Stanisław Wyderka

---

Życiorys

Urodziny Stanisława Wyderki miały miejsce 13 stycznia 1898 roku w Krakowie, w rodzinie pełnej tradycji i wartości. Jego ojciec, Marcin, był woźnym w lokalnym magistracie, a matka, Julia, pochodziła z rodziny Ślisz. Warto wspomnieć, że Stanisław był młodszym bratem Kazimierza, który w późniejszym czasie zasłużył się jako pułkownik Wojska Polskiego.

Do roku 1914 młody Wyderka był uczniem i nie zdawał sobie jeszcze sprawy z wyzwań, które miały go spotkać. Po wybuchu I wojny światowej, z wielką determinacją, 8 sierpnia 1914 roku wstąpił do Legionów Polskich, mimo że był jeszcze niepełnoletni. W trakcie służby pełnił funkcję sekcyjnego w pierwszym pułku piechoty, w składzie I Brygady. Wyderka został jednak superarbitrowany, co oznaczało, że uznano go za zdolnego tylko do służby pomocniczej.

Po zakończeniu wojny i odzyskaniu przez Polskę niepodległości, ponownie wstąpił do Wojska Polskiego. Jego kariera rozwijała się z dnia na dzień – wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej, a jego umiejętności i zaangażowanie zaowocowały awansem na porucznika piechoty, którego otrzymał 1 czerwca 1919 roku. Dwa lata później, 1 lipca 1923 roku, został awansowany na kapitana.

W latach 20. XX wieku Wyderka pełnił funkcję oficera w 36 pułku piechoty w Warszawie. 17 grudnia 1931 roku jego awans na majora, który nastąpił z dniem 1 stycznia 1932 roku, był kolejnym krokiem w jego karierze wojskowej. Miejsce w korpusie oficerów piechoty zajmował z 17. lokatą. W marcu 1932 roku poznano go z nowym wyzwaniem, mianując na dowódcę batalionu 3 pułku piechoty Legionów w Jarosławiu. W 1936 roku dowodził I batalionem 33 pułku piechoty w Łomży.

W kampanii wrześniowej 1939 roku, Wyderka wykazał się odwagą i umiejętnościami dowódczymi, kierując I batalionem 33 pułku piechoty. Niestety, 12 września 1939 roku w Zambrowie dostał się do niewoli niemieckiej. Przez pewien czas przebywał w Stalagu I A, a następnie w Oflagu II C Woldenberg.

Po zakończeniu wojny, od roku 1946, pozostał w stopniu podpułkownika. Do marca 1947 roku pełnił obowiązki dowódcy 5 Mazurskiego Oddziału Wojsk Ochrony Pogranicza, który pierwotnie powstał z 5 Oddziału Ochrony Pogranicza.

Zmarł 14 lipca 1966 roku, a jego ciało spoczywa w rodzinnym grobie na cmentarzu Rakowickim (kwatera XIVB-płd-32). Stanisław Wyderka pozostawił po sobie niezatarte ślady w polskiej historii wojskowości, będąc przykładnym oficerem i patriotą.

Ordery i odznaczenia

W uznaniu wyjątkowych osiągnięć oraz poświęcenia, Stanisław Wyderka został odznaczony pięcioma ważnymi nagrodami. Każde z tych wyróżnień ma swoje własne znaczenie i świadczy o niezłomnym duchu oraz wysiłku, który włożył w służbę dla kraju.

• Krzyż Niepodległości – odznaczenie przyznane 16 września 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – nadany 6 grudnia 1946 „za bohaterskie czyny i dzielne zachowanie się w walce z niemieckim najeźdźcą oraz za gorliwą pracę i sumienne wypełnianie obowiązków służbowych”,
• Krzyż Walecznych – przyznany trzy razy,
• Srebrny Krzyż Zasługi – odznaczenie nadane 10 listopada 1928 „w uznaniu zasług położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.

---

Oceń: Stanisław Wyderka

---