Teodor Hoffmann (cichociemny)


Teodor Wojciech Karol Hoffmann, znany też pod pseudonimem Wojciech Kosiński, a także jako Bugaj, urodził się 9 kwietnia 1913 roku w Krakowie. Był to jeden z wielu zasłużonych żołnierzy, którzy weszli do historii jako cichociemni - elitarna grupa spadochronowa, która miała kluczowe znaczenie w różnych operacjach wojskowych podczas II wojny światowej.

W trakcie swojej kariery wojskowej Hoffmann osiągnął stopień majora i pełnił obowiązki w zakresie łączności w Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych oraz Armii Krajowej. Jego praca przyczyniła się do niezwykle skutecznych działań konspiracyjnych.

Hoffmann zmarł 14 stycznia 1975 roku w Londynie, pozostawiając po sobie ważny ślad w historii Polski.

Życiorys

Teodor Hoffmann urodził się w rodzinie o silnych tradycjach wojskowych. Jego ojcem był Romuald Hoffmann (1879–1956), podpułkownik Wojska Polskiego oraz adwokat, a matką Janina z Tarchalskich (1883–1927). Po zakończeniu edukacji w Gimnazjum Męskim Towarzystwa Szkoły Mazowieckiej w 1931 roku, zdał maturę. W latach 1931–1932 kształcił się w Szkole Podchorążych Rezerwy Łączności, a następnie, od 1932 do 1939 roku, studiował na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, choć nie otrzymał dyplomu.

Według przekazów rodzinnych, Hoffmann był związany z Obozem Narodowo-Radykalnym (ONR), a po jego delegalizacji aktywnie działał w kręgach Bolesława Piaseckiego, uczestnicząc w Polskiej Organizacji Akcji Kulturalnej.

W obliczu wybuchu II wojny światowej, Hoffmann brał udział w walkach jako pomocnik dowódcy łączności 38 Dywizji Piechoty. Po pokonaniu przez Niemców, 1 grudnia 1939 roku przekroczył granicę polsko-rumuńską. W styczniu 1940 roku osiedlił się we Francji, gdzie odbył szkolenie w rezerwowym obozie dla oficerów w Luçon. W czerwcu 1940 roku przeniósł się do Wielkiej Brytanii, gdzie pełnił funkcję dowódcy plutonu radiołączności w 3 Brygadzie Kadrowej Strzelców oraz w Brygadzie Szkolnej.

Po ukończeniu przeszkolenia w zakresie łączności radiowej i dywersji, 13 stycznia 1942 roku został zaprzysiężony w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza. Wkrótce potem trafił do Polskich Wojskowych Zakładów Radiowych w Stanmore, a następnie do Ośrodka Wyszkoleniowego Sekcji Dyspozycyjnej Naczelnego Wodza, gdzie objął stanowisko dowódcy kompanii szkolnej. Jego misja zrzutowa miała miejsce w nocy z 16 na 17 października 1944 roku w ramach operacji „Wacek 1”, dowodzonej przez kapitana Roman Chmiela.

Po skoku paraglądowym, Hoffmann został przydzielony do Oddziału V Łączności Okręgu Łódź Armii Krajowej jako oficer radiołączności. Został przewidziany do łączności z Komendą Główną Armii Krajowej na podstawie rozkazu wydanego przez komendanta głównego AK z 16 listopada 1944 roku.

Jednak 25 listopada 1944 roku, w Piotrkowie Trybunalskim, Hoffmann został aresztowany przez niemiecki patrol. Podczas nieudanej ucieczki odniósł ranę postrzałową w nogę i został wzięty do niewoli. Jego tortury w Gestapo były brutalne – doznawał pobicia, które doprowadziło do rozwoju zgorzeli gazowej. Po przewiezieniu do szpitala św. Trójcy w Piotrkowie przyszło mu zmierzyć się z amputacją nogi. Po kilku dniach w szpitalu, został uratowany przez patrol „Mokrego” w rejonie Rozprzy i do końca okupacji ukrywał się kolejno w Ignacowie, Kisielach oraz Kacprowie.

Hoffmann odbudował swoje życie po wojnie i uzyskał dyplom architekta na Wydziale Architektury AGH w Krakowie w 1948 roku. Następnie osiedlił się w Warszawie, gdzie pracował w różnych pracowniach architektonicznych. Przez wiele lat bezskutecznie próbowano namówić go do współpracy z UB i SB. W 1965 roku zdecydował się na emigrację do Wielkiej Brytanii.

Po jego śmierci, Hoffmann został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 299b-3-8). W 1948 roku ożenił się w Krakowie z Haliną Marią Kruszewską (pierwsze mąż Biernacki), lecz para nie doczekała się potomstwa.

Awanse

Teodor Hoffmann, cichociemny, przeszedł przez szereg awansów w trakcie swojej służby wojskowej, co odzwierciedla jego rozwój zawodowy oraz wzrastające umiejętności.

  • kapral podchorąży – w roku 1932,
  • podporucznik – ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1934 roku, zajmując 32. lokatę w korpusie oficerów rezerwy łączności,
  • porucznik – ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1938 roku, z 12. lokatą w korpusie oficerów rezerwy łączności,
  • kapitan – ze starszeństwem z dnia 10 października 1943 roku,
  • major – zweryfikowany przez MON 27 grudnia 1945 roku.

Ordery i odznaczenia

Teodor Hoffmann, znany jako cichociemny, został odznaczony licznymi medalami i orderami, które podkreślają jego zasługi w służbie dla kraju. Jego odznaczenia obejmują:

  • Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 13643,
  • Krzyż Walecznych,
  • Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami.

Przypisy

  1. M. Domińczak, Teodor Wojciech Hoffmann, [w:] Słownik biograficzny polskiego obozu narodowego, red. K. Kawęcki, t. 7, Warszawa 2024, s. 119.
  2. M. Domińczak, Teodor Wojciech Hoffmann, [w:] Słownik biograficzny polskiego obozu narodowego, red. K. Kawęcki, t. 7, Warszawa 2024, s. 117-118.
  3. Cmentarz Stare Powązki: JANINA HOFFMANNOWA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 06.11.2019 r.]
  4. Łukomski Ł. G., Polak P. B., Suchcitz S. A., Kawalerowie Virtuti Militari 1792 - 1945, Koszalin 1997, s. 420.
  5. Leonard 1991, s. 244.
  6. Rybka i Stepan 2004, s. 595.
  7. Rybka i Stepan 2004, s. 88.

Oceń: Teodor Hoffmann (cichociemny)

Średnia ocena:4.92 Liczba ocen:11