Janina Bieniarzówna to wybitna postać w dziedzinie historii, która pozostawiła po sobie znaczący ślad w polskiej nauce. Urodziła się 24 maja 1916 roku w Krakowie, gdzie także spędziła ostatnie chwile swojego życia, zmarła 1 marca 1997 roku.
Jej wkład w historiografię polską oraz działalność naukowa to temat, który zasługuje na szczegółowe omówienie. Bieniarzówna była cenioną badaczką, która poświęciła swoje życie zgłębianiu tajników historii, a jej prace do dziś są inspiracją dla wielu adeptów tej dziedziny.
Życiorys
Janina Bieniarzówna w latach 1927–1935 kształciła się w Prywatnym Gimnazjum Żeńskim Sióstr Urszulanek w Krakowie. Po zdaniu matury wybrała studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, którego ukończenie nastąpiło w 1945 roku. W okresie II wojny światowej była zaangażowana jako pracownica Rady Głównej Opiekuńczej.
W 1947 roku uzyskała stopień doktora filozofii na podstawie pracy dyplomowej zatytułowanej Społeczeństwo krakowskie w latach 1833–1846. W 1958 roku została docentem, a tytuł profesora nadzwyczajnego przyznano jej w 1985 roku. Po wojnie do 1951 roku realizowała swoje obowiązki jako pracownik naukowy na Uniwersytecie Jagiellońskim. Następnie, w okresie 1954-1960 (według Leksykonu profesorów AP) lub 1957-1961 (zgodnie z informacjami przekazanymi przez Stanisława Ludwika Piecha), pracowała w Wyższej Szkole Pedagogicznej.
Równocześnie w latach 1959-1986 uczyła w Wyższej Szkole Ekonomicznej, która w 1975 roku przyjęła nazwę Akademii Ekonomicznej. Pełniła także funkcję pierwszego dziekana Katedry Historii Kościoła na Papieskiej Akademii Teologicznej, w której aktywnie uczestniczyła od jej założenia do 1993 roku. Z okazji zakończenia jej pracy w PAT oraz przejścia na emeryturę, Jan Paweł II przesłał Janinie Bieniarzównie list z osobistymi podziękowaniami.
Członkinią korespondent Polskiej Akademii Umiejętności, była również członkiem honorowym Polskiego Towarzystwa Historycznego oraz Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, do którego przynależność zadeklarowała już w swoich latach szkolnych. Janina Bieniarzówna współpracowała z Polskim Słownikiem Biograficznym, gdzie była autorką 103 haseł. W latach 1975-1993 pełniła także funkcję redaktora serii wydawniczej „Biblioteka Krakowska”. Promowała pięciu doktorów, a także aktywnie zajmowała się pisarstwem popularnonaukowym.
Jednym z jej najbardziej rozpoznawalnych dzieł była książka 500 zagadek historycznych, która doczekała się wielu wydań od 1958 do 1974 roku, z imponującym nakładem 240 tysięcy egzemplarzy. Po jej śmierci została pochowana na cmentarzu Rakowickim w Krakowie, w kwaterze PAS 53-płd-wsch-narożnik.
Główne publikacje
Janina Bieniarzówna pozostawiła po sobie bogaty dorobek literacki, który wciąż jest źródłem cennych informacji dla badaczy i miłośników historii. Oto niektóre z jej najważniejszych publikacji:
- – Z dziejów liberalnego konspiracyjnego Krakowa, Kraków 1948,
- – Walka chłopów w kasztelanii krakowskiej, Warszawa 1953,
- – 500 zagadek historycznych (1958 i wiele kolejnych wydań),
- – 400 lat reformacji pod Wawelem (1557–1957), Strażnica Ewangeliczna, Warszawa 1958 (współautor: Karol B. Kubisz),
- – Dzieje ziemi krakowskiej w wypisach, PZWS Warszawa 1965 (współautor: Jan Marian Małecki),
- – Dzieje Krakowa tom 3. Kraków w latach 1796–1918, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1979 (współautor: Jan Marian Małecki) ISBN 83-08-00116-5,
- – Dzieje Krakowa tom 2. Kraków w wiekach XVI – XV, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1984 (współautor: Jan Marian Małecki),
- – Dzieje Krakowa tom 4, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1997 (współautor: Jan Marian Małecki),
- – i wiele drobniejszych – publikowanych w Wydawnictwie Ossolineum i Wydawnictwie Literackim.
Każda z tych pozycji wnosi istotne wartości do zrozumienia różnych aspektów historii Krakowa oraz regionu.
Ordery i odznaczenia
Janina Bieniarzówna otrzymała szereg znaczących wyróżnień za swoje osiągnięcia.
- krzyż kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1974),
- krzyż zasługi (1973),
- medal Komisji Edukacji Narodowej (1979).
Przypisy
- Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], www.zck-krakow.pl [dostęp 18.06.2021 r.]
- Ulica prof. Janiny Bieniarzówny [online], www.krakow.pl [dostęp 18.06.2021 r.]
- Piech 2018, s. 201.
- Piech 2018, s. 201-202.
- Piech 2018, s. 207.
- Piech 2018, s. 206.
- Piech 2018, s. 199.
- Piech 2018, s. 195.
- Piech 2018, s. 210.
- Piech 2018, s. 197.
- Kiryk, Hampel i Pietrzkiewicz 2006, s. 33.
- Piech 1998, s. 348.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Marek Mączyński | Jerzy Ciesielski | Andrzej Niekrasz | Jan Słotwiński | Juliusz Ippoldt | Jerzy Parvi | Ewa Komorowska | Jadwiga Wierzbiańska | Maria Kłańska | Adam Panasiewicz | Simona Kossak | Konrad Szaciłowski | January Weiner | Łukasz Turski | Antoni Dudek | Jerzy Stańda | Tomasz Rachwał | Maria Bobrownicka | Stanisław Kirkor (1898–1983) | Wojciech Widłak (kompozytor)Oceń: Janina Bieniarzówna