Sara Szenirer, urodzona w 1883 roku w Krakowie, a zmarła w tym samym mieście w 1935 roku, była ważną postacią w zakresie edukacji i działalności społecznej wśród społeczności żydowskiej.
Była twórczynią innowacyjnego systemu szkół Beis Jaakow, który przyczynił się do rozwoju edukacji dziewcząt i kobiet w jej czasach. Jej życie i praca koncentrowały się na Krakowie, gdzie odegrała kluczową rolę w promowaniu wartości edukacyjnych oraz wspieraniu społeczności lokalnej.
Życiorys
Sara Szenirer urodziła się w ortodoksyjnej, chasydzkiej rodzinie żydowskiej, która miała głębokie tradycje rabinackie. Jej ojciec, pochodzący z Bełza, prowadził działalność handlową jako kupiec. Po zdobyciu wykształcenia w szkole podstawowej, podjęła pracę jako krawcowa, równocześnie samodzielnie zgłębiając dzieła religijne oraz filozoficzne. W dużej mierze kształtowały ją myśli Samsona Rafaela Hirscha, który podkreślał, że ortodoksja i dokładne przestrzeganie nakazów religijnych mogą harmonijnie współistnieć z działalnością publiczną.
W listopadzie 1917 roku w Krakowie, z poparciem partii Agudat Israel oraz cadyka bełskiego, Rokeacha Jisochara Dow Beera, zainicjowała pierwszą na świecie żydowską szkołę ortodoksyjną dla dziewcząt. Początkowa siedziba szkoły mieściła się w kamienicy na rogu ulic Krakowskiej i św. Katarzyny, w dotychczasowym warsztacie krawieckim Sary. W pierwszym roku do placówki uczęszczało 25 dziewcząt.
W 1918 roku Sara Szenirer stworzyła organizację Beit Jaakow (jid. Bejs Jaakow), która szybko zyskała na popularności. W ciągu dziesięciu lat istnienia sieci w Polsce powstało już ponad 300 filii szkoły, w tym centralna w Krakowie, przy ul. św. Stanisława 10. Ponadto wiele miejsc szkoleniowych działało również za granicą.
W 1927 roku założyła żeńskie seminarium nauczycielskie w Krakowie, które miało na celu kształcenie kadry nauczycielskiej dla sieci żeńskich szkół. Dzisiaj, szkoły Beit Jaakow są głównie obecne w Izraelu oraz Stanach Zjednoczonych.
W roku 1935 Sara zmarła i została pochowana na nowym cmentarzu żydowskim w Podgórzu. Niestety, jej grób uległ zniszczeniu, gdy hitlerowcy przekształcili teren cmentarza w oboz koncentracyjny Plaszow. W 2004 roku na cmentarzu postawiono symboliczną macewę, upamiętniającą Sarę Szenirer, ale w styczniu 2024 roku macewa została brutalnie zniszczona przez nieznane osoby przy użyciu koparki.
Przypisy
- twitter.com/krakow_pl [online], 15.01.2024 r. [dostęp 15.01.2024 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Piotr Bartynowski | Edmund Bulanda | Karol Estreicher | Adam Bochnak | Marek Eminowicz | Bonawentura Maciej Pawlicki | Krzysztof Polonek | Alfred Halban | Tadeusz Lehr-Spławiński | Leopold Infeld | Fryderyk Zoll (młodszy) | Andrzej Betlej | Irena Celej | Włodzimierz Ptak | Kazimierz Kowalski (zoolog) | Jan Kanty Steczkowski (1923–2016) | Arnold Bolland | Leon Chwistek | Janusz Zakrzewski | Jerzy SzwedOceń: Sara Szenirer