Stanisław Nazarkiewicz

---

Życiorys

Stanisław Nazarkiewicz urodził się jako syn Franciszka i Bronisławy. W czerwcu 1914 roku zakończył edukację w VIII klasie c. k. Gimnazjum V w Krakowie, gdzie uzyskał świadectwo maturalne. W tym samym czasie rozpoczął studia na Uniwersytecie Jagiellońskim. Po wybuchu I wojny światowej, został powołany do służby w cesarsko-królewskiej Obronie Krajowej, przydzielony do 16. pułku piechoty OK. Z tą jednostką brał udział w działaniach wojennych od stycznia 1916 roku. Dnia 1 stycznia 1917 roku, awansował na podporucznika rezerwy, a następnie został przeniesiony do 22. pułku piechoty OK. Wkrótce potem przeszedł szkolenie w szkole lotniczej w Fischamend, które ukończył, uzyskując stanowisko oficera technicznego eskadry na froncie włoskim. Zakończenie wojny zastało go w Trydencie, skąd powrócił do Krakowa.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, zgłosił się do służby w nowo utworzonym Wojsku Polskim, otrzymując stopień podporucznika. Jako doświadczony lotnik, został przydzielony do krakowskiego oddziału lotniczego, który wysłano na pomoc okrążonemu Lwowowi. Ta jednostka stała się podstawą dla 6. eskadry wywiadowczej. W listopadzie, wspólnie z porucznikiem Stefanem Stecem, dostarczyli z oblężonego Lwowa meldunek sytuacyjny do Józefa Piłsudskiego. W lutym 1919 roku, rozpoczął szkolenie pilotażowe w Niższej i potem w Wyższej Szkole Lotniczej, a po jego ukończeniu służył w 17. eskadrze wywiadowczej jako obserwator.

Za odwagę podczas walk w wojnie polsko-bolszewickiej, otrzymał trzykrotnie odznaczenie Krzyżem Walecznych. Po zakończeniu walk w grudniu 1920 roku, został skierowany na kurs dowódców eskadr i dywizjonów. W lutym 1921 roku objął stanowisko zastępcy dowódcy 6. eskadry wywiadowczej, pełniąc również funkcję oficera taktycznego 2. pułku lotniczego. W tym czasie rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1923 roku podjął naukę w Szkole Nauk Politycznych przy Wydziale Prawa UJ.

W latach 1924-1925 pełnił rolę komendanta Parku Lotniczego, a w lipcu 1927 roku objął dowództwo 21. eskadry liniowej, które zdał w kwietniu 1929 roku, by w sierpniu tego samego roku zostać dowódcą 22. eskadry liniowej. W lipcu 1929 roku, został przeniesiony do kadry oficerów lotnictwa oraz do Centrum Wyszkolenia Podoficerów Lotnictwa w Bydgoszczy, zajmując stanowisko pełniącego obowiązki komendanta parku.

Od 15 czerwca do 7 sierpnia 1930 roku odbył staż w 2 pułku artylerii ciężkiej w Chełmie, a następnie w 32 pułku piechoty w Modlinie. Ukończył kurs próbny w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie (od 15 października do 15 grudnia 1930 roku), jednakże nie zdał egzaminów końcowych. W listopadzie 1932 roku został przeniesiony do 1. pułku lotniczego, a w sierpniu 1933 roku objął dowództwo eskadry szkolnej 1 plot. Dnia 5 marca 1934 roku prezydent RP nadał mu awans na stopień majora w korpusie oficerów aeronautyki.

W listopadzie 1935 roku przeniesiono go do Departamentu Aeronautyki jako szefa wydziału. Po przekształceniu Departamentu w Dowództwo Lotnictwa, objął tam funkcję szefa sztabu, odpowiedzialnego za organizowanie współpracy pomiędzy różnymi komórkami dowództwa. W 1938 roku, został awansowany do stopnia podpułkownika, ale w marcu 1939 roku zwolniono go ze stanowiska szefa sztabu. Następnie otrzymał przydział na stanowisko dowódcy 2. pułku lotniczego, które zdawał 24 sierpnia, w trakcie sierpniowej mobilizacji objął dowództwo lotnictwa Samodzielnej Grypy Operacyjnej „Narew”, gdzie służył w chwili wybuchu II wojny światowej.

Przebył przez Rumunię do Francji, gdzie mianowano go komendantem obozu lotniczego w Septfonds. Nadzorował pracę polskich mechaników na lotnisku Blagnac w Tuluzie oraz nadzorował remont urządzeń obsługujących polskie szkoły i kursy lotnicze. Po ich upadku, ewakuowany został do Wielkiej Brytanii, gdzie zgłosił się do służby w Polskich Siłach Powietrznych, otrzymując numer służbowy RAF P-1232. Objął stanowisko zastępcy komendanta polskiej bazy lotniczej w Blackpool, a od 1944 roku pełnił funkcję kierownika Biura Historycznego Lotnictwa Polskiego i archiwum lotniczego.

Po zakończeniu walk, nie zdecydował się na powrót do Polski i pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii. Prowadził hotel, a w 1958 roku przyjął obywatelstwo brytyjskie, zaczynając używać nazwiska Stanley. Zmarł 11 kwietnia 1994 roku w Bournemouth, a jego ciało poddano kremacji w North Cemetery. Prochy Stanisława Nazarkiewicza zostały złożone w krypcie grobowej Kościoła Garnizonowego w Krakowie.

Ordery i odznaczania

Stanisław Nazarkiewicz, ze względu na swoje zasługi, został uhonorowany różnorodnymi odznaczeniami wojskowymi oraz medalami. Jego wyróżnienia odzwierciedlają wyjątkowe osiągnięcia w służbie wojskowej, które przyczyniły się do umacniania i obrony Polski.

Wśród przyznanych mu odznaczeń znajdują się między innymi:

• Krzyż Kawalerski Order Odrodzenia Polski – 11 listopada 1937 „za zasługi w służbie wojskowej”,
• Krzyż Walecznych – trzykrotnie,
• Medal Lotniczy – czterokrotnie,
• Srebrny Krzyż Zasługi,
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
• Srebrny Medal za Długoletnią Służbę,
• Brązowy Medal za Długoletnią Służbę,
• Polowa Odznaka Pilota nr 122 – 11 listopada 1933,
• Francuska Odznaka Pilota,
• Srebrny Medal Waleczności 2 klasy.

Odznaczenia te są nie tylko dowodem na jego niezwykłe umiejętności i poświęcenie, ale także na stały wkład w bezpieczeństwo i niepodległość Polski.

---

Oceń: Stanisław Nazarkiewicz

---