Mieczysław Bujak, znany także pod pseudonimem „Gryf”, to postać, której życie wypełnione było odwagą oraz poświęceniem dla ojczyzny. Urodził się 2 kwietnia 1926 roku w Krakowie, a swoje życie zakończył 30 sierpnia 1951 roku w Wrocławiu.
W trakcie swojej kariery Mieczysław Bujak pełnił wiele znaczących ról, zaczynając jako harcerz, a następnie stając się żołnierzem Armii Krajowej. Był aktywnym uczestnikiem powstania warszawskiego, co dowodzi jego zaangażowania w walkę o wolność Polski. Jego losy obejmowały również dramatyczne doświadczenia w niemieckich stalagach, gdzie doświadczył trudów życia więźnia wojennego.
Po wojnie Bujak był żołnierzem Armii USA, a także uczestniczył w działaniach oddziału Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość. Jego działalność nie umknęła uwadze władzy ludowej, co doprowadziło do jego aresztowania. Jako podporucznik ludowego Wojska Polskiego został oskarżony i stracony w wyniku procesu dotyczącego kierowania nieistniejącą organizacją niepodległościową.
Życie Mieczysława Bujaka to historia o determinacji, patriotyzmie oraz tragicznym losie wielu żołnierzy, którzy mimo trudnych warunków nie przestali walczyć o ideały, w które wierzyli.
Życiorys
Urodził się jako syn Andrzeja oraz Bronisławy z domu Gwardzińskiej. Jego ojciec, znany sportowiec, był piłkarzem Wisły Kraków oraz żołnierzem Legionów. W przededniu wybuchu II wojny światowej Mieczysław Bujak był aktywnym harcerzem.
W 1942 roku postanowił wstąpić do Armii Krajowej, gdzie pełnił funkcję łącznika oraz kolportera prasy podziemnej. W 1943 roku przydzielono go do Obwodu Żywiciel, a doskonale udokumentowanym faktem jest to, że od 26 czerwca do 1 sierpnia 1944 roku, Mieczysław dowodził drużyną w zgrupowaniu AK Kampinos. Walcząc w powstaniu warszawskim, zasłużył na miano żołnierza w szeregach Powstańczych Oddziałów Specjalnych „Jerzyki”. Po zakończeniu walk trafił do obozu jenieckiego, gdzie przebywał do kwietnia 1945 roku w stalagach XI A Altengrabow i XI B Fallingbostel.
Po uwolnieniu przez amerykańskie wojska w kwietniu 1945 roku, Bujak służył w jednostce pancernej 3 Armii USA w okresie od 12 kwietnia do 10 września 1945 roku. Uczestniczył w walkach na terenie Czechosłowacji. Po demobilizacji, 14 października 1945 roku, wrócił do Polski.
W 1946 roku przystąpił do oddziału partyzanckiego WiN, dowodzonego przez kapitana Mariana Bernaciaka „Orlika”, na obszarze powiatu puławskiego. Po rozwiązaniu oddziału, złożonośmy jego ochotniczą deklarację do ludowego Wojska Polskiego. Rozpoczął służbę jako strzelec w 29 pułku piechoty od 19 października 1946 roku. Jeszcze w tym samym roku trafił do Oficerskiej Szkoły Piechoty nr 1 w Krakowie, która później przeniesiono do Wrocławia. Ukończył ją 18 września 1948 roku.
Pomimo kariery wojskowej, niestety w drugiej połowie lat 40. Bujak był przez władze inwigilowany przez Główny Zarząd Informacji. 19 sierpnia 1950 roku został aresztowany na podstawie fałszywych oskarżeń dotyczących rzekomego udziału w nielegalnej organizacji WiN oraz rzekomej agitacji antypaństwowej. Jego słowa z jednego z przesłuchań zachowały się w protokole: „Walczyłem o nową Polskę, Polskę dla wszystkich”
25 kwietnia 1951 roku został skazany na karę śmierci przez Wojskowy Sąd Okręgowy nr IV. Wyrok wykonano 30 sierpnia 1951 roku o godzinie 20:00 w Więzieniu nr I przy ul. Kleczkowskiej we Wrocławiu. Po egzekucji jego ciało pochowano w kwaterze 81 A na Cmentarzu Osobowickim we Wrocławiu, w towarzystwie wielu innych ofiar systemu stalinowskiego. Jego rodzina, wkrótce po śmierci, doprowadziła do ekshumacji. W trumnie umieszczono zalakowaną butelkę z jego danymi osobowymi.
W 2006 roku, w ramach działań kierowanych przez Oddziałowe Biuro Edukacji Publicznej IPN, szczątki Mieczysława Bujaka zostały ekshumowane. Znaleziono przy tym zakopaną butelkę z kartkami, na jednej z których widniały słowa: „…Zamordowany 30 sierpnia 1951 r. za to, że był Polakiem”. Jego śmierć miała miejsce w wyniku zastosowania tzw. katyńskiej metody – strzałem w potylicę z bliskiej odległości.
Uroczysty pogrzeb ppor. Mieczysława Bujaka odbył się 3 kwietnia 2007 roku na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera 22D-12-7). Historia jego życia oraz walki o prawdę zostały przypomniane w 2007 roku przez Grzegorza Brauna, który nakręcił film pt. Oskarżenie – sprawa por. Bujaka. Dodatkowo, w 2009 roku IPN opublikował książkę Kryptonim „Mordercy” (Sprawa ppor. Mieczysława Bujaka), w której badania nad tym przypadkiem zrealizował Krzysztof Szwagrzyk.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Tadeusz Trapszo (pułkownik) | Wrócisław Smoleński | Tadeusz Abłamowicz | Stefan Migdał | Wanda Sarna | Rudolf Towarek | Marian Zajączkowski | Tadeusz Franciszek Foryś | Alfons Thoman | Tadeusz Klimowski | Stanisław Riess | Stanisław Wyderka | Józef Zończyk Bohusz | Bolesław Korolewicz | Władysław Smrokowski | Albin Habina | Bohdan Wroński | Józef Biel | Stanisław Galos | Adam StaniszewskiOceń: Mieczysław Bujak