Mieczysław Paweł Pietrzyk był wyjątkową osobowością, który zapisał się w historii jako kapitan pilot Polskich Sił Powietrznych. Urodził się 21 stycznia 1914 roku w Krakowie, gdzie spędził również swoje ostatnie chwile, odchodząc z tego świata 30 lipca 1980 roku.
W ciągu swojego życia, Pietrzyk nie tylko pełnił ważną rolę w wojskowych strukturach, ale również uzyskał tytuł doktora nauk medycznych, co dowodziło jego intelektualnych osiągnięć oraz zaangażowania w dziedzinie medycyny.
Życiorys
Mieczysław Pietrzyk przyszedł na świat w Podgórzu, które obecnie jest częścią prawobrzeżnej dzielnicy Krakowa, dnia 21 stycznia 1914 roku. Wychował się w rodzinie kolejarskiej, jako jedno z pięciorga dzieci. Jego ojciec, Stanisław (1868–1950), przed II wojną światową pracował jako konduktor w PKP, obsługując międzynarodowe połączenia. Matka, Agnieszka z domu Pawełek (1877–1961), była odpowiedzialna za prowadzenie domu. W 1924 roku, po ukończeniu czwartej klasy szkoły podstawowej, Mieczysław kontynuował edukację w Państwowym Gimnazjum im. Bartłomieja Nowodworskiego w Krakowie, gdzie zdobł ą maturę w 1932 roku.
Od 1932 do 1939 roku studiował na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego. Chociaż udało mu się zdobyć absolutorium, w 1939 roku brakowało mu jeszcze kilku zdań, aby móc uzyskać dyplom lekarza. Swoją edukację zakończył 7 stycznia 1944 roku, kiedy to sfinalizował naukę na Polskim Wydziale Lekarskim na Uniwersytecie w Edynburgu.
Już od najmłodszych lat Mieczysław pasjonował się lotnictwem. W trakcie nauki w gimnazjum, w ramach przysposobienia wojskowego, uczestniczył w kursie szybowcowym we Lwowie-Skniłowie. Po pomaturalnych feriach uzyskał dyplom pilota i włączył się do działalności lotniczej w Aeroklubie Krakowskim. Jego osiągnięcia sportowe świadczą o jego talentach w tej dziedzinie. W 1935 roku wyróżnił się w Zlocie Gwieździstym do Łodzi i zajął drugie miejsce w VIII Locie Południowo-Zachodniej Polski im. Żwirki, a w IX locie w maju 1939 roku zdobył trzecie miejsce wśród dwudziestu jeden załóg.
Po ukończeniu trzeciego roku studiów, Mieczysław zgłosił się do Szkoły Podchorążych Pilotów Rezerwy w Dęblinie, gdzie w 1936 roku uzyskał dyplom pilota wojskowego, kończąc szkołę na 12 miejscu na 60 uczestników. Po ukończeniu nauki, jako kapral podchorąży rezerwy, otrzymał przydział do 2 Pułku Lotniczego w Krakowie i służył w Eskadrze Treningowej oraz 22 Eskadrze Liniowej. W 1938 roku został mianowany podporucznikiem pilotem rezerwy.
Po mobilizacji w 1939 roku przydzielono go do 26 Eskadry Obserwacyjnej, którą dowodził kapitan Stanisław Rzepka. W momencie wybuchu wojny Mieczysław znajdował się na lotnisku polowym Zrębice-Przyrów, gdzie brał udział w lotach zwiadowczych. Za uratowanie samolotu w trakcie działań bojowych został zgłoszony do Krzyża Zasługi. Po ewakuacji na lotniska w Proszowicach, następnie w Tarnobrzegu i Baranowie Sandomierskim, a dalej Sokołowie Małopolskim oraz Przeworsku, 9 września przeprowadził rozpoznanie ruchów niemieckiej kolumny pancernej na trasie Kolbuszowa-Sandomierz.
Po kolejnych ewakuacjach w dniach 18 września 1939 roku zarządzono spalenie wszystkich samolotów i ewakuację do Rumunii. Za udział w kampanii wrześniowej Mieczysław trzy razy odznaczony Krzyżem Walecznych, udał się do Bukaresztu, skąd trafił do obozu Baile-Govora. Po opuszczeniu obozu, najpierw dotarł do portu w Bałcziku, a stamtąd płynął na Maltę, następnie do Marsylii, a finalnie do ośrodka w Lyon Bron, gdzie złożono w 1940 roku wniosek o nadanie mu Orderu Virtuti Militari V klasy.
W 1940 roku Mieczysław zgłosił się do służby w Wielkiej Brytanii, gdzie przybył 15 marca, otrzymując numer 76804 w ramach ochotniczej rezerwy Royal Air Force. Po przeszkoleniu do 18 OTU w Bramcote, od 2 września 1940 do 29 czerwca 1941 służył w 271 Dywizjonie RAF, gdzie w 1941 roku przyznano mu Polową Odznakę Pilota za loty bojowe we wrześniu 1939 roku w Polsce.
Następnie został skierowany do 60 OTU, tam utworzył załogę na dwumiejscowych nocnych myśliwcach Boulton Paul Defiant z sierżantem Józefem Lipińskim. Po przeszkoleniu, 1 września 1941 roku Mieczysław został mianowany porucznikiem i dołączył do 307 Dywizjonu stacjonującego w Exeter, mającego na celu obronę południowego wybrzeża Anglii. Rozpoczął loty treningowe i operacyjne na samolotach Bristol Beaufighter IIF. 16 stycznia 1942 roku uzyskał brytyjski stopień F/O.
