Włodzimierz Wolny

---

Życiorys

Młodość

Włodzimierz Wolny, urodzony 3 sierpnia 1921 roku w Krakowie przy ul. Wrocławskiej, był synem Zdzisława Wolnego oraz Julii Wolnej (z domu Zabłocka). Jako czwarty syn w rodzinie, miał czterech braci. Jego ojciec najpierw pracował jako listonosz, a następnie jako kolejarz, podczas gdy matka zajmowała się domem i była krawcową, angażując się aktywnie w lokalne życie społeczne, w tym w Stowarzyszenie Przyjaciół Strzelca na Woli Duchackiej, gdzie pełniła funkcję prezesa.

Rodzina Wolnych przeniosła się na Woli Duchackiej w 1923 roku. W latach 1929-1938 Włodzimierz uczęszczał do Szkoły Powszechnej im. J. Piłsudskiego w Prokocimiu. Już w 1928 roku, za namową ojca, Włodzimierz zaczął uczestniczyć w zbiórkach harcerskich organizowanych przez 2 Drużynę Kolejową przy Dworcu Głównym. W 1931 roku dołączył do nowo powstałej 1 Drużyny im. Tadeusza Kościuszki, a trzy lata później wziął udział w swoim pierwszym obozie harcerskim w Spały. W 1936 roku wstąpił do Związku Strzeleckiego, a jego działalność harcerska znalazła także odzwierciedlenie w sprzedaży gazety „Goniec Krakowski”, którą sprzedawał w Krakowie, by dorobić trochę pieniędzy.

II wojna światowa

W perspektywie wybuchu II wojny światowej, Włodzimierz, miesiąc przed jej rozpoczęciem, odwiedził z młodszym bratem Jerzym jednostkę wojskową w Bydgoszczy, gdzie pełnił służbę jego brat Zygmunt. Informacje o nadchodzącej wojnie przyczyniły się do ich szybkiego powrotu do Krakowa. Gdy 1 września 1939 roku Niemcy zaatakowali Polskę, Wolny postanowił zaciągnąć się do Lwowa jako ochotnik. Po przybyciu tam szybko przydzielono go do obrony Cmentarza Janowskiego. Po kilku szturmach niemieckich, Włodzimierz odniósł ranę w lewe ramię i trafił do prowizorycznego szpitala. Po powrocie do zdrowia, zaciągnął się do Obrony Lwowa jako łącznik.

Kiedy 23 września Lwów się poddał, Włodzimierz został internowany w obozie, gdzie spędził pięć dni oczekując na pociąg transportowy do Krakowa. Udało się mu jednak uciec z wagonu w okolicy Bieżanowa, wracając do rodzinnego domu. Po powrocie do Krakowa, związał się z Związkiem Walki Zbrojnej, pełniąc funkcję łącznika. Jego wszystkie działania konspiracyjne obejmowały rozprowadzanie ulotek i pomoc w działalności przy lokalnym kościele na Woli Duchackiej.

W 1941 roku Włodzimierz otrzymał pracę w wojskowym przedsiębiorstwie „Elin”, gdzie jego obowiązki pozwoliły mu na zdobywanie informacji o niemieckich planach, umożliwiając mu swobodniejsze poruszanie się po Krakowie. W jego życiu prywatnym, 13 listopada 1942 roku wziął ślub z Haliną Bobrowską, z którą miał troje dzieci. Po incydencie w Hotelu Royal, w którym został przyłapany na rysowaniu planów budynków, został przeniesiony do działalności partyzanckiej. Wracając do miasta pod koniec 1943 roku, został jednak schwytany w trakcie łapanki i wysłany do obozu pracy w Płaszowie. Udało mu się wyjść z obozu dzięki interwencji swojego pracodawcy.

Działalność Włodzimierza Wolnego w AK

Włodzimierz, działając pod pseudonimami Mały i Juhas, brał udział w wielu akcjach Armii Krajowej. Jego działalność zawierała:

• 1942 r. – akcja na Urząd Gminy, gdzie zdobyto maszynę do pisania.
• 15/16 sierpnia 1943 r. – rozklejanie plakatów antyhitlerowskich z żołnierzami Szarych Szeregów.
• 17 listopada 1944 r. – akcja „Cukier”, prowadząca do zdobycia cukru dla oddziałów partyzanckich.
• Prowadzenie stałego wywiadu na węźle kolejowym i niszczenie makiet artylerii przeciwlotniczej.
• Udział w akcji na grupę SS Wolfem.
• Punkt konspiracyjny w domu, gdzie przechowywano fałszywe dokumenty.

