Józef Zończyk Bohusz

Wojsko i służby mundurowe

Józef Zończyk Bohusz, znany również pod ps. Mozyrowicz, urodził się 3 września 1897 roku w Mogile, a zmarł 16 grudnia 1998 roku w Kanadzie. Był on podpułkownikiem piechoty Wojska Polskiego oraz Polskich Sił Zbrojnych.

W swoim życiu zdobył wiele odznaczeń, w tym prestiżowy Order Virtuti Militari, co potwierdza jego zasługi i oddanie w służbie wojskowej.

Życiorys

Józef Zończyk Bohusz, urodzony 3 września 1897 roku w Mogile, był synem Pawła i Józefy z Kozłowskich. W życiu osobistym związany był z Izabelą z Kosińskich. Posiadał średnie wykształcenie. W czasie I wojny światowej walczył w Legionach Polskich, gdzie pełnił funkcję oficera w 3 pułku piechoty. 1 lipca 1916 roku awansował na chorążego.

Następnie, jako podporucznik, w 15 pułku strzelców polskich, uczestniczył w bitwie pod Kaniowem w ramach II Korpusu Polskiego. Po zakończeniu działań wojennych, 15 listopada 1918 roku, został przyjęty do Wojska Polskiego z zatwierdzeniem swojego stopnia podporucznika. Otrzymał przydział do jednostki pułkownika Eugeniusza Pogorzelskiego w Brześciu Litewskim, znanej również jako I Brygada Kresowa.

W czasie wojny z bolszewikami walczył w szeregach 7 pułku piechoty Legionów. 3 maja 1922 roku, zgodnie z weryfikacją, uzyskał stopień kapitana, z datą starszeństwa od 1 czerwca 1919 roku, zajmując 574. lokatę w korpusie oficerów piechoty.

W roku 1923 pełnił rolę oficera instrukcyjnego przy Powiatowej Komendzie Uzupełnień w Hrubieszowie, a także był oficerem nadetatowym 45 Pułku Strzelców Kresowych w Równem. W grudniu 1923 roku, powrócił do 45 pułku. 12 kwietnia 1927 roku awansował na majora, z datą starszeństwa również od 1 stycznia 1927 roku, co zapewniło mu 16. lokatę w korpusie oficerów piechoty.

W 1928 roku był w dyspozycji Ministerstwa Skarbu, pozostając w kadrze oficerów piechoty. Pełnił wtedy obowiązki komendanta Pomorskiego Inspektoratu Okręgowego Straży Granicznej. 5 listopada 1928 roku został przeniesiony do Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu, gdzie objął stanowisko wykładowcy, a 18 czerwca 1930 roku przeszedł do 29 Pułku Strzelców Kaniowskich w Kaliszu jako dowódca batalionu.

W czerwcu 1933 roku, dowodząc batalionem, został przeniesiony do 1 pułku strzelców podhalańskich w Nowym Sączu, a w sierpniu 1935 roku do 69 pułku piechoty w Gnieźnie, gdzie zajął stanowisko kwatermistrza.

19 marca 1937 roku został awansowany na podpułkownika, zajmując 12. lokatę w korpusie oficerów piechoty. W marcu 1938 roku trafił do Departamentu Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie, gdzie pełnił funkcję szefa Wydziału Obrony Narodowej. W lipcu 1939 roku, pod jego przewodnictwem, wydział ten został wyłączony z Departamentu Piechoty i włączony do Biura do Spraw Jednostek Obrony Narodowej.

Szefem tego biura był Kazimierz Sawicki, który jednocześnie miał tytuł generała do spraw jednostek Obrony Narodowej. W dniach 11-17 września 1939 roku, Józef Zończyk Bohusz pełnił rolę szefa sztabu Grupy „Włodzimierz” pod dowództwem generała Sawickiego. W nocy z 19 na 20 września, razem z generałem Sawickim, przekroczył granicę z Węgrami.

Po wojnie, w Wielkiej Brytanii, był dowódcą 21 batalionu kadrowego strzelców, w składzie 7 Brygady Kadrowej Strzelców, a w 1945 roku brał udział w pracach Komisji Studiów Centrum Wyszkolenia Piechoty. Zmarł 16 grudnia 1998 roku w Kanadzie, a jego prochy, 25 maja 1999 roku, zostały pochowane na Nowym Cmentarzu przy ulicy Nowotarskiej w Zakopanem, w Mogile Legionistów (sektor K6-1-1).

Ordery i odznaczenia

Józef Zończyk Bohusz, jeden z wybitnych przedstawicieli swojego pokolenia, otrzymał liczne nagrody i odznaczenia za swoje zasługi dla kraju. Wśród nich wyróżnia się:

  • Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari,
  • Krzyż Niepodległości (przyznany 16 września 1931 roku),
  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
  • Krzyż Walecznych (otrzymany czterokrotnie, pierwszy raz w 1921 roku),
  • Złoty Krzyż Zasługi (przyznany 11 listopada 1934 roku),
  • Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
  • Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
  • Medal Zwycięstwa (Medal Międzysojuszniczy).

Przypisy

  1. Józef Zończyk-Bohusz w zeznaniach złożonych 10.08.1944 r. używa nazwy „samodzielny referat ON”. Ryszard Rybka, Kamil Stepan, Rocznik Oficerski 1939. Stan na dzień 23.03.1939 r., Biblioteka Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego tom 29, Fundacja CDCN, Kraków 2006, ISBN 978-83-7188-899-1, s. 15, 433.
  2. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 8 z 28.06.1933 r., s. 131.
  3. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 11 z 18.06.1930 r., s. 207.
  4. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 14 z 05.11.1928 r., s. 356.
  5. Rocznik Oficerski 1928, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1928, s. 124, 180.
  6. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 20.04.1927 r., s. 118.
  7. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31.08.1935 r., s. 97.
  8. Rocznik Oficerski 1932, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1932, s. 29, 559.
  9. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 75 z 06.12.1923 r., s. 701.
  10. Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1924, s. 237, 354.
  11. Dziennik Rozporządzeń Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 9 z 07.12.1918 r., poz. 188.
  12. Dziennik Rozporządzeń Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 6 z 27.11.1918 r., poz. 87.
  13. „Na wniosek gen. br. Hallera Józefa za męstwo i odwagę wykazane w bitwie Kaniowskiej w składzie b. II Korpusu Wschodniego w dniu 11.05.1918 r.”, Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2098 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 42, s. 1675)
  14. Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 08.06.1922 r., Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 47.
  15. Dziennik Rozporządzeń Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 9 z 07.12.1918 r., poz. 188.
  16. Rocznik Oficerski 1923, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 257, 409, 1464.
  17. Polskie Pseudonimy wojskowe 1908–1918: Związek Walki Czynnej, Związek Strzelecki, Polskie Drużyny Strzeleckie, Legjony Polskie, Polska Organizacja Wojskowa, V. Dyw. Syberyjska, zebr. i oprac. Maria Janina Olexińska, Lwów 1928, s. 43.
  18. Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12.04.1917), Warszawa 1917, s. 31.
  19. M.P. z 1931 r. nr 218, poz. 296 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  20. M.P. z 1934 r. nr 259, poz. 338 „za zasługi na polu akcji przeciwpowodziowej w 1934 roku”.
  21. a b Cmentarze Parafii Najświętszej Rodziny w Zakopanem - wyszukiwarka osób pochowanych [online], zakopane-parafia.grobonet.com [dostęp 03.12.2020 r].

Oceń: Józef Zończyk Bohusz

★★★★★
Średnia ocena:4.49 Liczba ocen:10