Stanisław Porębski (wspinacz)

---

Życiorys

W latach przed I wojną światową Stanisław Porębski był znaczącą postacią wśród taterników. W swoim osiągnięciach mógł się pochwalić przejściami najbardziej wymagających dróg wspinaczkowych, które były uznawane za niezwykle trudne w tamtych czasach. Do najważniejszych z nich można zaliczyć pierwsze wejścia na:

• Zadniego Mnicha północną ścianą (20 sierpnia 1909, towarzyszył mu Włodzimierz Jodkowski),
• Zadnią Bednarzową Turnię (3 sierpnia 1905, w parze z Włodzimierzem Boldireffem),
• Hińczową Przełęcz wprost od Morskiego Oka (sierpień 1906, w towarzystwie Adama Staniszewskiego),
• Mięguszowiecki Szczyt Pośredni (15 sierpnia 1903 z W. Boldireffem),
• Ciężką Przełączkę przy przejściu granią (13 sierpnia 1909 – samotnie),
• Żabi Szczyt Wyżni (13 sierpnia 1909 – samotnie).

Warto zauważyć, że w roku 1953, w pięćdziesiąt lat po swoim pierwszym wyjściu, ponownie zdobył Mięguszowiecki Szczyt Pośredni.

Był aktywnym członkiem wielu organizacji taternickich i turystycznych. W 1908 roku dołączył do Sekcji Turystycznej Towarzystwa Tatrzańskiego, a w latach 1912, 1913 i 1919 zasiadał w jej zarządzie. W kolejnych latach, w roku 1924, dołączył do komisji rewizyjnej. Jako zaangażowany taternik, w roku 1913 pełnił również rolę w komitecie redakcyjnym pisma „Taternik”. Przez wiele lat, od 1912 do 1925, był aktywnym działaczem Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego, gdzie pełnił różne funkcje, w tym skarbnika i sekretarza.

Podczas I wojny światowej służył w armii austriackiej, gdzie zdobył stopień nadporucznika rezerwy artylerii. W 1915 roku został odznaczony Krzyżem Zasługi Wojskowej III klasy z dekoracją wojenną. Po zakończeniu wojny i odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918, został przyjęty do Wojska Polskiego, gdzie uzyskał awans do stopnia kapitana rezerwy w artylerii z datą starszeństwa na 1 czerwca 1919 roku.

W latach 1923–1924 pełnił służbę jako oficer rezerwy w 5 pułku artylerii ciężkiej. W 1934 roku, jako kapitan rezerwy, został przydzielony do Oficerskiej Kadry Okręgowej nr V, pozostając w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Kraków Miasto.

W 1939 roku, w czasie kampanii wrześniowej, ponownie włączył się do działań wojennych, a po jej zakończeniu przez resztę wojny mieszkał w Rumunii, gdzie utrzymywał się z lekcji języków. To trudne doświadczenie zostało dodatkowo potęgowane przez tragiczne wydarzenie, jakim była śmierć jego jedynego syna w Oświęcimiu.

Po wojnie, w 1946 roku, powrócił do Polski. Po przyjeździe skupił się na popularyzacji turystyki, pracując m.in. jako przewodnik PTTK i prowadząc wykłady, między innymi w Zakopanem. W połowie września 1960 roku, w towarzystwie Jadwigi Roguskiej-Cybulskiej oraz profesora Zygmunta Klemensiewicza, odbył swoją ostatnią wyprawę w Tatry, udając się nad Popradzki Staw, aby spotkać się z Gyulą Komarnickim, dawnym węgierskim członkiem Sekcji Turystycznej Towarzystwa Tatrzańskiego.

Stanisław Porębski był również autorem wielu artykułów, w których poruszał takie tematy jak taternictwo, turystyka oraz historia topograficzna. Jego prace publikowane były głównie w magazynie „Taternik” oraz na łamach „Sportowca”, gdzie dzielił się swoją wiedzą i doświadczeniem. Pisywał nie tylko artykuły, ale także utwory literackie, takie jak „Pięćdziesiąt lat temu” (1954, wyd. Turysta) traktujący o swoim pierwszym wejściu na Mięguszowiecki Szczyt Pośredni oraz „Nad dachami świata” (1954, wyd. Sportowiec) mówiący o wyprawie na Mount Everest w 1953 roku.

---

Oceń: Stanisław Porębski (wspinacz)

---