Janina Bieniarzówna


Janina Bieniarzówna to wybitna postać w dziedzinie historii, która pozostawiła po sobie znaczący ślad w polskiej nauce. Urodziła się 24 maja 1916 roku w Krakowie, gdzie także spędziła ostatnie chwile swojego życia, zmarła 1 marca 1997 roku.

Jej wkład w historiografię polską oraz działalność naukowa to temat, który zasługuje na szczegółowe omówienie. Bieniarzówna była cenioną badaczką, która poświęciła swoje życie zgłębianiu tajników historii, a jej prace do dziś są inspiracją dla wielu adeptów tej dziedziny.

Życiorys

Janina Bieniarzówna w latach 1927–1935 kształciła się w Prywatnym Gimnazjum Żeńskim Sióstr Urszulanek w Krakowie. Po zdaniu matury wybrała studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, którego ukończenie nastąpiło w 1945 roku. W okresie II wojny światowej była zaangażowana jako pracownica Rady Głównej Opiekuńczej.

W 1947 roku uzyskała stopień doktora filozofii na podstawie pracy dyplomowej zatytułowanej Społeczeństwo krakowskie w latach 1833–1846. W 1958 roku została docentem, a tytuł profesora nadzwyczajnego przyznano jej w 1985 roku. Po wojnie do 1951 roku realizowała swoje obowiązki jako pracownik naukowy na Uniwersytecie Jagiellońskim. Następnie, w okresie 1954-1960 (według Leksykonu profesorów AP) lub 1957-1961 (zgodnie z informacjami przekazanymi przez Stanisława Ludwika Piecha), pracowała w Wyższej Szkole Pedagogicznej.

Równocześnie w latach 1959-1986 uczyła w Wyższej Szkole Ekonomicznej, która w 1975 roku przyjęła nazwę Akademii Ekonomicznej. Pełniła także funkcję pierwszego dziekana Katedry Historii Kościoła na Papieskiej Akademii Teologicznej, w której aktywnie uczestniczyła od jej założenia do 1993 roku. Z okazji zakończenia jej pracy w PAT oraz przejścia na emeryturę, Jan Paweł II przesłał Janinie Bieniarzównie list z osobistymi podziękowaniami.

Członkinią korespondent Polskiej Akademii Umiejętności, była również członkiem honorowym Polskiego Towarzystwa Historycznego oraz Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, do którego przynależność zadeklarowała już w swoich latach szkolnych. Janina Bieniarzówna współpracowała z Polskim Słownikiem Biograficznym, gdzie była autorką 103 haseł. W latach 1975-1993 pełniła także funkcję redaktora serii wydawniczej „Biblioteka Krakowska”. Promowała pięciu doktorów, a także aktywnie zajmowała się pisarstwem popularnonaukowym.

Jednym z jej najbardziej rozpoznawalnych dzieł była książka 500 zagadek historycznych, która doczekała się wielu wydań od 1958 do 1974 roku, z imponującym nakładem 240 tysięcy egzemplarzy. Po jej śmierci została pochowana na cmentarzu Rakowickim w Krakowie, w kwaterze PAS 53-płd-wsch-narożnik.

Główne publikacje

Janina Bieniarzówna pozostawiła po sobie bogaty dorobek literacki, który wciąż jest źródłem cennych informacji dla badaczy i miłośników historii. Oto niektóre z jej najważniejszych publikacji:

  • Z dziejów liberalnego konspiracyjnego Krakowa, Kraków 1948,
  • Walka chłopów w kasztelanii krakowskiej, Warszawa 1953,
  • 500 zagadek historycznych (1958 i wiele kolejnych wydań),
  • 400 lat reformacji pod Wawelem (1557–1957), Strażnica Ewangeliczna, Warszawa 1958 (współautor: Karol B. Kubisz),
  • Dzieje ziemi krakowskiej w wypisach, PZWS Warszawa 1965 (współautor: Jan Marian Małecki),
  • Dzieje Krakowa tom 3. Kraków w latach 1796–1918, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1979 (współautor: Jan Marian Małecki) ISBN 83-08-00116-5,
  • Dzieje Krakowa tom 2. Kraków w wiekach XVI – XV, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1984 (współautor: Jan Marian Małecki),
  • Dzieje Krakowa tom 4, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1997 (współautor: Jan Marian Małecki),
  • i wiele drobniejszych – publikowanych w Wydawnictwie Ossolineum i Wydawnictwie Literackim.

Każda z tych pozycji wnosi istotne wartości do zrozumienia różnych aspektów historii Krakowa oraz regionu.

Ordery i odznaczenia

Janina Bieniarzówna otrzymała szereg znaczących wyróżnień za swoje osiągnięcia.

  • krzyż kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1974),
  • krzyż zasługi (1973),
  • medal Komisji Edukacji Narodowej (1979).

Przypisy

  1. Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], www.zck-krakow.pl [dostęp 18.06.2021 r.]
  2. Ulica prof. Janiny Bieniarzówny [online], www.krakow.pl [dostęp 18.06.2021 r.]
  3. Piech 2018, s. 201.
  4. Piech 2018, s. 201-202.
  5. Piech 2018, s. 207.
  6. Piech 2018, s. 206.
  7. Piech 2018, s. 199.
  8. Piech 2018, s. 195.
  9. Piech 2018, s. 210.
  10. Piech 2018, s. 197.
  11. Kiryk, Hampel i Pietrzkiewicz 2006, s. 33.
  12. Piech 1998, s. 348.

Oceń: Janina Bieniarzówna

Średnia ocena:4.53 Liczba ocen:21