Juliusz Ippoldt

Nauka i edukacja

Juliusz Antoni Ippoldt, urodzony 22 stycznia 1867 roku w Krakowie, był postacią niezwykle znaczącą w świecie polskiej germanistyki. Przyczynił się on do rozwoju leksykografii oraz edukacji w Polsce. Jego życie zakończyło się 5 marca 1960 roku w tym samym mieście, w którym przyszedł na świat.

Ippoldt był nie tylko germanistą, ale również nauczycielem oraz pedagogiem, co świadczy o jego wszechstronnych zainteresowaniach i zaangażowaniu w dziedzinie nauki oraz edukacji młodzieży.

Życiorys

Juliusz Ippoldt przyszedł na świat 22 stycznia 1867 roku w Krakowie, w rodzinie, której głową był Franciszek, pracownik kolei, oraz Maria z Gregorów. Swoją edukację rozpoczął w Szkole Ludowej św. Barbary, a następnie uczęszczał do Gimnazjum św. Anny oraz Gimnazjum imienia Króla Jana III Sobieskiego, gdzie w roku 1886 złożył maturę.

Po zakończeniu nauki podjął studia humanistyczne ze specjalizacją w filologii germańskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz na Uniwersytecie Wiedeńskim. Swoją karierę zawodową rozpoczął jako nauczyciel języka niemieckiego 7 września 1892 roku. Egzamin zawodowy złożył 27 listopada 1895 roku, a od 1 września 1896 roku był już mianowany nauczycielem rzeczywistym.

W latach 1896-1898 uczył w C. K. I Gimnazjum w Przemyślu, a następnie do 1910 roku uczył w C. K. Gimnazjum św. Anny (Bartłomieja Nowodworskiego) w Krakowie, sumując łącznie dwanaście lat pracy w tych instytucjach. W 1928 roku zainicjował powstanie Prywatnego Żeńskiego Gimnazjum imienia Królowej Jadwigi, którego dyrektorem był do momentu zamknięcia przez Niemców w 1939 roku. Od 1901 do 1927 roku był także lektorem języka niemieckiego w Akademii Handlowej w Krakowie oraz na przemianowanej Wyższej Szkole Ekonomicznej w Krakowie.

W latach 1910-1929 oraz po zakończeniu II wojny światowej, w okresie od 1945 do 1952 roku, pracował na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie prowadził wykłady z dydaktyki w Studium Pedagogicznym, a także uczestniczył w wakacyjnych kursach dla szkół średnich. Przez sześćdziesiąt lat był aktywnym nauczycielem i pedagogiem. Tworzył podręczniki do nauki języka niemieckiego.

W latach trzydziestych XX wieku na rynku wydawniczym zadebiutował obszerny dwutomowy słownik nazwany jego nazwiskiem, który ukazał się obok Słownika podręcznego autorstwa Pawła Kaliny. Pierwsze wydanie miało miejsce w 1938 roku i zawierało blisko 100 000 haseł. Z uwagi na niedobór nowych słowników w relacji polsko-niemieckiej w pierwszych latach powojennych, w 1952 roku wydano dodruk słownika Kaliny, a w 1959 roku do pierwszego wydania słownika Ippoldta.

Współpraca z innymi germanistami zaowocowała powstaniem monumentalnego Wielkiego słownika niemiecko-polskiego. W latach powojennych Juliusz Ippoldt pracował nad nową wersją słownika, a po roku 1959 jego dzieło kontynuował wrocławski germanista Jan Piprek. Efektem ich współpracy był czterotomowy słownik, którego pierwsze wydanie części niemiecko-polskiej miało miejsce w 1969 roku, a części polsko-niemieckiej w 1971 roku. Dopiero po 2007 roku na rynku ukazały się inne znaczące słowniki relacji polsko-niemieckiej, takie jak te wydane przez Pons i PWN.

W 1947 roku Juliusz Ippoldt otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Po długim i owocnym życiu zmarł 5 marca 1960 roku w Krakowie w wieku 93 lat. Został pochowany 9 marca 1960 roku na cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera HD-płd-przedostatni).

