Kazimierz Albin

---

Życiorys

Kazimierz Albin urodził się w Krakowie. Przed wybuchem II wojny światowej w 1939 roku zdążył ukończyć czwartą klasę Gimnazjum Nowodworskiego. W styczniu 1940 roku został zatrzymany na Słowacji podczas próby ucieczki do Francji, gdzie organizowane były pierwsze polskie oddziały po nieudanej kampanii wrześniowej.

Jego los był trudny, bowiem więziono go w miejscach takich jak Preszów, Muszyna, Nowy Sącz i Tarnów, a następnie deportowano do obozu w Auschwitz, gdzie nadano mu numer 118. Do obozu trafił również jego brat Mieczysław, a później, po ucieczce Kazimierza, również matka Michalina.

W czasie przebywania w Auschwitz Albina wyznaczono do pracy w obozowym zakładzie odzieżowym, a później w kuchni dla esesmanów. Interesował się sportem i m.in. grał w piłkę nożną oraz siatkówkę. Po trzech latach więzienia zaczął planować ucieczkę na wiosnę 1943. Jednak niespodziewanie nadarzyła się okazja już w lutym tegoż roku. Razem z Franciszkiem Romanem opuścił oboz 27 lutego 1943 roku, przekraczając granicę Generalnej Guberni. Schronili się u rodziny Romana i po kilku dniach Albin dotarł do Krakowa. Dzięki prokuratorowi Wincentemu Jarosińskiemu, którego poznał w Auschwitz, znalazł mieszkanie przy ulicy Siemiradzkiego należące do Tadeusza Tabora, gdzie ukrywał się pod fałszywym nazwiskiem Franciszek Makowski.

Po jego ucieczce, niestety, jego bliscy doświadczyli surowych represji. Gestapo aresztowało jego matkę Michalinę oraz siostrę, które trafiły do więzienia na Montelupich. Siostrę ostatecznie zwolniono, ale matka została traktowana znacznie surowiej i osadzono ją w Auschwitz, a następnie w obozie Ravensbrück. Zmarła w 1950 roku, mając zaledwie 52 lata.

W latach 1943-1945 Kazimierz Albin działał w krakowskiej dywersji, a z Romanem przeprowadził dwie akcje na żołnierzy niemieckich, by zdobyć broń. Wkrótce wstąpił do Armii Krajowej, gdzie został zaprzysiężony przez porucznika Mieczysława Tabora, ps. „Kura”, przyjmując własny pseudonim „Jędrek”. Po ukończeniu szkolenia w listopadzie 1943 roku objął stanowisko szefa dywersji bojowej w III Odcinku Komendy Obwodu Kraków – Miasto Armii Krajowej. W 1944 roku awansowano go do stopnia podporucznika, brał udział m.in. w wykonaniu wyroków śmierci wydanych przez sądy podziemne.

Po wojnie Kazimierz zdał maturę i podjął studia na Wydziale Lotniczym Politechniki Krakowskiej. Początkowo pracował w Biurze Projektów Energetycznych w Krakowie, później przez lata 1952-1963 w Szybowcowym Zakładzie Doświadczalnym w Bielsku-Białej, a następnie przeszedł do Zjednoczenia Przemysłu Lotniczego w Warszawie, gdzie od 1966 roku pełnił funkcje eksperta technicznego i handlowego w CHZ Metalexport.

Po przejściu na emeryturę zaangażował się w działania mające na celu upamiętnienie ofiar niemieckiego nazizmu, szczególnie KL Auschwitz. W 1989 roku wydał swoje wspomnienia pt. „List gończy” nakładem Krajowej Agencji Wydawniczej, które następnie wznowiły Wydawnictwo Książka i Wiedza oraz Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau; przetłumaczono je także na język niemiecki jako Steckbriefliech gesucht. Był jednym z założycieli Towarzystwa Opieki nad Oświęcimiem, a pełnił także funkcję wiceprezesa oraz od 1995 roku prezesa Zarządu Głównego. Od 2000 roku należał do Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej.

Otrzymał wiele odznaczeń, w tym Krzyż Walecznych, Krzyż Partyzancki, Krzyż Armii Krajowej, Krzyże Kawalerski, Oficerski i Komandorski Orderu Odrodzenia Polski. Ożenił się z Ireną, byłą żoną kolegi z Auschwitz, Kazimierza Nowickiego, i był ojczymem jego córki Wandy Nowickiej. Zmarł jako ostatni więzień z pierwszego transportu do KL Auschwitz i został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera 22D-8-4).

Dzieła

W bogatym dorobku Kazimierza Albina znajdują się istotne publikacje, które rzucają światło na mroczne karty historii. Jednym z jego najbardziej znaczących dzieł jest:

• 1989 – List gończy. Historia mojej ucieczki z Oświęcimia i działalności w konspiracji, Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa (wyd. 1),
• 2013 – Postscriptum. Losy powojenne i powrót do Auschwitz, Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, Oświęcim,
• 2000 (jako jeden z 7 członków rady redakcyjnej) – Księga pamięci. Księga pamięci. Transporty Polaków z Warszawy do KL Auschwitz 1940-1945, T. 1-3, Towarzystwo Opieki nad Oświęcimiem. Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, Warszawa – Oświęcim.

Każde z tych dzieł dostarcza cennych informacji na temat historii, która wciąż pozostaje w pamięci wielu ludzi.

---

Oceń: Kazimierz Albin

---