Kaplica Świętokrzyska na Wawelu

Kaplice

Kaplica Świętokrzyska, znana również jako Jagiellońska, jest dedykowana Świętemu Krzyżowi oraz Duchowi Świętemu. To wyjątkowe miejsce stanowi jedną z dziewiętnastu kaplic katedry wawelskiej, będącej symbolem kultury i historii Polski.

Usytuowana w zachodnim końcu południowej nawy bocznej, kaplica ta jest świadkiem wielu wydarzeń, które miały miejsce przez wieki. Od 2008 roku zwiedzający mogą odkrywać to miejsce, podziwiając jego architekturę oraz bogatą historię.

Historia

Kaplica Świętokrzyska, wzniesiona w latach 1467-1477, została ufundowana przez króla Kazimierza IV Jagiellończyka jako miejsce spoczynku dla niego i jego małżonki, Elżbiety Rakuszanki. W 1470 roku pokryto ją polichromią, a we wnętrzu znalazły się dwa tryptyki oraz stalle, a także nagrobki królewskiego małżeństwa, które wykonał znany rzeźbiarz Wita Stwosza.

W XVI wieku część fresków została przemalowana, co wpłynęło na ich pierwotny wygląd. Z kolei w XVIII wieku ściany kaplicy przemalowano na biało, a także dodano nagrobek biskupa Kajetana Ignacego Sołtyka. Historia tego miejsca obfituje w procesy restauracji, które miały na celu przywrócenie pierwotnego charakteru polichromii.

W 1870 roku prace renowacyjne prowadził Izydor Jabłoński, a następnie kontynuowane były przez Juliana Makarewicza w latach 1904-1905 oraz Rudolfa Kozłowskiego w latach 1947-1951. Wielkim wydarzeniem było również otwarcie grobu króla Kazimierza Jagiellończyka podczas ostatniej z wymienionych restauracji.

Wnętrze

Wnętrze kaplicy Świętokrzyskiej na Wawelu jest niezwykle bogate w detale artystyczne. Ściany zdobi polichromia autorstwa malarzy ruskich, co nadaje tej przestrzeni wyjątkowy charakter. Witraże, które przedstawiają historię św. Krzyża, są dziełem Józefa Mehoffera i zostały wykonane przez Sławomira Odrzywolskiego w 1905 roku.

W centralnej części ściany zachodniej można podziwiać nagrobek biskupa Kajetana Sołtyka z 1789 roku, wykonany przez Piotra Aignera. W południowo-zachodnim narożniku znajduje się imponujący tumbowo–baldachimowy nagrobek Kazimierza Jagiellończyka, który został fundowany przez królową Elżbietę. To dzieło wyrzeźbił Wit Stwosz, wspólnie z pomocnikiem Jorgiem Huberem, znanym z tworzenia scen biblijnych na kapitelach.

Po przeciwnej stronie, w pobliżu nagrobka Kazimierza, złożono także królowa Elżbieta. Wschodnia ściana, a konkretnie jej południowa strona, skrywa tryptyk Matki Bożej Bolesnej z 4. ćwierci XV wieku, stworzony przez krakowskich artystów. W zwieńczonej figurami proroków szafie można dostrzec posągi Matki Boskiej Bolesnej i Jezusa Bolesnego. Niżej znajdują się anioły, które dzierżą herby Polski, Litwy i Habsburgów, zaś w górnej części trzymają atrybuty męki pańskiej, znane jako Arma Christi. Malowane skrzydła przedstawiają różne sceny, w tym Ofiarowanie Jezusa w świątyni oraz Zwiastowanie.

Na północnej stronie wschodniej ściany znajduje się natomiast przepełniony historycznym znaczeniem tryptyk Świętej Trójcy z 1467 roku, również pochodzący z krakowskiego warsztatu artystów. W zdobionej figurami Chrystusa Zmartwychwstałego z dwóch aniołów szafie, otoczonej posągami świętych takich jak Dorota, Małgorzata, czy Barbara, znajduje się Grupa Trójcy Świętej. Malowane skrzydła ukazują m.in. proroków i męczenników, a zamknięte skrzydła przedstawiają takie sceny jak Nawrócenie św. Pawła czy św. Jerzy zabijający smoka. Całości dopełnia kunsztowna ażurowa krata, która zamyka tę wyjątkową kaplicę.

Oceń: Kaplica Świętokrzyska na Wawelu

★★★★★
Średnia ocena:4.85 Liczba ocen:24