Publikacje

Juliusz Ippoldt to wybitna postać w dziedzinie językoznawstwa, którego prace miały na celu wzbogacenie wiedzy i umiejętności językowych zarówno Polaków, jak i Niemców. Poniżej znajduje się przegląd najważniejszych jego publikacji:

  • Nauka Herbarta o t. z. „Stopniach formalnych” i jej rozwój (niem. Herbarts Lehre von den sogen. Formalstufen, 1898),
  • Deutsches Lesebuch für die oberen Klassen der galizischen Mittelschulen: Achte Klasse, Tom 4 (1909),
  • Niemiecka korespondencja handlowa dla Polaków: ze wstępem gramatyczno-stylistycznym, uwzględniającym najpowszechniejsze usterki językowe i ze słownikiem frazeologicznym handlowym. Cz. 1 i 2 (1927),
  • Jak młodzież naszą zachęcić do czytania (1932),
  • Juliusz Ippoldt: Handwörterbuch der polnischen und deutschen Sprache. Słownik niemiecko-polski i polsko-niemiecki. Warszawa: Wydawnictwo Trzaski, Ewerta, Michalskiego, 1938,
  • Trzaski, Everta i Michalskiego słownik niemiecko-polski i polsko-niemiecki: Niemiecko-polska. Polsko-niemiecka, Części 1–2 (1939),
  • Fünftausend deutsche Synonyme für deutschlernende Polen: Synonimika niemiecka obejmująca pięć tysięcy niemieckich wyrażeń synonimicznych dla Polaków uczących się języka niemieckiego (1943),
  • Handwörterbuch der deutschen und polnischen Sprache: Słownik niemiecko-polski i polsko-niemiecki. Deutsch-polnisch, Tom 1 (1959),
  • Wielki słownik niemiecko-polski (tom I i II; współautor: Jan Piprek; wyd. 1969, 1970, 1972, 1982, 1984).

Publikacje te są nie tylko cennym wkładem do rozwoju języków, ale także źródłem wiedzy dla wielu pokoleń uczących się języka niemieckiego i polskiego.

Ordery i odznaczenia

Juliusz Ippoldt, w trakcie swojej kariery, został uhonorowany wieloma odznaczeniami, które świadczą o jego zasługach.

  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 30 maja 1947,
  • Złoty Krzyż Zasługi, otrzymany w 1937 roku,
  • Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych, przyznany w Austro-Węgrzech,
  • Krzyż Jubileuszowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych, także w Austro-Węgrzech.

Przypisy

  1. Ryszard Lipczuk: Bemerkungen zur deutsch-polnischen Lexikografie, [w:] (red.) Dennis Scheller-Boltz/Helmut Weinberger, Lexikografische Innovation. Innovative Lexikografie..., 2017 r., s. 142 nn.
  2. Agnieszka Frączek/Ryszard Lipczuk: Słowniki polsko-niemieckie i niemiecko-polskie. Historia i teraźniejszość, 2004 r., s. 113–122.
  3. Ippoldt Juliusz, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 30.06.2017 r.]
  4. Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Juliusz Ippoldt. rakowice.eu. [dostęp 30.06.2017 r.]
  5. a b c d e f Dziś pogrzeb prof. J. Ippoldta. „Dziennik Polski”, s. 6, Nr 58 z 09.03.1960 r.
  6. a b c d e f Prof. Juliusz Ippoldt – nie żyje. „Dziennik Polski”, s. 2, Nr 57 z 08.03.1960 r.
  7. Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1918. Wiedeń: 1918 r., s. 1029.
  8. Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1918. Wiedeń: 1918 r., s. 1013.
  9. Henryk Kopia: Spis nauczycieli szkół średnich w Galicyi oraz polskiego gimnazyum w Cieszynie. Lwów: Towarzystwo Nauczycieli Szkół Wyższych, 1909 r., s. 48, 147, 149.
  10. Ryszard Lipczuk: Wörterbuch und „faux amis” (am Beispiel des Großwörterbuchs von J. Piprek /J. Ippoldt ..., 1995 r.

Oceń: Juliusz Ippoldt

★★★★★
Średnia ocena:4.61 Liczba ocen:20