Marek Eminowicz, znany również pod pseudonimem „Emin”, to osobistość, która na stałe wpisała się w historię Polski. Urodził się 11 grudnia 1933 roku w Krakowie i tam też zmarł 13 stycznia 2013 roku.
Był polskim historykiem, nauczycielem oraz aktywnym działaczem społecznym, z korzeniami sięgającymi kultury ormiańskiej. Jego życie oraz praca przyczyniły się do wzbogacenia polskiego dziedzictwa historycznego.
Życiorys
11 grudnia 1933 roku na świat przyszedł Marek Eminowicz w Krakowie. Był on najstarszym dzieckiem oraz jedynym synem Juliusza Eminowicza i Marii z domu Weiss. Pochodząc z ormiańskiego rodu, jego przodkowie od wieków osiedleni byli na polskich ziemiach. Wiele z nich brało udział w polskich powstaniach narodowych oraz w obronie Lwowa. Jego pradziadek, Wincenty, jest znany jako twórca krakowskiej straży pożarnej.
Dzieciństwo spędził w Michałowej, nieopodal Dobromila, a od 1938 roku mieszkał w Starym Sączu. Tragiczne wydarzenia miały miejsce w 1942 roku, kiedy jego ojciec został aresztowany przez Niemców i stracił życie w Auschwitz-Birkenau. Po zakończeniu II wojny światowej, Marek wraz z matką powrócił do Krakowa, gdzie rozpoczął naukę w Gimnazjum im. Króla Jana Sobieskiego. W roku 1950 znalazł się wśród założycieli Związku Walczącej Młodzieży Polskiej.
Wkrótce organizację wykryto, a jej członkowie zostali aresztowani. Marek Eminowicz, jako uczestnik ruchu antykomunistycznego, otrzymał wyrok siedmiu lat więzienia, który odbył w placówkach penitencjarnych w Jaworznie i Tarnowie. Po zwolnieniu w 1955 roku, a które to było możliwe dzięki wsparciu Andrzeja Rozmarynowicza, rozpoczął działalność w harcerstwie. Udało mu się ukończyć studia historyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim, mimo wielu przeszkód, jakie stawiała władza komunistyczna.
W latach 1969-2001 Eminowicz pełnił funkcję nauczyciela historii w V Liceum Ogólnokształcącym im. Augusta Witkowskiego w Krakowie, gdzie zdobył uznanie jako charyzmatyczny nauczyciel, co potwierdza jego uczeń, Tadeusz Isakowicz-Zaleski. Jego działalność nauczycielska przyczyniła się do wychowania wielu osób, które później aktywnie uczestniczyły w polskim życiu społecznym i naukowym.
Eminowicz organizował również liczne wycieczki szkolne, początkowo do krajów socjalistycznych, a w późniejszych latach również do zachodnich państw, takich jak Wielka Brytania, Hiszpania czy Francja, nie pomijając azjatyckiej części podróży, jak Indie oraz Nepal. Jego uczniowie mieli zaszczyt spotkać się m.in. z generałem Stanisławem Maczkiem oraz Wandą Piłsudską.
Praca Eminowicza nie ograniczała się tylko do liceum; uczył także w krakowskim liceum pedagogicznym dla wychowawczyń przedszkoli oraz VII Prywatnym Liceum im. Mikołaja Reja, a także pracował na Wyższej Szkole Pedagogicznej. Swych najzdolniejszych uczniów zabierał na prywatne lekcje w 'Chatce na Magórce’, malowniczo położonej na zboczach Magurki w Beskidzie Małym.
Zaangażowany w działalność PTTK, stowarzyszeń ochrony zabytków oraz organizacji kombatanckich, Marek Eminowicz wspierał również Fundację im. Brata Alberta, założoną przez ks. Tadeusza Isakowicza-Zaleskiego.
Po długotrwałej chorobie zmarł 13 stycznia 2013 roku w Krakowie. Jego ostatni spoczynek znajduje się na cmentarzu Rakowickim (pas 8, płd.).
Życie prywatne
Marek Eminowicz miał siostrę o imieniu Maria, z którą prawdopodobnie utrzymywał bliską relację. Jego życie osobiste było zdominowane przez małżeństwo z Teresą, z domu Około-Kułak. Para ta stworzyła rodzinę i wraz z żoną doczekała się córki Kingi.
Nagrody i odznaczenia
W ciągu swojej kariery, Marek Eminowicz zdobył liczne nagrody oraz odznaczenia, które świadczą o jego zaangażowaniu i osiągnięciach.
Wśród najważniejszych wyróżnień znajdują się:
- 1974: Złoty Krzyż Zasługi,
- 1987: Medal Komisji Edukacji Narodowej,
- 1999: Krzyż Niezłomnych,
- 1999: Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (za wybitne zasługi w pracy dydaktyczno-wychowawczej).
Upamiętnienie
W 2008 roku Marek Łoś podjął się niezwykłego zadania, zbierając opowieści od ponad setki przyjaciół oraz uczniów Marka Eminowicza. Efektem tej pracy była publikacja książki zatytułowanej Lubię swoje wady. Marek Eminowicz w opowieściach na siedemdziesięciopięciolecie. W tej wyjątkowej publikacji znalazły się teksty wielu znakomitych autorów, takich jak Małgorzata Szumowska, Agnieszka Sabor, Ewa Wachowicz, Jerzy Pawłowski, Stanisław Salmonowicz, Mieczysław Stefanów, Robert Makłowicz, Piotr Boron, Jan Ostrowski, Wojciech Bonowicz oraz Andrzej Pisowicz.
Na cześć Marka Eminowicza stworzono również film dokumentalny zatytułowany Emin. Również w Krakowie upamiętniono go poprzez nadanie ulicy jego imienia, zanim w 2017 roku jej nazwa została zmieniona na Emila Dziedzica.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Bonawentura Maciej Pawlicki | Krzysztof Polonek | Alfred Halban | Tadeusz Lehr-Spławiński | Leopold Infeld | Janina Oszast | Maria Irena Mileska | Zofia Libiszowska | Grażyna Trzeciak | Kazimierz Jarmundowicz | Adam Bochnak | Karol Estreicher | Edmund Bulanda | Piotr Bartynowski | Sara Szenirer | Fryderyk Zoll (młodszy) | Andrzej Betlej | Irena Celej | Włodzimierz Ptak | Kazimierz Kowalski (zoolog)Oceń: Marek Eminowicz