Po wojnie

Po zakończeniu działań wojennych, 1 marca 1945 roku, Włodzimierz wraz z hm. Franciszkiem Olko założył 56 Drużynę Harcerską na Woli Duchackiej. Drużyna ta przekształciła się później w 13 Drużynę Harcerską. W latach 1947-1949 pracował w fabryce kabli. Po ujawnieniu swoich powiązań z AK, został aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa, a jego wcześniejsze odznaczenia militarne zostały mu odebrane. Po przeciągu wielu lat, po przemianach politycznych, w 2003 roku odzyskał tytuł kapitana nadany przez ministra obrony narodowej. Pracował jako nauczyciel i organizował różnorodne akcje letnie dla dzieci z Witkowic, a także był wiceprezesem komisji rewizyjnej w Małopolsce w Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych.

Ważniejsze odznaczenia

Włodzimierz Wolny, znany ze swojego wkładu w różne aspekty służby publicznej i społecznej, może poszczycić się niezwykle bogatą kolekcją odznaczeń i wyróżnień. Poniżej przedstawiamy najważniejsze odznaczenia, które otrzymał, odzwierciedlające jego zaangażowanie oraz zasługi.

• Odznaka Honorowego Obywatela Fromborka (za operację 1001-Frombork),
• Złota odznaka honorowa „Zasłużony dla Warmii i Mazur”,
• Złota odznaka dla ziemi i województwa poznańskiego,
• Złota odznaka miasta Krakowa,
• Złoty Krzyż Zasługi,
• Krzyż Partyzancki,
• Krzyż Armii Krajowej,
• Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939”,
• Krzyż Oświęcimski,
• Srebrny Krzyż „Za Zasługi dla ZHP”,
• Medal Zwycięstwa i Wolności 1945,
• Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju” (wersja z lat 1966–1990),
• Srebrny Medal „Opiekun Miejsc Pamięci Narodowej”,
• Odznaka „Za Zasługi dla ZKRPiBWP”,
• Odznaka „Weteran Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny”,
• Odznaka „sportowca” z 1936 roku,
• Odznaka szczepu „Huragan”,
• Odznaka „strzelecka” z 1937 roku,
• Harcerski krzyż harcmistrza,
• Odznaka „Honoris Gratia”.

Powód do dumy dla każdego, kto ma przyjemność znać jego historię oraz wkład w historię społeczności lokalnych i narodowych. Każde z tych odznaczeń świadczy o wyjątkowej determinacji i oddaniu wobec kraju.

Ważniejsze działania na rzecz pamięci narodowej

Włodzimierz Wolny, działając na rzecz pamięci narodowej, podejmował szereg istotnych inicjatyw. Jego zaangażowanie w ochronę i upamiętnienie ważnych faktów historycznych przyniosło konkretne efekty, które mają znaczenie dla lokalnych społeczności.

• W wyniku jego działań powstała Tablica Zamordowanych na Woli Duchackiej umiejscowiona w kościele parafialnym, której odsłonięcie miało miejsce 10 listopada 2010 roku,
• w 1992 roku zainicjował budowę Krzyża Katyńskiego na Woli Duchackiej,
• działając na rzecz edukacji i pamięci narodowej, przyczynił się do nadania 11 Medali Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowych, w tym medali srebrnych dla Szkoły Podstawowej nr 55 na Woli Duchackiej, Gimnazjum nr 27 na ul. Malborskiej, Zespołu Szkół Integracyjnych nr 7 na ul. Czarnogórskiej, Gimnazjum nr 81 z Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 17 na ul. Fredry oraz Gimnazjum nr 24 w Borku Fałęckim; medale te przyznano zarówno szkołom, jak i ich sztandarom,
• w jego inicjatywie zaproponowano nadanie nazwy Skweru im. De Gaulle’a,

Wszystkie te działania ukazują jego determinację w promowaniu pamięci narodowej oraz zaangażowanie w tworzenie wartościowych miejsc upamiętniających historię.

---

Oceń: Włodzimierz Wolny

---