UWAGA! Dołącz do nowej grupy Kraków - Ogłoszenia | Sprzedam | Kupię | Zamienię | Praca

Jan Wąchała

Wojsko i służby mundurowe

Jan Wąchała, znany również pod pseudonimami „Łazik” oraz „Kamień”, to postać, która z pewnością zasługuje na uwagę w kontekście historii Polski. Urodził się 26 grudnia 1922 roku w Krakowie, a niestety jego życie zakończyło się tragicznie 2 maja 1946 roku, kiedy to zginął w pobliżu miejscowości Krościeńsko.

Był on nie tylko handlarzem, ale również dowódcą patrolu egzekucyjnego 1 Pułku Strzelców Podhalańskich Armii Krajowej. Jego działalność w strukturach Armii Krajowej oraz związki z tymi, którzy walczyli o niepodległość Polski, podkreślają znaczenie jego postaci w okresie powojennym.

Jednakże, ze względu na jego przestępcze działania po zakończeniu II wojny światowej, Jan Wąchała został odsunięty od chwały, jaka przysługuje innym żołnierzom. Jako jedyny członek swojego oddziału nie jest on wymieniany podczas apelu poległych, co jest istotnym wskazaniem na kontrowersje i zawirowania w historii weteranów 1. pułku strzelców podhalańskich AK podczas zjazdów kombatantów.

Życiorys

Wczesna młodość

Jan Wąchała był jednym z ośmiorga dzieci Mikołaja Wąchały i Rozalii Tkaczyk, których rodzina zamieszkiwała w Łagiewnikach. Zaczynał edukację w Szkole Handlowej w Krakowie, ale naukę przerwała inwazja Niemiec na Polskę. Wówczas, dzięki podstępowi, wbrew przepisom, zaciągnął się do ochrony taborów kolejowych. Po klęsce wrześniowej, Jan zajął się handlem obwoźnym, a jego zajęcie przyniosło mu wkrótce pierwszy przydomek, związany z „łażeniem” po wsiach.

Działalność w AK

W roku 1943, Jan zabił leśniczego Waleriana Weissa, który ściągał od niego haracz. Ta sytuacja doprowadziła do wydania na niego wyroku śmierci przez Armię Krajową, ze względu na jego nieodpowiedzialne działania, które mogły zagrażać ludności cywilnej. Jan Drożdż, znany jako „Brzytwa”, w dniu 7 maja 1943 roku postanowił zmienić karę śmierci na przymusowe wcielenie do AK, stawiając Wąchałę na czołowej pozycji odpowiedzialności za utworzenie patrolu egzekucyjnego. Mimo problematycznego zachowania oraz braku opanowania, Wąchała został przeniesiony, w 1944 roku, do sekcji zaopatrzeniowej, po czym, wskutek rozwiązania AK, powrócił do życia cywilnego w styczniu 1945 roku.

Działalność w Oddziale Samoobrony

W obliczu rosnących represji komunistycznych wobec weteranów AK, Wąchała, 17 kwietnia, uzyskał pomoc części personelu UB i uwolnił w Limanowej swoich towarzyszy broni. Z niektórymi z nich założył Oddział Samoobrony „Łazik”. Po negocjacjach z lokalnymi służbami, 12 lipca 1945 roku, Jan i jego oddział ujawnili się w Łącku. Po defiladzie na miejskim rynku, zostali przetransportowani do Nowego Sącza, gdzie złożyli broń. Na mocy umowy, jego oddział został wysłany na Ziemie Odzyskane, podczas gdy Wąchała zdecydował się zostać na miejscu. W październiku 1945 roku został awansowany na podporucznika.

Działalność przestępcza i śmierć

Jan Wąchała 27 grudnia 1945 roku poślubił Marię Gałysówną. Po ślubie zaangażował się w przemytniczą działalność, która obejmowała napady i morderstwa. W lutym 1946 roku, zabił dwóch kupców, związanych z rywalem, „Ognia”. Niestety, Wąchała, wraz z przemycanymi przez niego Żydami, padł ofiarą oddziału „Ognia” 2 maja 1946 roku.

Przypisy

  1. Wójcik 2016, s. 283.
  2. Wójcik 2016, s. 194.
  3. Wójcik 2016, s. 196.
  4. Wójcik 2016, s. 207.
  5. Wójcik 2016, s. 142-151.
  6. Wójcik 2016, s. 136.
  7. Wójcik 2016, s. 123.
  8. Wójcik 2016, s. 122.
  9. Wójcik 2016, s. 10.
  10. Wójcik 2016, s. 77.
  11. Wójcik 2016, s. 28-31.
  12. Wójcik 2016, s. 21.
  13. Wójcik 2016, s. 21-22.
  14. Wójcik 2016, s. 126-130.
  15. Wójcik 2016, s. 107.
  16. Wójcik 2016, s. 282.

Oceń: Jan Wąchała

★★★★★
Średnia ocena:4.49 Liczba ocen:10