Roland Bogusz

---

Życiorys

Roland Bogusz przyszedł na świat 14 września 1888 roku w Krakowie, w rodzinie Antoniego, który służył jako nadporucznik w 11 galicyjskim pułku ułanów, oraz Róży z Trenklerów. Jego edukacja rozpoczęła się w 1898 roku, kiedy to po ukończeniu dwóch klas w c. k. Gimnazjum I w Przemyślu, wstąpił do Wojskowej Niższej Szkoły Realnej w Fischau. Następnie, w 1904 roku, kontynuował naukę w Wojskowej Wyższej Szkole Realnej mieszczącej się w Mährisch Weißkirchen.

W 1907 roku został przyjęty do Terezjańskiej Akademii Wojskowej w Wiener Neustadt, gdzie ukończył szkolenie wojskowe. Uroczyste mianowanie na porucznika miało miejsce 1 września 1910 roku, a jego pierwszym przydziałem był 4 galicyjski pułk ułanów stacjonujący w Żółkwi. W latach 1912–1914 zrealizował dwa kursy w Szkole Brygadowej, które znajdowały się przy 17 i 21 Brygadzie Kawalerii. W 1914 roku, w czasie I wojny światowej, został odkomenderowany do wojskowej szkoły jazdy w Wiedniu.

W trakcie wojny, Roland Bogusz walczył w szeregach swojego macierzystego pułku, dowodząc kolejno plutonem, szwadronem i dywizjonem, a także przez okres sześciu tygodni 16. kompanią 54 pułku piechoty. W kwietniu 1917 roku miał okazję uczestniczyć w kursie Sztabu Generalnego w Lublanie, co zaowocowało awansem na stopień rotmistrza z datą 1 maja 1917 roku. Po zakończeniu kursu wrócił do pułku, gdzie pełnił funkcję adiutanta, a jego zadania obejmowały również działania na froncie włoskim.

Po zakończeniu działań wojennych, w listopadzie 1918 roku dołączył do Legii Oficerskiej w Krakowie. W pierwszych dniach stycznia 1919 roku, na zlecenie Dowództwa Wschód, zorganizował grupę wypadową, która odnosiła sukcesy w starciach z Ukraińcami, w tym w okolicach Przemyśla, Niżankowic, Chyrowa oraz Ustrzyk Dolnych. W kwietniu tego samego roku objął stanowisko szefa sztabu 1 Brygady Jazdy, a 15 września 1919 roku formalnie przeniesiono go do 2 pułku szwoleżerów jako oficera nadetatowego.

Roland brał udział w kluczowych starciach, takich jak walki pod Wilnem, nad Dźwiną oraz bitwa pod Dyneburgiem. W lutym 1920 roku został przydzielony do Departamentu I Broni Głównych i Wojsk Taborowych Ministerstwa Spraw Wojskowych, gdzie pełnił funkcję szefa wydziału Sekcji II Jazdy. Jego kariera militaria rozwijała się dynamicznie, a 10 czerwca 1920 roku został szefem sztabu Dywizji Jazdy dowodzonej przez generała Sawickiego. 15 lipca 1920 roku, widząc swoje zasługi, z dniem 1 kwietnia 1920 roku otrzymał zatwierdzenie w stopniu majora Sztabu Generalnego w kawalerii, w grupie oficerów byłej armii austro-węgierskiej.

Po serii awansów, 12 sierpnia 1920 roku stał się szefem sztabu 2 Dywizji Jazdy, a cztery dni później wyróżnił się w bitwie pod Płońskiem. Niestety, 12 września 1920 roku, podczas walk w okolicy wsi Michały na Wołyniu, doznał rany. W marcu 1921 roku został wyznaczony na dowódcę 25 pułku ułanów, a od 1 czerwca 1921 roku pełnił służbę w Oddziale V Sztabu MSWojsk.

Po wielu latach chwalebnej służby, 3 maja 1922 roku, został zweryfikowany w stopniu podpułkownika. Przez następne lata awansował na kolejnych szczeblach dowodzenia, a w 1928 roku prezydent RP nadał mu stopień pułkownika. Po zakresie obowiązków w Warszawie, jego jednostka w 1932 roku została przekształcona na Komendę Miasta Kraków, a on sam następnie dotarł do końca służby kontraktowej.

Po zakończeniu kariery wojskowej, Bogusz osiedlił się w Brazylii, gdzie zamieszkał w Rio de Janeiro, przy alei Pasteura 339, a jego nową pasją stała się instruktorska praca w klubie hippicznym. Jego zaangażowanie w życie społeczne ujawniało się także poprzez przynależność do Towarzystwa Wychowania Fizycznego „Junak” w Kurytybie oraz Towarzystwa „Polonia” w Rio de Janeiro. Równocześnie od 18 września 1940 roku przebywał w Stacji Zbornej Oficerów Rothesay, gdzie 29 października 1940 roku został wybrany sędzią Sądu Honorowego dla Oficerów Sztabowych.

W swoim życiu Roland Bogusz dwukrotnie zawierał związek małżeński. Po rozwodzie ożenił się ponownie z Adelą z Chwalibogów, z którą miał syna, Józefa Rolanda, urodzonego 18 października 1921 roku.

Ordery i odznaczenia

Roland Bogusz jest osobą odznaczoną licznymi nagrodami i wyróżnieniami, które odzwierciedlają jego zasługi oraz odwagę w działaniach militarnych. Oto lista przyznanych mu odznaczeń:

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 4527 – przyznany 29 października 1921,
• Krzyż Walecznych – przyznawany trzykrotnie,
• Złoty Krzyż Zasługi,
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
• niemiecki Krzyż Żelazny II klasy,
• austro-węgierski Krzyż Zasługi Wojskowej 3 klasy z dekoracją wojenną i mieczami,
• Srebrny Medal Zasługi Wojskowej z mieczami na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej – przyznawany dwukrotnie,
• Brązowy Medal Zasługi Wojskowej z mieczami na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej,
• Krzyż Wojskowy Karola.

---

Oceń: Roland Bogusz

---