Jerzy Jan Skoryna-Lipski, urodzony 16 grudnia 1926 roku w Krakowie, to postać o bogatej biografii, która pozostaje ważnym elementem polskiej historii. Jego życie, które zakończyło się 28 grudnia 2010 roku w Meksyku, skrywa wiele nieprzeciętnych osiągnięć i dzielnych czynów.
W trakcie II wojny światowej, Jerzy Skoryna-Lipski pełnił funkcję plutonowego podchorążego w strukturach Narodowych Sił Zbrojnych oraz Armii Krajowej. Jego odwaga i determinacja zaowocowały udziałem w jednym z najważniejszych wydarzeń w historii Polski – Powstaniu Warszawskim.
Oprócz działalności wojskowej, był również inżynierem i dziennikarzem, co wskazuje na wieloaspektowy rozwój talentów oraz zaangażowanie w różne dziedziny życia społecznego.
Życiorys
Jerzy Skoryna przyszedł na świat w Krakowie, w rodzinie, której członkami byli Jan i Konstancja, z domu Lipska. Swoje kroki stawiał w powszechnej Szkole Rodziny Wojskowej, a następnie kontynuował naukę w gimnazjum prowadzonej przez Ojców Marianów na warszawskich Bielanach. Po ukończeniu edukacji zdecydował się wstąpić w szeregi Narodowych Sił Zbrojnych. Tam zajmował się takimi działaniami jak transport broni, kolportaż prasy podziemnej oraz rozbrajanie niemieckich żołnierzy.
W 1944 roku brał udział w konspiracyjnym kursie Szkoły Podchorążych, co zaowocowało uzyskaniem stopnia kaprala podchorążego. W czasie Powstania Warszawskiego walczył w zgrupowaniach „Harnaś” oraz „Chrobry II”, należąc do kompanii o nazwie „Warszawianka”. W wyniku walk odniósł rany we wrześniu, a jego zasługi zostały docenione poprzez awans do stopnia plutonowego podchorążego.
Po zakończeniu działań wojennych, znalazł się w niewoli niemieckiej, gdzie przebywał w obozach w Ożarowie, Łambinowicach, Sandbostel i Lubece. Po swoim wyzwoleniu z ostatniego obozu, podróżował przez Niemcy, Holandię, Belgię oraz Francję, aż dotarł do Włoch, gdzie wstąpił do II Korpusu.
Na pokładzie lotniskowca HMS „Queen”, 19 października 1946 roku, Jerzy Skoryna przybył do Montrealu, a następnie kontynuował swoją podróż przez Kanadę oraz USA, aby ostatecznie dotrzeć do Meksyku, gdzie przebywał jego ojciec Jan. W Meksyku zrealizował swoje aspiracje edukacyjne, uzyskując wyższe wykształcenie na Uniwersytecie Panamerykańskim, gdzie studiował na wydziale Inżynierii Przemysłowej oraz Filozofii Socjalnej i Polityki.
Działalność polonijna
Jerzy Skoryna, dzięki swoim wielkim staraniom oraz wsparciu ze strony księdza prymasa Meksyku, kard. Miguela Dario Miranda y Gomeza, a także przy współpracy z Prymasem Polski, ks. Kard. Stefanem Wyszyńskim oraz rządem polskim z Londynu, doprowadził do wyjątkowego wydarzenia. W dniach 3 maja 1959 roku Polska, jako jedyny kraj w Europie, została poświęcona Matce Bożej z Guadelupe, Królowej Meksyku.
Już rok później, jego zaangażowanie przyczyniło się do budowy kościoła parafialnego w Meksyku, którym została Matka Boża Częstochowska. Prymas kard. Wyszyński wyraził pragnienie, by w Polsce powstała świątynia pod wezwaniem Matki Bożej z Guadalupe, co zrealizowano w 1981 roku w podwarszawskich Laskach.
Jerzy Skoryna był także pomysłodawcą wielu polskich pomników na ziemi meksykańskiej, takich jak:
- popiersie płk Stanisława Skarżyńskiego w Galerii Sławnych Lotników,
- w bazylice guadelupiańskiej znajduje się pamiątkowa tablica z Orłem Polskim, upamiętniająca konsekrację z 3 maja 1959,
- na głównej alei stolicy postawiono pomnik Ignacego Jana Paderewskiego,
- w pobliskim parku wznosi się pomnik Mikołaja Kopernika,
- w szpitalu Narodowym znajduje się popiersie Marii Skłodowskiej-Curie,
- stworzył Instytut Studiów Kultury i Społeczeństw Europejskich.
W sferze literackiej przetłumaczył na język hiszpański liczne prace, w tym:
- „Armia Krajowa” autorstwa gen. T. Bór Komorowskiego,
- „Zaproszenie do Moskwy” oraz „Katyń” autorstwa Z. Stypułkowskiego,
- „Zbrodnia Katyńska w świetle dokumentów” autorstwa gen. W. Andersa,
- „W imieniu Kremla” autorstwa S. Korbońskiego.
Był także delegatem z Londynu na Meksyk dla Stowarzyszenia Polskich Kombatantów, a ponadto działał w Kole Byłych Żołnierzy Armii Krajowej oraz reprezentował Unię Stowarzyszeń i Organizacji Polskich Ameryki Łacińskiej – USOPAŁ.
Ordery i odznaczenia
Jerzy Skoryna był osobą o niezwykłym dorobku, która została uhonorowana licznymi odznaczeniami za swoje zasługi.
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
- Krzyż Walecznych,
- Krzyż Armii Krajowej,
- Medal Wojska – czterokrotnie,
- Warszawski Krzyż Powstańczy,
- Złoty Prymasowski Medal „Zasłużonemu w Posłudze dla Kościoła i Narodu”,
- Odznaka Weterana Walk o Niepodległość,
- Złota Odznaka Honorowa SPK (Stowarzyszenie Polskich Kombatantów),
- brytyjski Medal Wojny 1939–1945,
- meksykańskie odznaczenia – Polonia Semper Fidelis,
- Komandoria z Gwiazdą de los Defensores de la Patria con Estrelia.
Przypisy
- Powstańcze Biogramy - Jerzy Skoryna-Lipski [online], www.1944.pl [dostęp 09.03.2020 r.]
- Jerzy Skoryna - żołnierz, Polak i patriota [online], niedziela.pl [dostęp 09.03.2020 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Henryk Lisowski (oficer) | Zbigniew Rawicz-Twaróg | Czesław Oberdak | Konstanty Heumann | Jan Cudek | Kazimierz Ziembiński (1887–1963) | Józef Pittner | Stefan Ryś | Grzegorz Piotrowski (lotnik) | Jerzy Trojanowski (wojskowy) | Władysław Kępa | Zdzisław Luszowicz | Franciszek Jachieć | Jan Wąchała | Jerzy Kulczycki (1895–1919) | Henryk Zemanek | Andrzej Woźniak (1915–1947) | Jerzy Kirchmayer | Danuta Szyksznian | Stanisław Wilczyński (major)Oceń: Jerzy Skoryna (inżynier)