W nocy z 26 na 27 kwietnia 1942 roku, na samolocie Beaufighter II T3382/EW-K, Mieczysław ostrzelał Ju 88, co odnotowano jako uszkodzenie, mimo iż załoga nie dostrzegła zestrzelenia samolotu wroga. Później latał na maszynie Bristol Beaufighter VIF o numerze X8012/EW-P. 3 maja 1942 roku ocalał z bombardowania Exeter, gdzie całkowitemu zniszczeniu uległ jego dom.
W ramach 307 Dywizjonu wykonał 36 nocnych operacyjnych lotów, spędzając na nich 80 godzin i 10 minut, a także jeden 20-minutowy lot dzienny oraz wiele lotów nieoperacyjnych. 10 września 1942 roku, Mieczysław został odznaczony Krzyżem Walecznych przez generała Władysława Sikorskiego.
W 1942 roku wziął bezpłatny urlop roczny, aby ukończyć studia medyczne, a w styczniu 1944 roku otrzymał dyplom lekarza. Powrócił do 307 Dywizjonu, by służyć jako lekarz jednostki do 14 maja 1946 roku. 1 marca 1945 roku awansował do stopnia kapitana, a 23 czerwca 1945 roku do stopnia brytyjskiego F/Lt.
W dniu 17 lipca 1947 roku postanowił wrócić do Polski, gdzie rozpoczął pracę w Krakowie jako wolontariusz w Szpitalu Św. Łazarza, a później pracował w I Klinice Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Jagiellońskiego. Uniwersytet przyznał mu dyplom lekarza medycyny w 1947 roku. W 1950 roku uzyskał etat nauczyciela akademickiego na Akademii Medycznej, jednak w 1956 roku opuścił to miejsce, obejmując stanowisko ordynatora w Szpitalu Powiatowym im. M. Kopernika w Bochni. W 1957 roku został dyrektorem Krakowskiego Pogotowia Ratunkowego, gdzie pracował aż do 1976 roku.
Mieczysław był aktywnym członkiem Polskiego Czerwonego Krzyża, Aeroklubu Krakowskiego oraz ZBoWiD. Zmarł w Krakowie 30 lipca 1980 roku i spoczął na Cmentarzu Rakowickim.
Życie prywatne
Mieczysław Pietrzyk zawarł małżeństwo w 1949 roku z Bogumiłą Pasternak, która pracowała jako lekarz pediatra. Dwa lata później, w 1950 roku, na świat przyszedł jego syn Jacek, który jest profesorem medycyny, specjalizującym się w pediatrii i nefrologii. W rodzinie urodziła się również córka Małgorzata.
Ordery i odznaczenia
Mieczysław Pietrzyk został odznaczony wieloma szanowanymi medalami i odznaczeniami za swoje zasługi, szczególnie w kontekście wojennym. Poniżej znajduje się lista przyznanych mu wyróżnień:
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari – przyznany 3 lutego 1972 roku, za zasługi wojenne,
- Krzyż Walecznych,
- Medal Lotniczy (przyznany czterokrotnie),
- Złoty Krzyż Zasługi,
- Krzyż za Działania Bojowe Lotnictwa,
- Defence Medal,
- War Medal,
- 1939-1945 Star,
- Atlantic Star.
Przypisy
- PILOT I LEKARZ 307. NOCNEGO DYWIZJONU MYŚLIWSKIEGO „LWOWSKICH PUCHACZY”. Issuu Inc.. [dostęp 10.01.2023 r.]
- Żwirko razy 55, czyli najstarsze na świecie zawody samolotowe [online], Aeroklub Polski, 31.05.2017 r. [dostęp 12.01.2023 r.]
- Pietrzyk Mieczysław Paweł. Personel Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii 1940-1947. [dostęp 10.01.2023 r.]
- Mieczysław Paweł Pietrzyk. Niebieska eskadra - groby, cmentarze, pomniki, miejsca pamięci polskich lotników. [dostęp 10.01.2023 r.]
- HenrykH. Jackowski HenrykH., VIII. Lot Południowo - Zachodniej Polski im. kpł. pil. Fr. Żwirki, „Skrzydlata Polska” (6), 1937, s. 135.
- Damsz 2009, s. 164.
- Damsz 2009, s. 166.
- Krzystek 2012, s. 451.
- Pawlak 1991, s. 362.
- Pawlak 1991, s. 368.
- Pawlak 1991, s. 369.
- Pawlak 1991, s. 500.
- Pawlak 1991, s. 561.
- Rybka, Stepan 2002, s. 256.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Juliusz Gromczakiewicz | Ignacy Drewnowski (oficer) | Zygmunt Bolesław Żywocki | Tadeusz Janiszewski (pilot) | Zygmunt Żytomirski | Jan Gaston Zakrzewski | Kazimierz Dziurzyński | Bolesław Kraupa | Władysław Konrad Czapliński | Bolesław Schwarzenberg-Czerny | Adolf Wierzbicki | Edward Kaczor | Stanisław Gądek (oficer) | Karol Karowski | Józef Kutyba | Władysław Potocki | Jan Stanisław Matuszek | Jan Dudziński | Włodzimierz Scholze-Srokowski | Franciszek Żak (pułkownik)Oceń: Mieczysław Pietrzyk