Stanisław Gądek (oficer)

Wojsko i służby mundurowe

Stanisław Gądek to niezwykle istotna postać w historii Polski, która swoją działalność oraz osiągnięcia rozwinęła w trudnych czasach niepodległościowych. Urodził się 31 października 1888 roku w Krakowie.

Jako lekarz, skoncentrował się na dziedzinie medycyny oraz radiologii, zdobywając uznanie w swoim fachu. W swoich działaniach łączył pasję do medycyny z pragnieniem służby ojczyźnie, co zaowocowało jego wejściem w szeregi Wojska Polskiego jako major lekarz.

Jego odwaga i poświęcenie nie pozostały niezauważone, ponieważ został odznaczony Orderem Virtuti Militari, co podkreśla jego znaczenie dla kraju. Stanisław Gądek zmarł 27 października 1939 roku w Putywlu, pozostawiając po sobie trwały ślad w kraju, który tak bardzo potrzebował liderów w walce o niepodległość.

Życiorys

Stanisław Gądek urodził się 31 października 1888 roku w Krakowie, jako syn Jana oraz Marii z Nowickich. W dniu 7 czerwca 1907 roku zdał maturę z wyróżnieniem w c.k. Gimnazjum św. Jacka w Krakowie. W trakcie studiów na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego, angażował się w działalność grupy lekarzy oraz studentów, którzy organizowali przeszkolenie medyczne w Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół”. W 25 stycznia 1911 roku otrzymał naganę od Senatu Uniwersytetu Jagiellońskiego za uczestnictwo w tzw. Zimmermaniadzie. 2 czerwca 1914 roku uzyskał dyplom doktora wszech nauk lekarskich.

W wrześniu 1914 roku dołączył do Legionów Polskich, gdzie został przydzielony do 2 Pułku Piechoty, pełniąc funkcję lekarza w I batalionie. Podczas swojej służby w Legionach Polskich, awansował na różne stopnie wojskowe: podporucznika (11 października 1914), porucznika (9 sierpnia 1915) oraz kapitana (1 listopada 1916). Po tym okresie był oficerem łącznikowym Polskiego Korpusu Posiłkowego w Szczypiornie i Łomży.

W latach 1918–1920 służył w Wojsku Polskim. W dniu 6 sierpnia 1920 roku został zatwierdzony w stopniu majora lekarza w Korpusie Lekarskim, w grupie byłych oficerów Legionów Polskich, pełniąc obowiązki w Grupie Operacyjnej Jazdy. W latach 1921–1922 był zastępcą kierownika Naczelnego Nadzwyczajnego Komisariatu do Walki z Epidemiami. W 1922 roku miał przydział w rezerwie do Kompanii Zapasowej Sanitarnej Nr 5 w Krakowie, a następnie do 9 Batalionu Sanitarnego w Siedlcach. Z dniem 8 stycznia 1924 roku został zatwierdzony w stopniu majora ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 334. lokatą w korpusie oficerów rezerwy sanitarnych, w grupie lekarzy. W 1934 roku, pozostają w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III, miał przydział w rezerwie do Kadry Zapasowej 9 Szpitala Okręgowego w Brześć.

W 1936 roku był dyrektorem Szpitala św. Rocha w Warszawie, jak również aktywnie uczestniczył w działaniach jako członek zarządu Izby Lekarskiej Warszawsko-Białostockiej oraz Polskiego Komitetu Zwalczania Raka. Pełnił też rolę redaktora dwutygodnika „Nowiny Społeczno-Lekarskie”. Mieszkał przy ul. Rakowieckiej 9, a w 1938 roku przeniósł się na ul. Dworską 9.

W czasie kampanii wrześniowej, Gądek znalazł się w sowieckiej niewoli, gdzie zmarł 27 października 1939 roku w Obozie przejściowym NKWD w Putywlu. W dniu 7 lipca 1920 ożenił się z Haliną (ur. 1892), tłumaczką języków obcych, z którą doczekał się syna Andrzeja Jana Szczęsnego (1921–2013), lekarza medycyny. Jego żona niestety 10 września 1943 roku zniknęła bez śladu.

Ordery i odznaczenia

W życiorysie Stanisława Gądka można znaleźć wiele ważnych odznaczeń i wyróżnień, które świadczą o jego zasługach.

  • Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 6990 – 17 maja 1922,
  • Krzyż Niepodległości – 7 lipca 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”,
  • Krzyż Walecznych,
  • Złoty Krzyż Zasługi – 28 marca 1939 „za zasługi na polu pracy społecznej i zawodowej”.

Przypisy

  1. a b c d e Żołnierze Niepodległości: Gądek Stanisław. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 03.11.2023 r.]
  2. a b Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 03.11.2023 r.]
  3. Janina Kamińska. Doktor Andrzej Gądek (1921–2013). „Nowotwory. Journal of Oncology”. 6 (63), s. 512, 2013 r. ISSN 0029-540X.
  4. Indeks Represjonowanych. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 25.03.2021 r.]
  5. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1069.
  6. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1217.
  7. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1175.
  8. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 213, 793.
  9. Rocznik Lekarski 1938 ↓, s. 672.
  10. Łoza 1939 ↓, s. 89.
  11. Konopka 1936 ↓, s. 1691.
  12. Konopka 1936 ↓, s. 1268.
  13. Konopka 1936 ↓, s. 1191.
  14. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 78 z 12.08.1924 r., s. 446, sprostowano nazwisko z „Gondek” na „Gądek”.
  15. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 26.01.1923 r., s. 66, jako „Gondek”.
  16. Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 70.
  17. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1098.
  18. Kolekcja ↓, s. 1.
  19. Kolekcja ↓, s. 2.
  20. Kolekcja ↓, s. 3.
  21. Sprawozdanie 1907 ↓, s. 132.
  22. Lista starszeństwa 1917 ↓, s. 53.
  23. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 31 z 18.08.1920 r., s. 751.
  24. M.P. z 1931 r. nr 156, poz. 227.
  25. M.P. z 1939 r. nr 75, poz. 166.

Oceń: Stanisław Gądek (oficer)

★★★★★
Średnia ocena:4.6 Liczba ocen:17