Stanisław Galos

---

Życiorys

Stanisław Józef Galos, urodzony 14 marca 1894 roku w Podgórzu, w rodzinie Wojciecha, który był ślusarzem w c. k. Uprzywilejowanej Krajowej Fabryce Maszyn Rolniczych i Narzędzi Ludwika Zieleniewskiego, oraz Katarzyny, już od najmłodszych lat kształtował swoją przyszłość. W latach 1901–1904 uczęszczał do lokalnej szkoły ludowej. W czerwcu 1912 roku zakończył naukę w klasie VIIIb i zdobył maturę w c. k. Gimnazjum w Podgórzu.

Po ukończeniu szkoły, we wrześniu 1912 roku rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. W tym okresie, aby utrzymać się, udzielał korepetycji. Równocześnie zaangażował się w działalność Związku Strzeleckiego, gdzie ukończył kurs podoficerski. W kwietniu 1914 roku zdał pierwszy egzamin państwowy na uczelni, co otworzyło mu drzwi do dalszej kariery.

8 sierpnia 1914 roku Galos wstąpił do Legionów Polskich, gdzie pełnił funkcję dowódcy sekcji, a później plutonu w 5 pułku piechoty. 9 marca 1917 roku służył w Żandarmerii Polowej Legionów Polskich, w stopniu sekcyjnego. Po bitwie pod Rarańczą w lutym 1918 roku został internowany w obozie Szaldobosz na Węgrzech, a następnie w kwietniu wysłany na front włoski, gdzie wcielono go do c. k. Pułku Strzelców Nr 20. Od sierpnia do października lekarze leczyli go w austriackich szpitalach z powodu problemów płucnych.

W listopadzie 1918 roku wstąpił do Wojska Polskiego i został przypisany do Żandarmerii Dowództwa Okręgu Generalnego „Łódź”. 25 września 1919 roku awansował na podporucznika. Po pewnym czasie przeniesiono go do Dowództwa Żandarmerii Wojskowej w Grodnie. W roku 1920, po zakończeniu działań wojennych, Galos został przeniesiony do Żandarmerii Ministerstwa Spraw Wojskowych i równocześnie odkomenderowany na studia w Uniwersytecie Jagiellońskim.

19 stycznia 1921 roku zatwierdzono go w stopniu porucznika z datą 1 kwietnia 1920 roku w grupie byłych oficerów Legionów Polskich. 4 maja 1922 roku uzyskał stopień doktora prawa. 3 maja 1922 roku zweryfikowano go w stopniu porucznika, przypisując 35. lokatę w korpusie oficerów żandarmerii. W grudniu tego samego roku przeszedł z Głównej Komendy Straży Granicznej do Wydziału Żandarmerii w Departamencie I Ministerstwa Spraw Wojskowych, pozostając jednocześnie oficerem nadetatowym 1 dywizjonu żandarmerii w Warszawie.

1 grudnia 1924 roku awansował na kapitana z datą starszeństwa 15 sierpnia 1924 roku i 12. lokatą w korpusie oficerów żandarmerii. 17 marca 1927 roku przeszedł do kadry oficerów żandarmerii z dodatkowym przydziałem do Wydziału Żandarmerii Departamentu I Ministerstwa Spraw Wojskowych. 1 czerwca tego samego roku objął stanowisko kierownika referatu w Dowództwie Żandarmerii Ministerstwa Spraw Wojskowych, awansując na majora 1 stycznia 1931 roku.

Na początku stycznia 1933 roku Galos został zastępcą dowódcy Żandarmerii Ministerstwa Spraw Wojskowych, gdzie pełnił służbę aż do września 1939 roku, na co wpłynął również jego awans na podpułkownika w marcu 1937 roku. 1 września 1939 roku, według mobilizacyjnego przydziału, awansował na stanowisko zastępcy dowódcy Żandarmerii Ministerstwa Spraw Wojskowych. Niedługo potem wyznaczono go na szefa Żandarmerii Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie, a od 10 września pełnił funkcję dowódcy Żandarmerii Obrony Warszawy.

Generał brygady Tadeusz Roman Tomaszewski w swoich wspomnieniach podkreślał, że „z całego korpusu, z organizacji liczącej kilkudziesięciu oficerów znalazł się tylko jeden jedyny człowiek, który nie uległ panice ewakuacyjnej, lecz z całym podległym mu aparatem zameldował się u mnie w dniu 7 września po południu, oddając się do dyspozycji gen. Czumy. Był to szef żandarmerii korpusu ppłk dr Stanisław Galos.’” Jego zdolności organizacyjne i determinacja przyczyniły się do utrzymania porządku w czasach chaosu, gdyż z pięcioma plutonami żandarmów przybył do nas, a pod koniec miał ich już piętnastu.

Po kapitulacji Warszawy Stanisław Galos był w niewoli niemieckiej, przebywając w Oflagu XI B Brunszwik, Oflagu VIII B Silberberg oraz Oflagu VII A Murnau. Po wojnie pełnił służbę w Polskim Ośrodku Wojskowym w Murnau na stanowisku szefa bezpieczeństwa. We wrześniu 1946 roku powrócił do kraju, osiedlił się w Krakowie i zaczął pracować w miejscowym magistracie, a później jako radca prawny. W latach 1945–1956 był prześladowany przez Urząd Bezpieczeństwa.

Stanisław Galos zmarł 17 grudnia 1974 roku w Krakowie i został pochowany na cmentarzu Rakowickim (kwatera LXIV-27-4). W grudniu 1922 roku ożenił się z Zofią z domu Pieczarka (1901–1964), córką cukiernika. Z tego związku urodził się ich syn Adam (1924–2013).

Ordery i odznaczenia

Stanisław Galos, odznaczony za swoją niezwykłą służbę i wkład w odzyskanie niepodległości, otrzymał szereg wyróżnień, które odzwierciedlają jego poświęcenie oraz osiągnięcia. Oto lista przyznanych mu odznaczeń:

• Krzyż Niepodległości – przyznany 2 sierpnia 1931 roku „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”,
• Krzyż Walecznych – wyróżnienie przyznane trzykrotnie,
• Złoty Krzyż Zasługi – uhonorowany 16 marca 1934 roku „za zasługi na polu organizacji i administracji wojska”,
• Srebrny Krzyż Zasługi – przyznany 10 listopada 1928 roku,
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
• Srebrny Medal za Długoletnią Służbę,
• Brązowy Medal za Długoletnią Służbę,
• Srebrny Medal Waleczności II klasy.

Te odznaczenia stanowią nie tylko świadectwo jego talentów i zasług w służbie wojskowej, lecz także symbol poświęcenia dla ojczyzny.

---

Oceń: Stanisław Galos

---