy oraz jest zamknięta parzystą podwieszoną arkadą na spłaszczonej tumbie. Całość jest ujęta dwoma eleganckimi kolumnami, które podpierają baldachim zdobiony kwiatonami. Po lewej stronie wnętrza znajduje się marmurowy posąg Chrystusa, błogosławiącego dłuta Bertela Thorvaldsena, który został stworzony w latach 1833–1834 w Rzymie. Posąg ten pełni rolę pomnika grobowego Artura Potockiego.

W projekcie Thorvaldsena znajdują się także marmurowe popiersia Artura i Julii Potockiej, umiejscowione w rogu wejścia, wykonane przez Montiego. Ołtarz kaplicy, zaprojektowany i wykonany przez Danningera w 1838 roku, kryje obraz przedstawiający Chrystusa Ukrzyżowanego, pędzla Giovanniego Francesca Barbieriego, znanego jako Guercino, który datuje się na XVII wiek.

Na zakończenie, cała kaplica otoczona jest żelazną ażurową kratą klasycystyczną, pochodzącą z I połowy XIX wieku. Została ona odlana w Wiedniu w latach 1835–1837 i wkomponowana w późnobarokowy portal z 1775 roku. W nawie, po lewej stronie od wejścia, można dostrzec marmurową tablicę erekcyjną, która upamiętnia datę przebudowy kaplicy z 1572 roku.

---

Oceń: Kaplica Potockich na Wawelu

---