Stanisław Rausz


Stanisław Władysław Rausz, urodzony 4 sierpnia 1896 roku w Krakowie, był znaczącą postacią w historii Polski. Jako podpułkownik łączności Wojska Polskiego, zasłużył się w swojej służbie wojskowej, jednak jego życie zakończyło się w tragicznych okolicznościach.

Zmarł w 1940 roku w Kijowie, a jego śmierć jest związana z tragicznymi wydarzeniami, które miały miejsce w czasie II wojny światowej, a mianowicie zbrodnią katyńską, która dotknęła wielu polskich oficerów.

Życiorys

Stanisław Rausz urodził się 4 sierpnia 1896 roku, jako syn Władysława. Jego życie naznaczone było wieloma wydarzeniami, które miały miejsce w burzliwym okresie historycznym. Wzięty do wojska, brał udział w I wojnie światowej, co stanowiło dla niego pierwszy krok w wojskowej karierze.

Po zakończeniu tej brutalnej wojny oraz odzyskaniu przez Polskę niepodległości w listopadzie 1918 roku, wstąpił do Wojska Polskiego. W czasie wojny polsko-bolszewickiej w latach 1919–1920, walczył z oddaniem na froncie. 1 czerwca 1920 roku osiągnął awans do stopnia porucznika w wojskowej służbie łączności, co stanowiło znaczący krok w jego zawodowej drodze.

Następnie został zweryfikowany jako kapitan z datą starszeństwa przypadającą na 1 czerwca 1919 roku, a 1 grudnia 1924 dodano mu rangę majora z kolejnością daty na 15 sierpnia 1924. Rausz był przydzielony do 2 pułku łączności, gdzie pouczany przez innych oficerów, w latach 1923–1925 pełnił rolę szefa Szefostwa Łączności w Sztabie Dowództwa Okręgu Korpusu nr V w Krakowie.

Od 1927 do 1929 roku, Stanisław dowodził II batalionem w 2 pułku łączności, a wiosną 1929 roku, w ramach nowo wprowadzonej organizacji wojsk łączności, został mianowany mianem majora na pierwszego oficera sztabu 3 Grupy Łączności w Przemyślu. 3 listopada 1931 roku doszło do reorganizacji tych wojsk, a Rausz został przeniesiony do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr X.

W tym okresie odbył staż w 23 pułku artylerii lekkiej oraz w 58 pułku piechoty, gdzie starał się uzyskać kwalifikacje do Wyższej Szkoły Wojennej, niestety bez skutku. W 1932 roku pozostał w dyspozycji DOK nr X, a w grudniu tegoż roku został odkomenderowany do sztabu 1 Dywizji Piechoty Legionów w Wilnie, gdzie objął stanowisko dowódcy łączności dywizji. 1 stycznia 1936 awansował do rangi podpułkownika i stał się dowódcą 1 batalionu telegraficznego w Zegrzu.

Po wybuchu II wojny światowej i czasie kampanii wrześniowej, stanął na czołowej pozycji dowódcy łączności w sztabie Armii „Prusy”, a następnie w dowództwie Grupy Armii, której przewodził generał Stefan Dęba-Biernacki. Rausz wykazał się odwagą i determinacją w walkach toczonych na Lubelszczyźnie. Niestety, po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 roku, na terenach wschodnich II Rzeczypospolitej, został aresztowany przez Sowietów.

Jego dalsze losy były tragiczne. Po aresztowaniu trafił do więzienia przy ulicy Karolenkiwskiej 17 w Kijowie, gdzie według dostępnych informacji, został zamordowany przez NKWD, prawdopodobnie wiosną 1940 roku. Jego nazwisko znajduje się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej, która została opublikowana w 1994 roku (wymieniony na liście wywózkowej 56/3-89 pod numerem 2442).

Ofiary tych zbrodni, w tym Stanisław Rausz, zostały pochowane na Otwartym w 2012 roku Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni, co stanowi ważny element pamięci o heroicznych postawach i ofiarach tamtych czasów.

Ordery i odznaczenia

Stanisław Rausz, znany ze swojego wkładu w historię i odbudowę kraju, został odznaczony licznymi medalami i wyróżnieniami. Jego osiągnięcia zostały dokumentowane przez przyznanie mu szeregu prestiżowych nagród.

  • Krzyż Niepodległości, przyznany 9 listopada 1931,
  • Krzyż Walecznych, który otrzymał trzykrotnie, przed rokiem 1923,
  • Złoty Krzyż Zasługi, przyznany 19 marca 1936.

Upamiętnienie

W dniu 16 listopada 2011, w kontekście wydarzenia nazwanego „Katyń… pamiętamy” oraz „Katyń… Ocalić od zapomnienia”, odbyła się szczególna inicjatywa przy Zespole Szkół Ekonomicznych nr 3 im. Eugeniusza Kwiatkowskiego w Krakowie. W ramach tej akcji zasadzono Dąb Pamięci, który został poświęcony Stanisławowi Rauszowi.

Przypisy

  1. Ryszard Czarnecki: Czwarty Katyń. ryszardczarnecki.blog.onet.pl, 12.10.2015 r. [dostęp 18.11.2015 r.]
  2. Uroczystości z udziałem Prezydenta Miasta i Kuratora Oświaty w Krakowie. katyn-pamietam.pl, 06.12.2014 r. [dostęp 09.12.2014 r.]
  3. Aktualności. zse-3.krakow.pl. [dostęp 09.12.2014 r.]
  4. Ukraińska Lista Katyńska. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 1994 r. s. 78. [dostęp 27.10.2014 r.]
  5. Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 23 marca 1932 r., Nr 6, s. 240.
  6. Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 27 kwietnia 1929 r., Nr 9, s. 117, 129.
  7. Eugeniusz Kozłowski, Wojsko Polskie 1936–1939..., s. 197.
  8. Rocznik Oficerski 1932, s. 268, 482.
  9. Rocznik Oficerski 1928, s. 613, 621.
  10. Rocznik Oficerski 1924, s. 52, 877.
  11. Rocznik Oficerski 1924, s. 885.
  12. Rocznik Oficerski 1923, s. 968.
  13. Rocznik Oficerski 1923, s. 94, 960.
  14. M.P. z 1936 r. nr 66, poz. 131 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  15. M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 352 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  16. Stanisław Rausz. wbh.wp.mil.pl. [dostęp 21.12.2020 r.]
  17. W ewidencji Wojska Polskiego był określany jako „Stanisław Władysław Rausz” w 1923, następnie jako „Stanisław I Rausz” (1924, 1928, 1932). W ewidencji był także oficer rezerwy piechoty, „Stanisław Rausz”.

Oceń: Stanisław Rausz

Średnia ocena:4.45 Liczba ocen:23