Tadeusz Janiszewski, urodzony 10 maja 1899 roku w Krakowie, to postać wyróżniająca się w historii polskiego lotnictwa. Był kapitanem obserwatorem inżynierem w Wojsku Polskim, co podkreśla jego wkład w rozwój militarnego wsparcia powietrznego.
Janiszewski, odznaczony Orderem Virtuti Militari, zyskał uznanie za swoje osiągnięcia oraz odwagę, co czyni go jedną z kluczowych postaci XX wieku w polskim lotnictwie. Zmarł 9 grudnia 1980 roku w Forest Hills w stanie Nowy Jork, pozostawiając po sobie ważny ślad w historii kraju.
Życiorys
Tadeusz Janiszewski pochodził z rodziny, w której jego ojcem był Tomasz, a matką Aniela z domu Tomek. Urodził się 2 stycznia 1917 roku. Już jako nastolatek zadecydował o ucieczce z domu, co zaowocowało jego wstąpieniem do Legionów Polskich. Na początku listopada 1918 roku zgłosił się do nowo utworzonego Wojska Polskiego. Przydzielono go do Inspektoratu Wojsk Lotniczych w Warszawie.
W 1919 roku wziął udział w kursie w Oficerskiej Szkole Obserwatorów Lotniczych, a następnie otrzymał przydział do 5. Eskadry Wywiadowczej jako obserwator. 5 lipca 1919 roku wykazał się niezwykłą odwagą w trakcie ataku na pododdziały Armii Czerwonej w rejonie Płoskirowa. Mimo odniesionej rany, potrafił skutecznie pomóc polskiemu oddziałowi wydostać się z okrążenia. Już kilka dni później powrócił do aktywnej służby bojowej, wykonując wiele lotów w niebezpiecznych warunkach.
Janiszewski zasłużył się również podczas obrony Lwowa, gdzie jego ataki na oddziały nieprzyjacielskiej jazdy były niezwykle efektywne, zarówno za pomocą bomb, jak i broni maszynowej. Po zakończeniu wojny, postanowił kontynuować służbę w Wojsku Polskim, jednak w październiku 1922 roku otrzymał długoterminowy urlop, który postanowił spożytkować na podjęcie nauki na Politechnice Warszawskiej.
Po zakończeniu studiów, zdobył tytuł inżyniera hydrotechnika i rozpoczął pracę w Instytucie Badań Technicznych Lotnictwa oraz na Politechnice Warszawskiej. Mimo że żył wśród nauki, nie zrezygnował z kontaktu z lotnictwem – posiadał przydział w rezerwie do 2. pułku lotniczego w Krakowie. 29 stycznia 1932 roku, w wyniku swoich zasług, awansował na stopień kapitana ze starszeństwem od 2 stycznia 1932 roku oraz 2. lokatą w korpusie oficerów rezerwowych aeronautycznych.
Dalsze wydarzenia w jego życiu nie są jednak dokładnie udokumentowane.
Ordery i odznaczenia
W życiu Tadeusza Janiszewskiego, pilota o bogatej karierze, nie zabrakło wyróżnień i nagród, które podkreślają jego odwagę oraz profesjonalizm. Wśród przyznanych mu odznaczeń znajdują się:
- Krzyż Srebrny Virtuti Militari nr 8114, przyznany 27 lipca 1922 roku,
- Krzyż Walecznych,
- Srebrny Krzyż Zasługi, przyznany 11 listopada 1934 roku,
- Polowa Odznaka Obserwatora nr 67, przyznana 11 listopada 1928 roku.
Przypisy
- Tadeusz Janiszewski h. Junosza. sejm-wielki.pl. [dostęp 05.11.2020 r.]
- Niestrawski t. II 2017 ↓, s. 293.
- Niestrawski t. I 2017 ↓, s. 293.
- M.P. z 1934 r. nr 259, poz. 341 „za zasługi na polu organizacji Challenge’u w 1934 roku”.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 667.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 159.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 01.02.1932 r., s. 103.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 41 z 27.10.1922 r., s. 807.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11.11.1928 r., s. 437 „za loty bojowe nad nieprzyjacielem w czasie wojny 1918–1920”.
- Romeyko 1933 ↓, s. 152.
- Tarkowski 1991 ↓, s. 176.
- Zieliński, Wójcik 2005 ↓, s. 76.
- Kolekcja VM ↓, s. 4.
- Kolekcja VM ↓, s. 3.
- Kolekcja VM ↓, s. 1.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Zygmunt Żytomirski | Jan Gaston Zakrzewski | Kazimierz Dziurzyński | Bolesław Kraupa | Władysław Konrad Czapliński | Bolesław Schwarzenberg-Czerny | Tadeusz Żuwała | Marek Jerzy Olbrycht | Stefan Kuta-Kaliński | August Emil Fieldorf | Zygmunt Bolesław Żywocki | Ignacy Drewnowski (oficer) | Juliusz Gromczakiewicz | Mieczysław Pietrzyk | Adolf Wierzbicki | Edward Kaczor | Stanisław Gądek (oficer) | Karol Karowski | Józef Kutyba | Władysław PotockiOceń: Tadeusz Janiszewski (pilot)